Kişisel gizliliğin ihlaline karşı evde uygulanabilecek en iyi DNA testleri

Kişisel gizliliğin ihlaline karşı evde uygulanabilecek en iyi DNA testleri
TT

Kişisel gizliliğin ihlaline karşı evde uygulanabilecek en iyi DNA testleri

Kişisel gizliliğin ihlaline karşı evde uygulanabilecek en iyi DNA testleri

Etnik kökenleri hakkında daha fazla bilgiye erişmek veya geçmişte ya da günümüzdeki akrabalarıyla yakınlık derecelerini öğrenmek isteyenler DNA analizinde kullanılan ev taramalarından yararlanabilirler.
Nesiller boyu süregelen birçok genetik gizemi çözmek için bir tüpün içerisine tükürük örneği koymak veya bir pamuğu ağız içinde, yanak bölgesine hafifçe gezdirmek yeterli oluyor.
DNA test hizmetlerinde, kişisel bilgilerin kullanımı noktasında çok az yasal kontrol olması sebebiyle gizliliğin ihlaline dair birçok korku ve endişe meydana gelir. DNA’nızı kâr amacı gütmeyen şirketlerle paylaşmak yönündeki trend giderek hız kazanıyor. Belki de bugün eğlenmek için bir DNA testinden geçmek gelecekte sizin için beklenmedik sonuçlar doğuracaktır. Bu fikir hoşunuza gittiyse New York Times'ın The Wirecutter web sitesinden aktardığı haberine göz atabilirsiniz. Haberde, bir tarama komitesi tarafından gönüllü katılımcılarla yapılan bir çalışma konu alındı. 90 saatten fazla araştırma ve 3 yılı aşkın raporlama süresinin ardından Ancestry DNA'nın en etkili hizmet olduğu belirtildi.

En iyi testler
En iyi seçenek olan Ancestry DNA etnik kökenleri bulmayı kolaylaştırarak aile bağlarını eşleştirmede en geniş veri tabanını sağlıyor. Diğer yandan programa katılmayı tercih ederseniz şirket DNA verilerinizi 100 dolar karşılığında satıyor. Ancak anne ve baba haplogrupların analizini yapmıyor.
Ancestry DNA kiti, atalara kadar uzanan bilgileri yararlı ve anlaşılır bir tarihsel bağlamda inceleyerek diğer hizmetlerden daha net sonuç verdiği için ev DNA testlerinin başında yer alıyor. Tüm DNA test hizmetlerinde katılımcıların kökenlerine ilişkin benzer sonuçlar mevcut. Ancak Ancestry DNA raporları içerik ve doğruluk açısından diğer kitlerden daha üstün. Ayrıca 18 milyon kişiden oluşan bir veri tabanına sahip olduğunu iddia eden şirket, uzak akrabalarını veya biyolojik ebeveynlerini arayan kişilere, onlara ulaşmada büyük fırsatlar sağlıyor. The Wirecutter'ın test ettiği diğer hizmetlerin çoğunun aksine Ancestry DNA, aile göçünün tarihsel yolunu bulmak için anne veya babanın aile geçmişlerini ayrı bir şekilde ele almıyor. Ancestry biyomedikal araştırmalar noktasında 23andMe gibi kâr amacı güden veya gütmeyen gruplarla iş birliği yapıyor. Ancak verileri müşterilerden izin aldıktan sonra ve isimsiz bir şekilde paylaşıyor.

Diğer test seçenekleri
23andMe... Bu test Ancestry kadar doğru sonuçlar sağlıyor. Anne ve baba soylarının ayrıntılı açıklamasıyla beraber göç yollarını da takip ediyor. Ancak daha küçük bir veri tabanına sahip. Test yaptıran kişilere veri tabanlarını 100 dolar karşılığında satma imkanı tanıyor.
23andMe de diğer hizmetle yaklaşık aynı bilgileri sunuyor. Aynı endişeleri de beraberinde getiriyor. Şirket 12 milyon tüketiciden oluşan bir veri tabanına sahip. Yani burada müşterilerin akrabalarını bulma şansları daha az. Diğer yandan rakip firmaların internet sitelerine göre ziyaretçilerine ayrıntılı grafikler, raporlar ve belgeler aracılığıyla arama yapmayı kolaylaştıran, en iyi web sitesine sahip.
23andMe test hizmeti, erkek katılımcıların testlerinde anne ve babanın ailelerinden farklı bir göç yolunu inceliyor. Bu test, biyomedikal alanda bir tarama gerçekleştirmeyi hedeflemiyor. Belirli sağlık durumları hakkında bilgi almak için DNA’nıza bakıyorsanız. 23and Me ek ücret karşılığında konuyla ilgili raporlar sunuyor. Son olarak bu şirket araştırma projelerine katılmanız halinde tıbbi verilerinizi anonim olarak GlaxoSmithKline'a satıyor.
FamilyTreeDNA... Bu test etnik köken açısından doğruluğu ile oldukça iyi sonuçlar veriyor. Anne baba haplogruplarının ayrıntılı bir analizini sağladığı için de ek hizmetlerinde diğerlerinden daha iyi olarak biliniyor. Şirketin web sitesinde ücret 80 dolar olarak belirtilmiş.
Testlerimiz, Family Tree DNA hizmetinin en az Ancestry ve 23andMe kadar iyi olduğunu gösterdi. Üstelik bu şirket insan göçleriyle bağlantılı olarak genetik tahminde bulunma ve soy ağacındaki bir akrabanın analizini yapma gibi soy incelemesine dair en kapsamlı analiz seçeneklerini sunuyor. Ancak söz konusu şirket sunduğu çeşitli seçeneklerle birlikte siz farkında olmadan  daha önce bahsettiğimiz diğer iki şirkete nazaran 2 ve ya 3 kat daha fazla ödeme yapmanıza neden olabilir. Gizlilik konusuna gelince; veri tabanlarını müşterilerinin izinlerini almadan güvenlik güçleriyle paylaşıyor.
New York Times



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT