TikTok’un akıbeti belirsizliğini koruyor

TikTok uygulamasının sahibi ByteDance, Microsoft’un satın alma teklifinin kabul edilmediğini duyurdu. (AP)
TikTok uygulamasının sahibi ByteDance, Microsoft’un satın alma teklifinin kabul edilmediğini duyurdu. (AP)
TT

TikTok’un akıbeti belirsizliğini koruyor

TikTok uygulamasının sahibi ByteDance, Microsoft’un satın alma teklifinin kabul edilmediğini duyurdu. (AP)
TikTok uygulamasının sahibi ByteDance, Microsoft’un satın alma teklifinin kabul edilmediğini duyurdu. (AP)

Yazılım devi Microsoft, ABD Başkanı’nın TikTok’a verdiği sürenin dolmasına saatler kala yaptığı açıklamada, Çin dijital platformunu satın alma teklifinin ByteDance tarafından reddedildiğini bildirdi. Bu gelişme, ByteDance’in TikTok için Oracle ile ortaklığının yolunu açtı.
Wall Street Journal’ın konuyla ilgili kaynaklara dayandırdığı haberine göre Oracle, TikTok’un ABD’deki ‘güvenilir teknik ortağı’ olmaya çok yakın. Ancak doğrudan bir satış söz konusu değil. Diğer yandan, TikTok ve Oracle, AFP’ye yaptıkları açıklamalarda konun detayına ilişkin bilgi vermekten kaçındılar. Konuyla ilgili kaynakların Reuters’a aktardıklarına göre TikTok'u satmaktan vazgeçerek Oracle şirketi ile ortaklık kurmayı değerlendiren ByteDance, bu hamleyle hem Çin hükümetinin onayını almayı hem de ABD yaptırımlarından kaçınmayı hedefliyor. Kaynakların bildirdiğine göre Oracle, önerilen anlaşma kapsamında ByteDance'in hem teknoloji ortağı olacak hem de ABD’deki Tiktok kullanıcıları verilerini yönetecek. Oracle aynı zamanda TikTok'un ABD varlıklarından hisse alma yolunda pazarlık yapıyor. Diğer yandan Beyaz Saray ise bu konuda yorum yapmıyor.
Microsoft, pazartesi sabahı yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“ByteDance yönetimi bize yolladığı bildiride TikTok’un ABD operasyonlarını Microsoft’a satmayacaklarını duyurdu. Teklifimizin ulusal güvenlik menfaatlerini koruyacak olması nedeniyle TikTok kullanıcılarının yararına olduğunu düşünüyoruz. Bu kapsamda güvenlik, gizlilik, online güvenlik ve yanlış bilgi ile mücadele konularında en üst düzey standardı yakalamak için hizmetlerimizde değişikliğe gitmiştik.”
Redmond merkezli grup ağustos ayı başlarında yaptığı açıklamada, ABD’de yasaklanma tehdidi altındaki TikTok uygulamasının ABD operasyonlarını satın almakla ilgilendiğini açıklamıştı.
Söz konusu uygulamayı Çin için casusluk yapmakla suçlayan Trump, ByteDance'i ABD’deki TikTok operasyonlarını satmaya zorlayacak imzalar atmıştı. Olası anlaşmanın büyük bir kısmının ABD hazinesine aktarılması talebinde bulunması ise ciddi eleştirilere yol açmıştı.
TikTok’un ABD kolunun bir ABD’li şirkete satışının 20 Eylül’e kadar gerçekleşmesi gerektiği, aksi takdirde ülkedeki uygulamanın 29 Eylül’e kadar yasaklanacağı bildirilmişti. Trump, kendi adına son tarihi 15 Eylül Salı günü olarak belirlemiş uygulama ise buna itiraz etmek için ABD hükümetine karşı şikayette bulunmuştu.
Walmart perakende grubu ağustos sonunda, TikTok’un satın alınmasını müzakere etmek için Microsoft ile iş birliği yaptığını doğrulamıştı. Ancak iki Amerikan devi arasındaki bu ortaklık yeterli olmadı.
Uygulamanın ABD’dekilere ek olarak Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda'daki operasyonlar da görüşüldü. Wedbush Securities analisti Daniel Ives konuyla ilgili açıklamasında şunları aktardı:
“Microsoft'un TikTok'u Çin hükümeti ve ByteDance'in asla taviz vermek istemediği ana algoritmik yazılımıyla birlikte satın almak istediğine inanıyoruz. Birkaç hafta önce ihracat yasalarının değişmesi ve Pekin'den onay alma zorunluluğu olması göz önüne alındığında TikTok'un ABD’de sayılı günleri kalmış olabilir.”
Çin Ticaret Bakanlığı, 2008'den bu yana ilk kez ağustos ayı sonunda, ihracat kısıtlamaları veya yasaklarına tabi teknolojiler listesinde değişikliğe gitmişti. Listedeki ürünler arasında TikTok'un başarısına katkı sağlayan yapay zeka teknolojileri de (veri işlemleri, içerik önerileri gibi) yer alıyor. Uygulamadaki videoların kişilerin iletişim içerisinde oldukları listeye göre değil de tercihlerine göre ekranlarına düşmesi de bunlardan biriydi.
Oracle ile TikTok arasında herhangi bir anlaşmaya varılsa dahi bunun Çin merkezli sosyal ağın satışını içermeyeceğini belirten Ives’in açıklamasının devamında şu ifadeler yer aldı:
“Oracle, teknik bir ortak olabilir. Son dakikada değişiklik yaşanmadığı müddetçe Beyaz Saray'ın verdiği mühlet sona ererken ByteDance’i belki de ABD'deki TikTok hizmetinin askıya alınacağı karanlık günler bekliyor.”
ByteDance pazartesi günü yaptığı açıklamada, Çin’in yeni çıkardığı kurallara özen gösterdiğini, yani yetkililerden ihracat lisansı alacağını bildirdi. South China Morning Post gazetesinin söz konusu şirketler arasındaki müzakerelere yakın bir kaynaktan alıntılayarak yaptığı habere göre şirket, herhangi bir satış veya tasfiye sürecinde TikTok uygulamasının algoritmik sistemini satmayacağını veya devretmeyeceğini bildirdi.
Bloomberg’in gazeteden aktardığına göre şirket, ABD’deki varlıklarını satışa çıkardığı sırada sosyal medya programının kaynak kodunu vermemeyi şart koşacak. Ancak şirketin ABD’deki teknoloji ekibi yeni bir algoritma geliştirmekte özgür olacak.
TikTok'un ABD’deki akıbeti diplomatik bir mesele olmanın yanı sıra ekonomik ve toplumsal düzeyde de ciddi soruları gündeme getiriyor.
Gençler arasında revaçta olan TikTok uygulaması dünya çapında 2 milyar indirme sayısını aştı. Uygulamanın en az 200 ülkede popüler olduğu doğrulanmış durumda. ABD’de her ay 100 milyon kişinin bu sosyal ağı kullandığı, bunlardan 50 milyon kullanıcının ise uygulamaya günlük olarak girdiği biliniyor. Bu da 2018 Ocak ayına nazaran yüzde 800 artış yaşandığına işaret ediyor.



Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun görev süresi uzatıldı

Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, çalışmalarını iki ay daha uzatma kararı aldı. (TBMM’nin resmi X hesabı)
Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, çalışmalarını iki ay daha uzatma kararı aldı. (TBMM’nin resmi X hesabı)
TT

Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun görev süresi uzatıldı

Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, çalışmalarını iki ay daha uzatma kararı aldı. (TBMM’nin resmi X hesabı)
Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, çalışmalarını iki ay daha uzatma kararı aldı. (TBMM’nin resmi X hesabı)

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) Terörsüz Türkiye sürecinin hukuki zeminini hazırlamakla görevli komitenin çalışma süresi iki ay daha uzatıldı. Söz konusu sürecin, PKK’nın feshedilmesi ve silahsızlandırılması üzerinden ilerlemesi öngörülüyor.

TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu olarak bilinen komisyona başkanlık ediyor. Kurtulmuş, 5 Ağustos’ta kurulan komisyonun çalışma süresi boyunca son derece hassas kritik aşamaların geride bırakıldığını söyledi.

Komisyon dün 20’nci toplantısını yaparak önceki toplantıların sonuçlarını ele alıp değerlendirdi. Bu toplantının, sürece katılan siyasi partilerin hazırlayarak TBMM’ye sunduğu raporlar temelinde ‘ortak bir rapor’ hazırlanması amacıyla gerçekleştirildiği belirtildi.

adfrgt
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Numan Kurtulmuş, PKK'nın silahsızlandırılması için yasal zemini hazırlamak üzere kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu toplantısında konuşuyor. (TBMM’nin resmi X hesabı)

Toplantı sırasında yapılan oylamada, komisyonun çalışma süresinin 31 Aralık itibarıyla iki ay süreyle uzatılması oybirliğiyle kabul edildi. Kurtulmuş, sürecin ekim ayında tamamlanmasının hedeflendiğini, ancak komisyonun çalışmalarını bu tarihe kadar bütünüyle sonuçlandıramadığını ifade etti.

Çözülmemiş sorunlar ve belirsizlikler

Kurtulmuş, Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun meselenin tamamını çözecek bir yapı olmadığını vurgulayarak, Suriye’de PKK’nın uzantısı olan Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) silah bırakmasına ilişkin ayrı bir boyut bulunduğuna dikkat çekti. SDG’nin, Türkiye’de tutuklu bulunan PKK lideri Abdullah Öcalan’ın 27 Şubat’ta yaptığı ve örgütün kendisini feshetmesi ile bağlantılı tüm yapıların dağıtılması çağrısına nasıl karşılık vereceğinin belirsiz olduğunu belirten Kurtulmuş, “Komisyon SDG’nin silah bırakmasını nasıl sağlayacak?” sorusunu yöneltti.

Toplantıda iki Türk akademisyen, komisyonun bugüne kadarki çalışmalarına ilişkin hazırlanan analiz raporunun özetini sundu. Buna göre, 19 toplantı kapsamında yapılan 58 oturumda, hükümet, siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşlarını temsilen 135 kişi dinlendi. Görüşülenler arasında PKK saldırılarında hayatını kaybedenlerin aileleri ile gazi derneklerinin temsilcileri de yer aldı.

uı
PKK militanlarının geri dönüşü ve topluma entegrasyonu, Türkiye'nin barış sürecinde belirsizliğini koruyan bir konu olmaya devam ediyor. (Reuters)

Analiz, hükümetin ‘terörsüz Türkiye’ olarak adlandırdığı, bazı çevrelerin ise ‘barış ve demokratik toplum süreci’ şeklinde nitelediği süreçte, güvenlik ve özgürlük kavramları arasında denge kurulmasına yönelik yaklaşımlarda belirgin farklılıklar bulunduğunu ortaya koydu.

Raporda, sürecin nihai hedefi olan ‘terörün sona erdirilmesi’ konusunda belirsizliğin devam ettiği, ‘uzlaşma’, ‘PKK’nın tasfiyesi’, ‘kardeşlik’, ‘normalleşme’, ‘demokrasi’ ve ‘siyasal entegrasyon’ gibi farklı hedeflerin dile getirildiği ifade edildi. Bu hedeflerin nasıl bir araya getirileceği ve hangi somut adımların atılacağı konusunda ise net bir uzlaşma bulunmadığı kaydedildi.

Analizde ayrıca, PKK mensuplarına yönelik af ve toplumsal entegrasyon konularında ciddi görüş ayrılıkları olduğu, sorunun kök nedenlerinin tanımlanmasında da farklı çerçevelerin kullanıldığı belirtildi. Bu başlıkların nihai raporda ele alınması gerektiği vurgulandı.

Temel prensipler

Toplantıda söz alan komisyona üye siyasi partiler, nihai raporun gecikmeden tamamlanması çağrısında bulundu. Partiler, demokrasinin güçlendirilmesi amacıyla atılacak adımlarda Türkiye Cumhuriyeti’nin temel ilkeleri, ulusal kimlik ve dil konularına bağlı kalınması gerektiğini vurguladı; bu adımların terör örgütlerine yeni alanlar açmaması gerektiğini ifade etti. AK Parti milletvekili Kürşad Zorlu ise yürütülen süreci tanımlamak için ‘barış’ kavramının kullanılmasına karşı çıkarak, “Savaş devletler arasında olur” dedi.

df
İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu, partisinin TBMM grup toplantısında yaptığı konuşmada, 24 Aralık 2025 (İYİ Parti’nin resmi X hesabı)

Bu çerçevede, sürece başından bu yana karşı çıkan ve Abdullah Öcalan ile herhangi bir müzakereye itiraz eden İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a parlamentonun zamanının rapor hazırlamakla harcanmaması çağrısında bulundu.

Dervişoğlu dün partisinin TBMM grup toplantısında yaptığı konuşmada, Erdoğan’ın süreçte zaman zaman AK Parti Genel Başkanı, zaman zaman da Cumhurbaşkanı sıfatıyla hareket ettiğini savundu. Sürecin bir ‘devlet projesi’ ve ‘yüzyılın projesi’ olarak sunulduğunu belirten Dervişoğlu, “Eğer bu sürecin arkasında kendisi varsa ve yetki kendisindeyse, TBMM’nin rapor hazırlamakla vakit kaybetmemesi gerekir; hatta gücü yetiyorsa Öcalan’ı serbest bıraksın” ifadelerini kullandı.


BM uzmanı Pakistan eski Başbakanı İmran Han'ın eşinin gözaltı koşullarını kınadı

Pakistan Eski Başbakanı İmran Han ve eşi Büşra Bibi, 15 Mayıs 2023'te Lahor'daki Yüksek Mahkeme'ye çıkmak üzere geldiler (AFP)
Pakistan Eski Başbakanı İmran Han ve eşi Büşra Bibi, 15 Mayıs 2023'te Lahor'daki Yüksek Mahkeme'ye çıkmak üzere geldiler (AFP)
TT

BM uzmanı Pakistan eski Başbakanı İmran Han'ın eşinin gözaltı koşullarını kınadı

Pakistan Eski Başbakanı İmran Han ve eşi Büşra Bibi, 15 Mayıs 2023'te Lahor'daki Yüksek Mahkeme'ye çıkmak üzere geldiler (AFP)
Pakistan Eski Başbakanı İmran Han ve eşi Büşra Bibi, 15 Mayıs 2023'te Lahor'daki Yüksek Mahkeme'ye çıkmak üzere geldiler (AFP)

Birleşmiş Milletler uzmanı dün yaptığı açıklamada, Pakistan eski Başbakanı İmran Han'ın eşinin, fiziksel ve ruh sağlığını ciddi şekilde tehlikeye atabilecek koşullar altında tutulduğu konusunda uyardı.

Birleşmiş Milletler İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele veya Cezalar Özel Raportörü Alice Gill Edwards, Pakistanlı yetkilileri duruma müdahale etmek için acil önlem almaya çağırdı. 

df
İmran Han ve eşi Büşra Bibi (Arşiv- AFP)

Han ve eşi Büşra Bibi, ocak ayında yolsuzluktan suçlu bulunarak sırasıyla 14 ve 7 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.

Cumartesi günü, Pakistan'da bir mahkeme, Han'ın görevde olduğu dönemde aldıkları hediyelerle ilgili suçlamalardan dolayı onları ilave olarak 17 yıl hapis cezasına çarptırdı.

Han ve Bibi, devlet hediyelerinin değerini düşük gösterdikleri iddiasıyla açılan bir davada, güveni kötüye kullanmaktan 10 yıl ve yolsuzluktan 7 yıl hapis cezasına çarptırılmışlardı.

fthy
Güvenlik görevlileri, 12 Mayıs 2023'te İmran Han'ı mahkeme salonuna götürüyor (Reuters)

Edwards yaptığı açıklamada, "Devletin Bayan Han'ın sağlığını koruma ve gözaltı koşullarının insan onuruna uygun olmasını sağlama görevi vardır" dedi.

Edwards, Bibi'nin elektrik kesintileri nedeniyle sık sık karanlık olan küçük, pis bir hücrede tutulduğu yönündeki raporlara atıfta bulundu.

Edwards, "Bu koşullar, asgari uluslararası standartların çok altında kalıyor," dedi.

"Hiçbir tutuklu aşırı sıcağa, kirli yiyecek veya suya veya önceden var olan bir sağlık durumunu kötüleştiren koşullara maruz bırakılmamalıdır" ifadelerini kullandı.

Raporlar ayrıca, kendisinin günde 22 saatten fazla neredeyse tamamen tecrit altında tutulduğunu da gösteriyor.

Edwards, yetkililere "Bayan Han'ın gözaltı süresi boyunca avukatına erişiminin, aile üyeleriyle görüşmesinin ve etkili insan temasının sağlanmasını" talep etti.

BM Özel Raportörü, Bibi'nin durumunu İslamabad'daki hükümete resmen iletti.

rgt
Eski Başbakan İmran Han'ın tutulduğu Adiala Hapishanesi önünde göstericiler, ailesinin ve avukatlarının kendisini ziyaret etmesinin engellenmesini protesto ediyor (EPA)

BM raportörleri bağımsızdır ve BM'yi temsil etmezler; İnsan Hakları Konseyi tarafından atanırlar.

Bu ayın başlarında Edwards ayrıca Han'ın işkence ve insanlık dışı muameleye varabilecek koşullar altında tutulduğunu açıkladı ve yetkilileri 73 yaşındaki kişinin gözaltı koşullarının uluslararası standartlara uygun olmasını sağlamaya çağırdı. 1992 Kriket Dünya Kupası'nda Pakistan'ı zafere taşıyan 1992 Kriket Dünya Kupası'nda Pakistan'ı zafere taşıyan Han, 2018'de seçimleri kazanarak Başbakanlık görevini üstlenmesiyle Pakistan siyasi manzarasını kökten değiştirdi.

Askeri desteğini kaybettikten sonra 2022'de güvensizlik oylamasıyla görevden uzaklaştırıldı.

Eski kriket yıldızı, Ağustos 2023'ten beri siyasi amaçlı olduğunu iddia ettiği düzinelerce davayla ilgili suçlamalar nedeniyle gözaltında tutuluyor.


Kaliforniya, benzeri görülmemiş bir Noel günü fırtınasına hazırlanıyor

İlk kar fırtınaları Kaliforniya'daki Mammoth Dağları bölgesini vurdu (AP)
İlk kar fırtınaları Kaliforniya'daki Mammoth Dağları bölgesini vurdu (AP)
TT

Kaliforniya, benzeri görülmemiş bir Noel günü fırtınasına hazırlanıyor

İlk kar fırtınaları Kaliforniya'daki Mammoth Dağları bölgesini vurdu (AP)
İlk kar fırtınaları Kaliforniya'daki Mammoth Dağları bölgesini vurdu (AP)

ABD Ulusal Hava Durumu Servisi, dün Los Angeles ve Güney Kaliforniya'nın büyük bir bölümü için ani sel uyarısı yayınladı; bölge, Noel gününde son yıllarda benzeri görülmemiş bir fırtına yaşıyor.

Hawaii tropiklerinden Batı Kıyısı'na doğru ani nem akışı olarak bilinen "ananas ekspresi" adı verilen bir hava olayının etkisiyle oluşan fırtınanın, önümüzdeki günlerde aylarca sürecek yağış miktarını getirmesi bekleniyor.

Kaliforniya Valisi Gavin Newsom, hızlı seferberlik ve kaynak tahsisini kolaylaştırmak için Los Angeles dahil olmak üzere birçok ilçede olağanüstü hal ilan etti. Ulusal Hava Servisi, "dağlarda yoğun kar ve şiddetli rüzgarların devam etmesiyle birlikte, Güney Kaliforniya'da bugün ve yarın hayatı tehdit eden ani sel baskınları yaşanabileceği" uyarısında bulunarak, "can ve mal güvenliği açısından önemli bir risk bulunduğunu" belirtti.

Bölgeyi, salı gecesi ilk şiddetli rüzgarlar ve sağanak yağışlar vurdu; Los Angeles sakinleri devrilmiş ağaçların sokakları kapatması, küçük çaplı sel baskınları ve binlerce kişinin elektriksiz kalmasıyla karşı karşıya kaldı. Noel fırtınası şiddetlenirken, Pasifik Palisades ve Malibu'nun kıyı bölgeleri, ocak ayında yaşanan yıkıcı orman yangınlarından hala kurtulmaya çalışırken, yüksek alarmda kalmaya devam ediyor. Yangın hasarı, yağmur devam ederken zemini toprak kaymalarına karşı savunmasız hale getirdi.

Güney Kaliforniya'da bazı sakinlere tahliye emri verilmesinin ardından bölge genelinde sığınaklar açıldı. Bölgenin büyük bir bölümünde geçerli olan ani sel uyarıları nedeniyle birçok ana yol trafiğe kapatıldı.

Meteorolog Ariel Cohen gazetecilere yaptığı açıklamada, "Çarşamba gecesinden cuma gününe kadar birçok bölgede, özellikle yüksek kesimlerde ve vadilerden geçen yollar boyunca, önemli sel, toprak kayması ve çamur kayması yaşanması muhtemel" dedi. Güney Kaliforniya'nın bazı bölgelerinde 30,5 santimetreye kadar yağmur yağabileceğini belirten Cohen, bölge sakinlerine, "Noel tatili boyunca seyahat etmeyi planlıyorsanız, lütfen planlarınızı yeniden gözden geçirin" uyarısında bulundu.

Eyalet yetkilileri, 2025 yılında Kaliforniya genelinde 212 bin 551 hektarlık alanı yakan 8 bin 19 orman yangınında 31 kişinin hayatını kaybettiğini, bu yılın başlarında Los Angeles'taki Pacific Palisades de dahil olmak üzere yerleşim bölgelerinde büyük yangınların çıktığını bildirdi. Kaliforniya'nın doğu sınırındaki Sierra Nevada sıradağlarında bu hafta yaklaşık 30 santimetre kar yağdı ve fırtına sona ermeden önce 152 santimetreye ulaşması bekleniyor.

Fırtınanın saatte 88 kilometreye varan rüzgarlar getirmesi de bekleniyor. Meteorologlar, "giderek daha fazla suya doyan toprak ve güçlü rüzgarların birleşimi, geniş çaplı ağaç ve elektrik hattı devrilmelerine neden olabilir... can ve mal güvenliği ciddi risk altında" uyarısında bulundu.