Kahire, Fetih-Hamas uzlaşmasını canlandırdı

Mısır Dışişleri Bakanı Şukri, Fetih Hareketi Merkez Komitesi Sekreteri Rucub ile bir araya geldi. ((Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır Dışişleri Bakanı Şukri, Fetih Hareketi Merkez Komitesi Sekreteri Rucub ile bir araya geldi. ((Mısır Dışişleri Bakanlığı)
TT

Kahire, Fetih-Hamas uzlaşmasını canlandırdı

Mısır Dışişleri Bakanı Şukri, Fetih Hareketi Merkez Komitesi Sekreteri Rucub ile bir araya geldi. ((Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır Dışişleri Bakanı Şukri, Fetih Hareketi Merkez Komitesi Sekreteri Rucub ile bir araya geldi. ((Mısır Dışişleri Bakanlığı)

Ahmed Abdulhakim
Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri, Kahire’de Hamas ve Fetih heyetleriyle bir araya geldi. Fetih Hareketi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Cibril Er-Rucub ve Fetih Komite üyesi Ruhi Fettuh’un katıldığı toplantıda iki hareket arasındaki uzlaşı süreci görüşüldü.
Mısır ve Filistin kaynaklarına göre Mısır Dışişleri Bakanlığı ofisinde yapılan görüşmelerde Filistin sorunundaki son gelişmeler ile Arap ülkeleri ile İsrail arasında varılan barış anlaşması gündeme geldi. Toplantıda iç meseleler de masaya yatırılarak bu hafta Türkiye’de Fetih-Hamas bölünmesinin sona erdirilmesi amacıyla yapılan toplantı ele alındı. Geçtiğimiz günlerde iki hareketin delegeleri, bölünmeyi sona erdirmek, tartışmalı sorunları çözmek ve Filistin davasının karşı karşıya olduğu sorunlara karşı safları birleştirmekle ilgili bir "vizyon" üzerinde anlaşmışlardı.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı haberde açıklamalarda bulunan Mısır’daki Filistin kaynaklar, Fetih Hareketi’nin bugün Kahire’deki temaslarını sürdürerek Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed ebu Gayt ve Mısırlı yetkililerle görüşerek Hamas ile Türkiye’de varılan mutabakatla ilgili son gelişmeleri görüşeceğini aktardılar. Kaynaklar, Filistin grupları arasındaki bölünmeyi sona erdirmek ve istenen uzlaşıyı sağlamak için önümüzdeki ay Kahire’de tüm Filistinli grupların katılımıyla genişletilmiş bir toplantı düzenleme noktasına gelindiğini bildirdi.
Mısırlı bir diplomatın aktardığına göre Filistinli yetkililer, Mısır Dışişleri Bakanı’na geçtiğimiz günlerde İstanbul’da gerçekleştirilen Fetih-Hamas toplantısı hakkında bilgi verdi. Diplomat, her ikisi de Ürdün’ün başkenti Amman’a gidecek olan Rucub ile Fettuh’un Kahire’de görüşecekleri haberini ise yalanladı.
Rucub ile Fettuh’un Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ile gerçekleştirdiği görüşmenin başlıca gündem maddesi İsrail ile BAE ve Bahreyn arasında varılan normalleşme anlaşmalarıydı. Filistin heyeti, Filistin davasına zarar veren söz konusu gelişmelere yönelik tepkilerini dile getirdi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Kahire’nin uluslararası kararlara uygun olarak başkenti Doğu Kudüs olan ve 4 Haziran 1967 sınırlarında bir bağımsız Filistin devletini desteklediği yinelendi. Açıklamada ayrıca Mısır’ın istikrar, barış ve güvenliğin sağlanması için tüm çabalara gerekli desteğin verileceği de vurguladı.
Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Hafız, Filistinli yetkililerin Şukri ile yaptığı görüşmede Filistinli örgütlerin safları birleştirmesi konusundaki son gelişmeler ve gelecekte atılacak adımlarla ilgili bilgilendirdiğini belirtti. Filistinli gruplar arasındaki ihtilafı gidermede Mısır’ın merkezi konumuna işaret eden Hafız, Dışişleri Bakanlığı’nn böylesine hassas bir zamanda Filistin halkını desteklemeye devam edeceğini vurguladı.
Hamas hareketinin liderlerinden Hasan Yusuf da konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada Filistinli grupların uzlaşma amacıyla Lübnan ve Türkiye’de  düzenlenen toplantılara değer verdiğini belirterek Fetih Hareketi’nin Kahire’ye gelişiyle birlikte bölünmeye karşı birlik sağlama çabalarına devam edileceğini umduğunu söyledi.
Gözlemcilere göre Mısır, Filistin uzlaşısına yönelik üstlendiği role Türkiye ve Katar’ın da dahil olmasından “huzursuz.”

Bölünmeyi sona erdirme umudu var mı?
Filistinli gözlemcilere göre gruplar arasında yaşanan anlaşmazlıkların giderilmesi için yıllardır sürdürülen bölgesel çabalara rağmen durum aşılamayacak kadar karmaşık. Gözlemciler, "uzlaşmanın sağlanıp sağlanmamasının aslında Trump ile Demokrat rakibi Biden arasında bu yılın sonunda gerçekleşecek başkanlık yarışının sonuçlarına bağlı" olduğu görüşündeler.
Kudüs Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Eymen er-Rakab konuyla ilgili olarak şunları söyledi: “Son gelişmelere rağmen Filistinli gruplar arasındaki ihtilaflar hala devam ediyor. Filistin uzlaşı dosyasının daha çok Amerika’daki seçimlere bağlı olduğu söylenebilir. Bence Trump seçimi kazanırsa uzlaşma daha hızlı ilerleyecek ve tamamlanacak. Ancak Joe Biden kazanırsa işler farklı olacak hatta uzlaşma meselesinin yeniden sıfır noktasına geri dönme ihtimali var. Filistin yönetimi seçimlerde Demokratların zafer kazanacağını düşünüyor.”
Öte yandan Fetih hareketinin liderinden Cihad el-Harazin  de “seçimin” Filistin’de bölünmenin sona erdirilmesi için önemli bir faktör olduğunu vurgulayarak uzlaşma dosyasının Fetih ve Hamas arasında, bölgesel başkentlerin arabuluculuğunda devam etmesi yönündeki umudunu dile getirdi.
Harazin’e göre bölünmenin sona erdirilmesi, arabulucuların samimi niyetlerinin yanı sıra uzlaşma yollarını engellemeye yönelik dış müdahalelerin etkisiz hale getirilmesiyle mümkün.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.