ABD’de Ekim ortasında etkili olacak ikinci bir dalga uyarısı

Florida'da önceki kampanya sırasında koronavirüs testi yapılırken (EPA)
Florida'da önceki kampanya sırasında koronavirüs testi yapılırken (EPA)
TT

ABD’de Ekim ortasında etkili olacak ikinci bir dalga uyarısı

Florida'da önceki kampanya sırasında koronavirüs testi yapılırken (EPA)
Florida'da önceki kampanya sırasında koronavirüs testi yapılırken (EPA)

ABD’de dün sabah (Cuma) itibariyle yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vaka sayısı 6 milyon 676 bine ulaşırken, hayatını kaybedenlerin sayısı ise uzmanların tahmin ve beklentilerinin üzerinde bir oranla 198 bine yükseldi. ABD’de Kovid-19 kaynaklı ölümler, ilk ölümün kaydedilmesinden dört ay sonra 27 Mayıs'ta 100 bine ulaşmıştı. Ülkede ölenlerin sayısının birkaç gün içinde 200 binin üzerinde olması bekleniyor. Bu durum salgının ilk kez ortaya çıkmasından bu yana 8 ay geçen ABD’de endişe verici bir duruma işaret ediyor.
ABD, 330 milyonluk nüfusu, yani dünya nüfusunun yüzde 4'ü ile Kovid-19 vakaları ve ölüm oranlarında ilk sırada yer alıyor. Ülkedeki ölüm oranı, tüm dünyadaki ölüm oranının yaklaşık yüzde 21'ini oluşturuyor.
ABD hükümeti, enfeksiyon risklerini düşürmek için mücadele ederken, uzmanlar en kötü senaryonun yaşanacağını tahmin ediyor. Uzmanlar, sosyal mesafe ve maske takma gibi temel güvenlik kurallarına uymada devam eden bir gevşeklik nedeniyle koronavirüsten ölenlerin sayısının bu yılın sonuna kadar 400 bine ulaşabileceğini öne sürüyor.
Salgının yayılmasından bu yana güney eyaletlerinde kaydedilen ölümler ABD’deki tüm ölümlerin yüzde 33'ünü oluşturuyor. Ancak Eylül ayında, güneydeki ölümler ülke çapındaki tüm ölümlerin yüzde 58'ini oluşturdu. Dört güney eyaleti, 1 Eylül'den bu yana Kovid-19 kaynaklı en fazla ölüm kaydeden beş bölge arasında yer aldı. Texas ve Florida sırasıyla birinci ve ikinci sırada yer aldı. Teksas'ta bin 800'den fazla kişi ve Florida'da ise yaklaşık bin 600 kişi yaşamını yitirdi. Kaliforniya üçüncü sırada yer alırken, onu Georgia ve Kuzey Carolina eyaletleri izledi.
ABD Başkanı Donald Trump, koronavirüsün yayılması ve yüksek ölüm oranlarıyla ilgili Çarşamba günü basın toplantısında yaptığı açıklamada mavi eyaletler hesaba katılmazsa ölüm oranının düşük olacağını belirtti. Trump açıklamasında, "Demokratların yöneticileri tarafından yönetilen eyaletler yüksek ölüm oranlarına sahip" dedi. İstatistikler, Kovid-19 kaynaklı en yüksek ölüm oranına sahip 15 eyalet arasında, Demokratik liderlerin yönettiği 8 eyalet, Cumhuriyetçilerin idaresi altında ise 7 eyalet olduğunu gösterdi.
ABD’de 3 Kasım'da yapılacak başkanlık seçimleri yaklaşırken, koronavirüsle mücadele konusu salgın nedeniyle alt üst olan ekonomi ile birlikte seçmenler için de önemli bir sorun haline geldi. Diğer taraftan 9 ABD ilaç şirketi, klinik deneylerin güvenliğini ve aşının etkinliğini sağlamak için ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onay almak üzere aday aşılar üzerinde çalışmaya devam ediyor.
Başkan Trump, aşının haftalar içinde hazır olacağını söylerken, sağlık uzmanları etkili bir aşının haftalar içinde hazır olması konusunda farklı fikirlere sahip. ABD Kongresi’nde yapılan oturuma katılan ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) Direktörü Robert Redfield, “aşının 2021 yazına veya sonbaharına kadar ABD halkı tarafından kullanılamayacağını ve maskelerin halk sağlığı için en önemli ve güçlü araç ve belki de aşıdan daha garantili”  olduğunu ifade etti.
Uzmanlar, Ekim ortasına kadar büyük bir koronavirüs dalgasının başlayıp kış mevsimi ile grip virüsünün yayılmasına denk gelebileceği ve vakalarda önemli artışa neden olabileceği konusunda uyardılar. Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Epidemiyolog Eili Klein, virüsün ikinci dalgasının yaşanacağının kaçınılmaz olduğunu ve gelip gelmediğini sormak yerine, bu aşamadaki tek sorunun dalganın büyüklüğü ile ilgili olduğunu belirtti.



Amerikan bankalarından Arjantin'e soğuk duş

Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
TT

Amerikan bankalarından Arjantin'e soğuk duş

Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)

Wall Street Journal'ın (WSJ) özel haberine göre JPMorgan Chase, Bank of America ve Citigroup, Arjantin'e 20 milyar dolarlık kredi vermekten vazgeçti.

Amerikan gazetesinin kaynakları, Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'yi desteklemek isteyen Donald Trump yönetiminin çağrısıyla harekete geçen bankaların bunun yerine daha küçük bir paket hazırladıklarını söyledi. 

WSJ, geçen ay ad ve görevlerini açıklamadığı kaynaklara dayandırdığı haberde bankaların kendilerini riske atmadan kredi vermeye çalıştığını bildirmişti. 

Normalde bu tarz işlemleri kendileri yürüten bankaların ABD Hazine Bakanlığı'na Buenos Aires yönetiminin kendilerine nasıl bir teminat verebileceğini sorduğu ve yeterli güvenceyi alamazlarsa ekonomik istikrarsızlığın sürdüğü Arjantin'e kredinin çıkmayabileceği aktarılmıştı. 

WSJ'nin yeni haberinde 20 milyar dolarlık krediden vazgeçen üç bankanın yaklaşık 5 milyar dolarlık bir repo anlaşması hazırladığı ve bu parayı birkaç ay içinde geri almayı planladığı belirtildi. 

Ancak müzakerelerin daha başlangıç aşamasında olduğu ve koşulların değişebileceği ya da anlaşmanın hiç yapılmayabileceği de vurgulandı. 

Buenos Aires yönetiminin ocakta ödemesi gereken 4 milyar dolarlık borcunu bu anlaşmayla kapaması bekleniyor. 

Arjantin, ABD Hazine Bakanlığı'yla yaptığı döviz takası anlaşmasıyla 20 milyar dolara erişmişti. Bu miktarın ne kadarının kullanıldığı net değil. 

ABD Hazine Bakanlığı'ndan WSJ'ye yapılan açıklamada "Birleşik Devletler, Başkan Milei ve Bakan Caputo'nun Arjantin'i Yeniden Harika Yapma konusundaki temel prensiplere bağlılığına güvenmeyi sürdürüyor" dendi. 

Diğer yandan Hazine Bakanlığı'nın bazı eski yetkilileri, ABD'nin Arjantin'e maddi desteğinin boyutlarının net bir şekilde kamuoyuna açıklanmadığını söylüyor. 

Barack Obama dönemi yetkililerinden Brad Setser da bunlardan biri:

Esasen bu paranın nasıl kullanıldığına dair hiçbir bilgi yok. Vergi mükelleflerinden alınan paranın verildiği düşünüldüğünde, bu sıradışı bir durum.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Çin'in Japonya'ya öfkelenmesinin asıl sebebi ne?

Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
TT

Çin'in Japonya'ya öfkelenmesinin asıl sebebi ne?

Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)

Çin'le Japonya arasında Tayvan meselesi nedeniyle çıkan gerginlik sürüyor. 

Pekin ve Tokyo'yu karşı karşıya getiren gerginlik, Japonya Başbakanı Sanae Takaiçi'nin Parlamento'da 7 Kasım'da düzenlenen oturumda yaptığı açıklamayla patlak vermişti. 

Takaiçi, Tayvan Boğazı'na yönelik muhtemel müdahaleyi "ülkesini tehdit eden bir hareket" olarak göreceğini, böyle bir durumda askeri güç kullanılabileceğini belirtmişti. Böylelikle ilk kez bir Japon başbakanı, Tayvan'ın işgali halinde ülkenin askeri müdahalede bulunacağını açıkça söylemişti. 

Pekin yönetimiyse Takaiçi'den sözlerini geri almasını istemiş, başbakan bunu reddedince Japonya'nın Pekin Büyükelçisi Kenji Kanasugi'yi çağırarak Tokyo'ya protesto notası vermişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı, güvenlik koşullarının uygun olmadığı gerekçesiyle Japonya'ya seyahat uyarısı da yayımlamıştı. Çin Eğitim Bakanlığı da öğrencilere, güvenlik riskleri nedeniyle Japonya'da "eğitim koşullarının uygun olmadığı" uyarısında bulunmuştu.

Pekin'in Osaka Başkonsolosu Şüe Cien'in "kendilerine saldıran kirli bir boynu tereddüt etmeden kesmeleri gerekeceğini" yazdığı sosyal medya gönderisi de krizi körüklemişti. Japonya, diplomatın "gönüllü olarak ülkesine dönmesini" talep etmişti. 

Ancak CNN'in analizinde, Pekin'in asıl "Asya'daki askeri dengelerin değişme olasılığından endişelendiği" yorumu yapılıyor. 

Tokyo yönetimi, II. Dünya Savaşı'nda 1937-1945'te Çin'i işgal etmişti. İmparatorluk Ordusu, 1895-1945'te de Tayvan'ı da kolonileştirmişti. 

Geçen ay göreve gelen Takaiçi, Japonya'nın savunma harcamalarını marta kadar Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYH) yüzde 2'sine çıkaracaklarını duyurmuştu. Merkez sağ Liberal Demokrat Parti (LDP) lideri, Parlamento'da yaptığı ilk konuşmada Asya-Pasifik bölgesinde Çin, Kuzey Kore ve Rusya'yla artan gerilimlere dikkati çekmişti. 

Analizde, Pekin yönetiminin "Japonya'nın Çin'in yükselişini tehdit edebilecek askeri emelleri olduğunu" düşündüğüne dikkat çekiliyor. 

Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) resmi gazetesi Halkın Günlüğü'nde 17 Kasım'da yayımlanan bir köşe yazısında şu ifadeler kullanılmıştı: 

İlk kez bir Japon lider Tayvan'a silahlı müdahale niyetini dile getirdi ve Çin'e karşı askeri tehditte bulundu. Bunun arkasında, Japonya'nın sağcı güçlerinin pasifist Anayasa'nın kısıtlamalarından kurtulup ‘askeri güç' statüsü elde etme yönündeki tehlikeli girişimi yatıyor.

CNN'in analizinde, Takaiçi'nin savunma bütçesini artırdığı gibi ABD Başkanı Donald Trump'la daha yakın ilişkiler kurmayı hedeflediğine de dikkat çekiliyor. 

Singapur Ulusal Üniversitesi'nden Chong Ja Ian, Çin'in "ilk baştan Takaiçi'yi köşeye sıkıştırmayı" hedeflediğini ve Japonya'ya savunma harcamalarını artırmaması için gözdağı vermeyi istediğini söylüyor. 

Independent Türkçe, CNN, Reuters


ABD’nin Ukrayna barış planında “tam af” detayı

Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
TT

ABD’nin Ukrayna barış planında “tam af” detayı

Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)

ABD'nin Rusya-Ukrayna savaşını sonlandırmak için hazırladığı 28 maddelik plan, Kiev yönetiminin birçok taviz vermesini öngörüyor. 

Wall Street Journal'ın (WSJ) incelediği taslak metne göre Ukrayna'dan işgal altındaki Donbas bölgesini Rusya'ya vermesi isteniyor. Ayrıca Ukrayna ordusunun 600 bin personelle sınırlandırılması ve ülkenin NATO'ya katılımının rafa kaldırılması talep ediliyor. 

Planın kabul edilmesi halinde Rusya'nın birçok talebi de gerçekleştirilmiş olacak. 

Bu hafta ABD heyetiyle toplantı yapan Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, adil bir barış talep ettiklerini belirterek, "Bağımsızlığımıza, egemenliğimize ve Ukrayna halkının onuruna saygılı koşullar sağlayan değerli bir barış istiyoruz" demişti.

Ukrayna lideri 18 Kasım'da Ankara'yı da ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la görüşmüştü. Zelenski "Acil bir barış ve bunun için güvenlik garantisi sağlanmasını istiyoruz" demiş, Erdoğan da "Adil ve kalıcı barışın önünü açacak önerileri Rusya'yla da ele almakta kararlıyız" ifadelerini kullanmıştı.

Diğer yandan WSJ'nin aktardığına göre anlaşmada son dönemde Ukrayna'yı çalkalayan yolsuzluk soruşturmasıyla ilgili bir maddede yer alıyor. Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla gazeteye konuşan üst düzey bir ABD'li yetkili, basına sızan taslak metinde Kiev yönetiminin sonradan önemli bir değişikliğe gittiğini belirtiyor. 

Buna göre taslakta yolsuzluk iddialarının detaylandırılması amacıyla, "Ukrayna, aldığı tüm yardımları kapsamlı denetime tabi tutacak ve hataları düzeltmek ya da savaştan yasadışı kazanç sağlayanları cezalandırmak için yasal bir mekanizma oluşturacak" maddesi yer alıyordu. 

Kiev'in bu maddenin "savaştaki tüm taraflar savaş sırasındaki eylemleri için tam af alacak ve gelecekte herhangi bir talepte veya bulunmayacaklarını kabul edecekler" şeklinde değiştirilmesini istediği aktarılıyor. 

Ayrıca Rusya'nın büyük kısmı Avrupa bankalarında yer alan 300 milyar dolarlık dondurulmuş varlıklarının akıbetinin de anlaşma çerçevesinde belirlenmesi bekleniyor. 

ABD'nin öncülüğünde hazırlanan plana Avrupa'dan tepkiler de geldi. Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot dünkü açıklamasında "Barış, teslimiyet anlamına gelemez. Ukrayna'nın teslimiyetini istemiyoruz" dedi. 

Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski de Ukrayna ordusuna sınırlandırma getirilmemesi gerektiğini belirterek, bunun yerine Rusya'nın "saldırgan potansiyelinin" törpülenmesi çağrısında bulundu. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNN, New York Post, Washington Post