"Kaybedersem İsrail'in başı büyük belada" diyen Trump, Amerikalı Yahudileri üstü kapalı tehdit etti

Trump daha önce katıldığı bazı Amerikalı Yahudi kuruluşların etkinliklerinde de destek talebini dile getirmişti (Reuters)
Trump daha önce katıldığı bazı Amerikalı Yahudi kuruluşların etkinliklerinde de destek talebini dile getirmişti (Reuters)
TT

"Kaybedersem İsrail'in başı büyük belada" diyen Trump, Amerikalı Yahudileri üstü kapalı tehdit etti

Trump daha önce katıldığı bazı Amerikalı Yahudi kuruluşların etkinliklerinde de destek talebini dile getirmişti (Reuters)
Trump daha önce katıldığı bazı Amerikalı Yahudi kuruluşların etkinliklerinde de destek talebini dile getirmişti (Reuters)

İsrail'le Arap dünyasını barıştırma yönünde hamlelerde bulunan ABD Başkanı Donald Trump, kendi ülkesindeki Amerikalı Yahudi toplumunu da bu tabloda seçim malzemesi haline getirme çabaları nedeniyle tepki çekiyor.
Times of Israel'in ulaştığı telefon kayıtlarına göre bir kez daha "Amerikalı Yahudilerinin İsrail'e sadakatine" dair imada bulunan Trump, İbrani takvimine göre yılbaşını simgeleyen Roş Aşana öncesi Amerikalı Yahudi liderleri arayarak oy istedi.
Haberde Trump'ın 20 dakikalık telefon görüşmesinde kendi ülkesinin vatandaşı bu isimlere "Sizi gerçekten takdir ediyoruz… Sizin ülkenizi de seviyoruz" dediği belirtildi.
Bu sözler Trump'ın geçmişte yaptığı açıklamalarla Amerikalı Yahudilerinin İsrail'e sadık olduğu yönündeki imalarını akıllara getirdi. ABD Başkanı iki yıl önce Beyaz Saray'da düzenlediği Hanuka kutlamasında da benzer ifadeler kullanmıştı.
İsrail gazetesi, Trump'ın bu tarz çıkışlarının "Yahudilerin yüzyıllardır şüpheyle karşılanmasına neden olan antisemitik söylentileri hatırlatan çifte sadakat suçlamasını barındırdığını" aktardı.

"Kushner İsrail için inanılmaz bir lider"
ABD Başkanı, İsrail'in Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn arasında imzalanan anlaşmada kilit rol üstlenen damadı Jared Kushner'la kızının ve torunlarının Yahudi olmasından da övgüyle bahsetti.
Trump, Kushner için "İsrail için inanılmaz bir lider" ifadesini kullanırken, konuşmaya dahil olan Kushner da "Samimiyetle söylüyorum, tarihte Yahudi halkı için Donald Trump'tan daha büyük bir başkan yoktur" dedi.
Beyaz Saray etkinlikleriyle Trump'ın ikinci kez seçilmek için yürüttüğü kampanyalar arasındaki çizgi gitgide bulanıklaşırken, ABD Başkanı'nın telefonun diğer ucundaki muhataplarını kendisi için propaganda yapmaya zorladığı ve kasım ayında yeniden başkan seçilmemesi halinde İsrail'in zarar göreceğini öne sürdüğü de belirtildi.
Trump, "Şunu söylemeliyim ki 3 Kasım açısından ne yaparsanız yapın çok önemli olacak çünkü seçimi kaybedersek İsrail'in başı büyük belada" ifadesini kullandı.
Habere göre görüşmede Büyük Amerikalı Yahudi Kuruluşları Konferansı Başkanı Arthur Stark, Hamas ve Hizbullah gibi grupları desteklediğini öne sürdüğü İran ve Türkiye gibi ülkeler karşısında İsrail'e yardım etmeye dair Trump'ın planlarını sordu. ABD Başkanı'nın yanıtı "Cumhuriyetçilere oy verin" oldu.
Trump, "Bu, İsrail'in hayatı ve güvenliği açısından gerçekten çok önemli bir an. Diğer taraf seçimi kazanırsa her şey mümkün. Bana göre tamamen başka bir hikaye olacak, tam tersi olacak" dedi.

"Biz, İsrail için Ortadoğu'dayız"
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun itirazlarına rağmen selefi Barack Obama'nın imzaladığı İran'la nükleer anlaşmadan çekilmesinden de bahseden Trump, "Bibi'nin ona (Obama) gidip İran'la anlaşma imzalamasın diye yalvardığını hatırlıyorum. Ama o yaptı ve ben de o anlaşmayı bitirdim" dedi.
Görüştüğü Yahudi liderlere ellerinden bu seçimde daha fazlasının gelebileceğini söyleyen Trump, "İsrail için, Yahudi halkından daha fazla destek almamız gerekiyor. 3 Kasım'da iyi iş çıkarmamız gerekiyor. Herkesi oraya getirebileceğinizi umuyorum. Aksi halde yaptığımız her şey mahvolabilir ve biz de bunu istemeyiz" diye konuştu.   
İsrail için yaptıklarını sıralarken bu ülkeye yılda 4,2 milyar dolar (yaklaşık 32 milyar TL) vererek görünüşe bakılırsa selefi Obama'nın 3,8 milyar dolarlık desteğini de geride bıraktığını söyleyen Trump, kendi ülkesinin ulusal çıkarlarını bir kenara bırakarak "Biz, İsrail için Ortadoğu'dayız" ifadesini kullandı.
Trump'ın bu açıklamalarına Biden'ın kampanya ekibinden tepki geldi.
Demokrat adayın Yahudi seçmenlerle ilgili çalışma ekibinin başında yer alan Aaron Keyak şunları söyledi:
"Trump'ın antisemitik kalıplara girmekten kendini alıkoyamaması, başlı başına rahatsız edici ve tehlikeli. Ancak ne yazık ki şaşırtıcı değil. Nazileri ve diğer ırkçılar için "çok iyi insanlar" demesinden, Amerikalı Yahudilerinin bir şekilde ABD'ye daha az sadık insanlar olduklarını defalarca öne sürmesine kadar yaşananlarda Trump'ın destekçilerinin sessiz kalması şaşırtıcı. Özellikle de toplumumuzdakilerin… Trump bizlere ‘Sizin ülkenizi de seviyoruz' dediğinde neyi kastettiğini gayet iyi anlıyoruz. Antisemitikler de böyle yapıyor."

Yahudi seçmenler hangi adayı tercih ediyor?
Bu arada Jewish Telegraphic Agency'nin haberine göre Yahudi Seçmen Enstitüsü'nün pazartesi günü paylaştığı son anket, ABD'de Yahudi seçmenlerin yüzde 67'sinin Demokrat aday Joe Biden'ı, yüzde 30'ununsa Trump'ı desteklediğini işaret etti. Araştırmaya katılan Yahudi seçmenler arasında Trump'ın başkanlık performansını onayların oranı da yüzde 30'da kaldı.
Diğer taraftan Florida başta olmak üzere salıncak eyaletlerde Yahudi seçmenlerin tercihinin başa baş geçecek bir yarışta önemli olabileceği belirtilirken, Trump'ın seçim hesabını bu ihtimal üzerine kurduğu da kaydedildi.
Trump 2016 seçimlerinde Yahudi seçmenlerin oylarının yüzde 24'ünü, Demokrat rakibi Hillary Clinton ise yüzde 71'ini almıştı.
 
Independent Türkçe, Times of Israel, Jewish Telegraphic Agency



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.