Libya’da taraflar Sirte’nin silahsızlandırılması ve ateşkes konusunda uzlaştı

Libya Ulusal Ordusu askerleri eğitim yapıyor (Reuters)
Libya Ulusal Ordusu askerleri eğitim yapıyor (Reuters)
TT

Libya’da taraflar Sirte’nin silahsızlandırılması ve ateşkes konusunda uzlaştı

Libya Ulusal Ordusu askerleri eğitim yapıyor (Reuters)
Libya Ulusal Ordusu askerleri eğitim yapıyor (Reuters)

Libya’da siyasi açılımın olduğu bir ortamda, Libyalı kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Libya Ulusal Ordusu (LUO) ile Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) stratejik Sirte kentinin silahsızlandırılması ve Faiz es-Serrac başkanlığındaki UMH’nin ardından kurulacak yeni yönetimin başkenti yapılması hususunda birbirine yaklaştı. Diğer taraftan, Libya Devlet Yüksek Konseyi ile Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi’nin, devlet içindeki kritik makamlara getirilecek isimleri belirlemek için Fas’ta yeni müzakere turları düzenlemeye hazırlandıkları bildirildi.
İsminin açıklanmasını istemeyen kaynakların Şarku’l Avsat’a verdiği bilgilere göre, Libya’daki taraflar, Sirte’nin silahsız bir yeşil bölge yapılması, tüm çatışma taraflarının kentten ve çevresinden çekilmesi ve UMH ile Halife Hafter’in liderliğindeki LUO arasında daimî ateşkes imzalanması noktasında prensipte uzlaştılar.
Kaynaklar, Türkiye ve Rusya’nın, Libya’daki çatışma taraflarına bağlı yabancı savaşçıların çekilmeye başlaması ve buna eşzamanlı olarak LUO ve UMH’nin yanı sıra Sirenayka (Barka), Trablus ve Fizan bölgelerindeki aşiretlerden savaşçıların yer aldığı bir ordunun kurulması hususunda ilan edilmeyen bir uzlaşı yaptıklarını bildiriyor.
Bu denkleme göre, LUO güçleri Sirte’den çıkacak, UMH ise iki taraf arasındaki doğrudan temas hattından uzak mevzilerde yeniden konuşlanacak.
Libya Devlet Yüksek Konseyi ile Temsilciler Meclisi’nin yürüttüğü müzakereler hakkında Şarku’l Avsat’a konuşan Libyalı yetkililer, söz konusu müzakerelerin ülkenin ve halkın sıkıntılarına son verilmesi amacıyla büyük bir Yüzyılın Anlaşması’nın imzalanması için hazırlık niteliğinde olduğunu belirttiler. Yetkililer, bölgesel ve uluslararası müzakerelerle kurulan dengenin “Libya krizinde askeri çözüm seçeneğini ortadan kaldıracağını” ifade ettiler.
Resmi olmayan kaynaklara göre, UMH’nin Türkiye ile imzaladığı güvenlik ve askeri anlaşmaların iptali için hazırlık yapılıyor. Bu meselenin gözden geçirilmesi için uzman bir komitenin kurulması bekleniyor. Ayrıca, ABD ve Birleşmiş Milletlerin UMH’nin İçişleri Bakanlığı ile yaptığı düzenlemeler çerçevesinde, UMH’nin kendisine bağlı silahlı milisleri dağıtması, güvenlik birimlerine entegre etmesi veya terhis etmesi projesine başlanması için hazırlık yapılıyor.
Tüm bunlara ek olarak, Temsilciler Meclisi ve Libya Devlet Yüksek Konseyi’nin temsilcileri istişare görüşmelerini yeniden başlatmak için Pazar günü Fas’ta bir araya gelecek. İki tarafın son yaptığı görüşmede devlet içindeki kritik noktalara hangi isimlerin getirileceği meselesini ele alınmıştı. Bu toplantı, önümüzdeki ay BM Libya Destek Misyonu himayesinde Cenevre’de gerçekleştirilecek genişletilmiş görüşmelerden önce gerçekleşti. Diğer yandan, BM Libya Destek Misyonu Sözcüsü Jean El Alam, yaptığı açıklamada, yerel medyada çıkan haberlerde Libya Siyasi Diyalog Forumu katılımcıları arasında yer aldığı iddia edilen isimlerin bulunduğu listenin gerçeği yansıtmadığını, Forum’un hazırlık aşamasında olduğunu, kesin tarih ve yapılacağı yerin belirlenmediğini söyledi.

DEAŞ’ın Kuzey Afrika sorumlusu öldürüldü
LUO Sözcüsü Tümgeneral Ahmed el-Mismari, LUO güçlerinin çöl kenti Sebba’da düzenledikleri nokta operasyonuyla DEAŞ’ın Kuzey Afrika sorumlusunu öldürdüklerini açıkladı.
Mismari, önceki akşam yaptığı açıklamada, ordunun yürüttüğü operasyonlarda geçtiğimiz haftalarda Sebha’nın Abdulkafi Mahallesi’nde bir DEAŞ hücresinin çökertilmesi sırasında öldürülen 9 militandan birisinin DEAŞ’ın Kuzey Afrika sorumlusu Ebu Abdullah el-Iraki lakaplı Ebu Muaz el-Iraki olduğunu tespit ettiklerini belirtti. Mismari, söz konusu şahsın Irak Kürtlerinden olduğunu belirterek, Abdulkafi Mahallesi’ndeki hücreye yapılan operasyon sırasında teröristlerin 7 saat boyunca savunma yapmasının, Kuzey Afrika sorumlusunu korumaya çalıştıkları anlamına geldiğini söyledi.
El-Iraki’nin 12 Eylük 2014’te Abdulaziz el-Enbari isimli tekfirciyle birlikte iki sahte pasaportla Libya’ya giriş yaptıklarını söyleyen Mismari, ülkeye giriş yaptıklarında doğrudan DEAŞ lideri Ebubekir el-Bağdadi tarafından Enbari’nin Libya sorumlusu ve El-Iraki’nin yardımcısı olarak görevlendirildiğini söyledi. Sözcü Mismari, Enbari’nin 2015’te LUO tarafından öldürülmesinin ardından El-Iraki’nin Kuzey Afrika sorumlusu yapıldığını kaydetti.

Sukne kentinde Wagner'e ait helikopter düşürüldü
UMH’nin öncülüğündeki Öfke Volkanı Operasyonu’nun Facebook sayfasında paylaşılan bir videoda, bir helikopterin düştüğü görülüyor. Facebook paylaşımında, önceki gün sabah saatlerinde Sukne kentinin güneyinde düşen söz konusu helikopterin, Rus güvenlik şirketi Wagner'e ait olduğu ve mühimmat taşıdığı ifade ediliyor. Paylaşımda, bunun son üç ayda gerçekleşen üçüncü olay olduğuna işaret ediliyor. Nitekim daha önce de Libya’daki çatışmalara katılan iki Rus MİG-29 savaş uçağı düşmüştü. UMH’ye yakın yerel medya kanallarının kaynaklara dayandırdığı haberinde, Sukne’den art arda patlama seslerinin geldiği ve Wagner paralı askerlerin bölgeyi kuşatarak vatandaşların bölgeye yaklaşmasını engellediği belirtiliyor.

Samih Şukri Jean-Yves Le Drian ile görüştü
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Ürdün’ün başkenti Amman’da dün düzenlenen Arap-Avrupalı Bakanlar Toplantısı sırasında Fransız mevkidaşı Jean-Yves Le Drian ile görüştüğü bildirildi. Toplantıya Ürdün, Mısır, Fransa, Almanya Dışişleri Bakanları ve Avrupa Birliği temsilcileri katıldı.
Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Hafız, yaptığı açıklamada, Şükri’nin Fransız mevkidaşıyla görüşmesinde Mısır’ın Libya’da güvenlik ve siyasi istikrarın sağlanması konusundaki çabalarını anlattığını belirtti. Hafız’ın aktardığına göre Şükri, Libya’da istikrar ve güvenliğe zarar veren olumsuz müdahalelerin durdurulması için Fransa ile ortak çalışmanın gerekliliğine vurgu yaptı.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.