BM’den Filistin’de "tek devlete" teslim olmama uyarısı

Nikolai Mladenov (Reuters)

Birleşmiş Milletler Orta Doğu Barış Süreci Koordinatörü Nikolai Mladenov, bölgedeki "istikrarsızlık faktörlerinin" Filistin ve İsraillileri "tek devlet” seçeneğini kabul etmeye itebileceği konusunda uyarıda bulundu.
Mladenov, Güvenlik Konseyi'nin aylık oturumunda yaptığı açıklamada Filistin sorunu da dahil olmak üzere Ortadoğu'daki duruma ilişkin şunları söyledi:
“Şu anda barış arayışında çok önemli bir noktadayız. Çünkü birkaç istikrarsızlaştırıcı faktör işgal ve çatışma süresini uzatarak Filistinlileri ve İsraillileri uzun süredir devam eden tek devlete yöneltme tehdidiyle karşı karşıya. Ben, iki devletli çözümü desteklemeye kararlıyım. İki taraf arasında süregelen çatışmanın bitirilmesi ve işgalin sonlandırılması gerekir. BM ve uluslararası kararlar uyarınca 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devleti kurulmalıdır. Böylece Kudüs iki devletin de başkenti olacaktır.”
 Mladenov, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in Filistin sorunu için oluşturulan dörtlü gruba, “Arap ve İsrail liderlerine çok geç olmadan müzakere edilmiş iki devletli bir çözüm hedefini ilerletme çabalarına hızla yeniden katılmaları" çağrısını yineledi.
Filistinlilere yönelik İsrailli yerleşimcilerin devam eden şiddet olayları karşısında uyaran Mladenov, “Bölgede hakim güç olarak Filistinlilerin güvenliği temin edilmeli ve saldırıların failleri sorumlu tutulmalıdır” dedi. Mladenov, “İsrail kendine hakim olmalı ve kendini koruma dışında ölüme sebep verecek derecede şiddet kullanmamalıdır” dedi. İsrail’in Batı Şeria topraklarını ilhak planını hakkında da konuşan yetkili, “Tehdidin kaldırılmasıyla barışa ulaşılabilir. Ancak son günlerde Knesett’eki tartışmalarda Batı Şeria’da C bölgesinde yaşayan Filistinlilere yönelik artan baskıların ortaya çıkmasından son derece endişeliyim” ifadesini kullandı.
Uluslararası koordinatör, "Doğu Kudüs dahil olmak üzere işgal altındaki Batı Şeria'da Filistinlilere ait binaların yıkılması ve el konulmasındaki tehlikeli artışla ilgili derin endişelerini" dile getirerek İsrail'i "uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülükleri doğrultusunda yıkım politikasını derhal durdurmaya" çağırdı.
Mladenov, 3 Eylül’de yaklaşık on yıl aradan sonra ilk kez Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile diğer Filistin grupları arasında gerçekleşen uzlaşı toplantısına da dikkat çekti. Toplantıda, Filistinli örgütler arasında, yeniden birliği kurma ihtiyacına değinildiğini vurguladı. Abbas’ın İsrail ile BM veya uluslararası kuruluşlar gözetimde müzakerelere hazır olduğunu ve Filistin halkını İsrail’in ilhak politikasına karşı direnmeye çağırdığını hatırlattı.
Kovid-19 salgını ile İsrail’in ilhak politikası nedeniyle kesilen İsrail-Filistin görüşmelerinin Gazze ve Batı Şeria’da ekonomik ve sosyal hayatı etkilediğini belirttiği konuşmasında Abbas, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasından ve ülkesinin büyükelçiliğini Kudüs’e taşımasından sonra Filistinlilerin müzakerelerde ABD tekelinin kırılmasını istediğini vurguladı. İsrail’in 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devleti kurulmasını reddettiği ve ilhak politikalarını sürdürdüğü için 2014’ün nisan ayında müzakerelerin durduğunu hatırlattı.
Diğer yandan ABD’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Kelly Craft, "İbrahim Anlaşmaları”na atıfta bulunarak, Filistinli liderleri şiddeti reddetmeye ve anlaşma tarafından sağlanan daha geniş barış fırsatlarından yararlanmaya, ayrıca İsrail ile uzun süredir devam eden sorunlarını çözmek için çaba sarf etmeye çağırdı. Craft, diğer Arap ülkelerinin de Filistin’i bu anlaşma üzerinden İsrail ile doğrudan görüşmelere başlamasına teşvik etmelerini umduğunu belirtti.
Craft, ülkesinin Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile barış anlaşmalarını görüşmek için Güvenlik Konseyi üyeleriyle gayri resmi bir toplantı düzenlediğine işaret etti. "Bu bilgilendirme toplantısı, anlaşmaların İsrail-Filistin çatışması üzerindeki çıkmazın kırılması için nasıl bir başlangıç ​​noktası olabileceği konusunda samimi bir tartışma fırsatı sunacak" ifadesini kulandı.