Ahmed Abdulhakim
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Libya'nın doğusunu yöneten Tobruk Temsilciler Meclisi (TM) Başkanı Akile Salih ve Libya Ulusal Ordusu (LUO) lideri Mareşal Halife Hafter’i Libya dosyasındaki gelişmeleri görüşmek Kahire'deki cumhurbaşkanlığı sarayı el-İttihadiye’de kabul etti. Cumhurbaşkanı Sisi tüm Libyalı taraflara, ülkeyi içinde bulunduğu krizden çıkarmak ve ulusun çıkarlarını korumak için bir araya gelme çağrısı yaptı. Sisi ayrıca Libya’nın doğusundaki ve batısındaki tüm tarafların krizi çözme mekanizmalarıyla olumlu ve elle tutulur bir şekilde ilgilenmelerine övgüde bulundu.
Mısır’dan Libya’daki siyasi çözüm çabalarına destek
Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Bessam Radi yaptığı açıklamada, Mısır Cumhurbaşkanı’nın ülkesinin Libya krizine siyasi bir çözüm bulunmasını destekleme konusundaki kararlı tutumunu vurguladığını, dış müdahaleleri kesin bir şekilde reddettiğini, ülkeyi sakinliğe, barışa, yeniden inşaya ve kalkınmaya götüren tüm olumlu adımlardan memnuniyet duyduğunu söylediğini aktardı. Radi ayrıca Sisi’nin son dönemde gerçekleştirilen uluslararası ve bölgesel görüşmelerin sonuçlarını memnuniyetle karşıladığını, barışın yeniden sağlanması ve kapsamlı bir siyasi çözüme giden yolların etkinleştirilmesi gerektiğini vurguladığını belirtti. Sisi'nin Libyalı yetkilileri, Libya'daki son gelişmeler, ilgili uluslararası etkileşimler, tüm tarafların ateşkesi uygulama ve sahadaki durumu istikrara kavuşturma adımları ile Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde Libya'da barış sürecini ilerletme çabaları hakkında bilgilendirdiğini kaydetti.
Diğer yandan Libyalı yetkililer, Mısır’ın Libya’da barışın temellerini sağlamlaştırmada, istikrarı sağlamada, Libya halkının zenginliklerini korumada ve iradelerini harekete geçirmede üstlendiği rolü takdir ettiklerini ifade ettiler. Libyalı yetkililer ayrıca Mısır’ın, Libyalı taraflara, terörist ve aşırılık yanlısı gruplarla mücadelelerinde ve Libya meselesiyle ilgilenen bölgesel ve uluslararası güçlerin katılımıyla siyasi sürecin yeniden başlatılmasındaki çabalarına verdiği desteğe övgüde bulundular.
Hafter ve Salih arasındaki görüş ayrılıkları
Mısırlı diplomatik kaynaklara göre Kahire’nin Libya kriziyle ilgili yoğun temasları, Libya’da yıllardır süren çatışmada hızlı ve kapsamlı bir çözüme ulaşmak istemesinden kaynaklanıyor. Mısır’ın Libya’nın doğusu ve batısı arasında, Fas ve Kahire’de yapılan müzakerelerin ardından çatışmanın tarafları ve tüm aktörler arasında nihai bir uzlaşıya ulaşmayı hedeflediğini belirten kaynaklar, Lahire yönetiminin Hafter ve Salih'in ziyaretleri öncesinde taraflar arasındaki belirli konular ve dosyalar üzerindeki görüş ayrılıklarını düzeltmeye çalıştığını aktardılar.
Kaynaklar, Kahire’nin Libyalı aktörler arasındaki herhangi bir yanlış anlaşılmayı ortadan kaldırmak istediğini ve böyle bir yanlış anlaşılmanın bazı ülkelerin başkentlerinde krizin çözümüne yönelik kapsamlı bir çözüm bulmak için gösterilen amansız uluslararası çabaları olumsuz etkilemesinden çekindiğini belirttiler. Hafter ve Salih'in dün Mısır Cumhurbaşkanı ile yaptıkları görüşmede söz konusu çekinceleri anlayışla karşıladıkları bilgisini veren kaynaklar ayrıca Hafter ve Salih'in Kahire'deki temaslarını, Libya dosyasıyla ilgilenen siyasi ve güvenlik alanlarından yetkililerle yaptıkları görüşmelerle tamamladıklarını bildirdiler.
Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan aktardığı habere göre, Hafter ve Salih, Kahire’yi son olarak Mısır’ın Libya ile ilgili ateşkes girişimini duyurduğu 6 Haziran’da ziyaret etmişlerdi.
Mısır’ın duyurduğu Kahire Bildirgesi’nde, 8 Haziran 2020'den itibaren yürürlüğe giren ateşkese ve uluslararası çabalara saygı gösterilmesi, Libya topraklarındaki tüm yabancı tarafların ve yabancı paralı askerlerin ülkeden çıkarılması yer alıyordu. Bildirgede ayrıca LUO’nun güvenlik güçleriyle iş birliği içinde ülkedeki askeri ve güvenlik sorumluluklarını ve görevlerini yerine getirebilmesi için silahlı grupların dağıtılması ve silahlarını teslim etmeye mecbur bırakılmaları, Cenevre'de BM himayesinde 5+5 formatındaki Ortak Askeri Komite’nin çalışmalarını tamamlaması ve sadece bir tane Libya Başkanlık Konseyi oluşturulması çağrısında bulunuldu. Mısır’ın girişimi, Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ve onu destekleyen Türkiye dışında hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde memnuniyetle karşılandı.
Diğer yandan Mısır Cumhurbaşkanı Sisi salı akşamı BM Genel Kurulu’na yaptığı konuşmada “Mısır, Sirte ve Cufra’nın temsil ettiği Libya’da kırmızı çizgisini aşanların karşısında duracaktır” dedi.
Mısır’ın Libya'yı ‘teröre karşı verdiği savaşta ve bazı bölgesel aktörlerin müdahalesinde destekleyeceğini’ belirten Sisi, uluslararası kararları ihlal eden ülkelerin teröristleri Suriye ve Libya'ya taşıdıkları için sorumlu tutulması gerektiğini vurguladı. Sisi ayrıca Mısır'ın uluslararası barış ve güvenliği tesis etmeyi arzuladığını ve herkesi güvenlik ve istikrarı sağlayacak bir yaklaşım benimsemeye çağırdığını söyledi.
Refah Sınır Kapısı’nı kullanarak Gazze Şeridi'nden Mısır'a geçen yabancı pasaport sahibi Filistinliler, 19 Kasım 2023 (DPA)
