Libya’da UMH’nin silahlı kanadı, Temsilciler Meclisi ve Yüksek Devlet Konseyi arasındaki diyaloğu tanımayacağını ilan etti

Muhammed Halife Necm (sağda) ve Yusuf el-Akuri, Buznika Diyalogu’nun ardından ortak basın toplantısı düzenlediler (Arşiv_Şarku’l Avsat)
Muhammed Halife Necm (sağda) ve Yusuf el-Akuri, Buznika Diyalogu’nun ardından ortak basın toplantısı düzenlediler (Arşiv_Şarku’l Avsat)
TT

Libya’da UMH’nin silahlı kanadı, Temsilciler Meclisi ve Yüksek Devlet Konseyi arasındaki diyaloğu tanımayacağını ilan etti

Muhammed Halife Necm (sağda) ve Yusuf el-Akuri, Buznika Diyalogu’nun ardından ortak basın toplantısı düzenlediler (Arşiv_Şarku’l Avsat)
Muhammed Halife Necm (sağda) ve Yusuf el-Akuri, Buznika Diyalogu’nun ardından ortak basın toplantısı düzenlediler (Arşiv_Şarku’l Avsat)

Faiz es-Serrac liderliğindeki Uluslararası Mutabakat Hükümeti (UMH) güçleri, bugün Libya Devlet Yüksek Konseyi ve Temsilciler Meclisi’nin Fas’ta yapacağı diyalogdan çıkacak sonuçları tanımayacaklarını ilan etti. UMH’nin silahlı kanadı, ayrıca Libya Ulusal Ordusu (LUO) Başkomutanı Halife Hafter’i, ülkenin güneyinde bulunan Sabha Havalimanı’nda sivil havacılığı engellemekle suçladı.
UMH’ye bağlı Devlet Yüksek Konseyi Sözcüsü Cemal Abdunnasır, önceki akşam yayınladığı sürpriz bir açıklama ile Konsey Başkanı Halid el-Mişri’nin Fas seyahatinin ertelendiğini bildirdi. Bununla birlikte, Abdunnasır, iki tarafın heyetlerinin uzlaşıya varmak için diyalog görüşmelerine devam ettiğini kaydetti. Abdunnasır daha sonra ise Mişri’nin Fas’a gitmesinin, görüşen tarafların bir uzlaşı formatı üzerinde mutabık kalmalarına bağlı olduğunu dile getirdi.
Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’e yakın kaynaklar, Salih’in buna karşılık olarak, Devlet Yüksek Konseyi ve Başkanı Mişri’den, iki taraf arasındaki herhangi bir görüşme öncesinde Berlin Konferansı ve Kahire Bildirgesi’ni tanımasını şart koştuğunu aktardılar.
UMH’ye bağlı Başkanlık Konseyi üyesi Ammari Zayid, bir diğer Konsey üyesi ve Serrac’ın Yardımcısı Ahmed Muaytik’i yine hedef aldı. Zayid, Muaytik’in geçtiğimiz günlerde, yaklaşık 9 aydır durdurulan petrol üretimi ve ihracatının yeniden başlatılması için LUO ile imzaladığı anlaşmaya işaret ederek, Muaytik’in adımlarının “son derece tehlikeli ve meşru olmadığını” söyledi.
Zayid, petrol gelirlerinin bir kısmının Hafter’e ayrılmasının UMH’ye karşı bir “şantaj girişimi” olarak nitelerken, Hafter’in kendi lehine tavizler kopardığını ve halihazırda yürütülen siyasi diyalog görüşmelerinin temel gündeminde bölgelerin paylaşımının bulunduğunu belirtti.
Trablus’taki belediyelerin başkanları, dün düzenledikleri toplantının ardından yaptıkları ortak açıklamada, parlamento seçimlerinin anayasa deklarasyonu ve eski seçim yasasına dayalı bir şekilde Şubat ayına kadar düzenlenmesi talebinde bulundu. UMH’ye “seçimlerin zamanında yapılabilmesi için gerekli ödeneği sağlama” çağrısı yapılan açıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) Libya Destek Misyonu’ndan bu seçimlerin başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi için üzerine düşen uluslararası denetim sorumluluğunu yerine getirme talebinde bulunuldu.
Gerilimi tırmandıracak yeni bir gelişme olarak, Öfke Volkanı Operasyonu’na katılan UMH’ye bağlı silahlı güçler, Fas’ın Buzinka ve Mısır’ın Hurgada şehirlerindeki temaslar da dahil olmak üzere Libya krizinin çözümünü hedefleyen diyalog görüşmelerinin sonuçlarını tanımayacaklarını duyurdu. UMH’nin silahlı kanadı, kendilerini “terörist ve paralı askerler” diye nitelendiren Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’e atıfta bulunarak yeni Başkanlık Konseyi’ne başkomutanın atanmasını ve hükümet merkezinin Trablus’tan taşınmasını reddettiklerini vurguladı.
UMH’nin silahlı kanadı, halihazırda farklı ülkelerde yürütülen Libya diyalog görüşmelerinin “yönetimin paylaşılmasını ve makamların yeniden tayin edilmesini” hedeflediğini belirterek, sonuçları ne olursa olsun bu görüşmelerin kendileri için bir anlam ifade etmediğini dile getirdi.
UMH’ye bağlı Sirte ve Cufra Operasyon Odası Sözcüsü Tuğgeneral Abdulhadi Dırah, askeri teçhizat yüklü iki uçağın iki kargo uçağının LUO’nun denetimindeki Sirte kentindeki Hava Üssü’ne iniş yaptığını açıkladı. Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre, Dırah, Sirte ve Cufra bölgelerinin “Rus paralı askerlerin ve LUO’nun askeri varlığına tanıklık ettiğini ve bunun bir süredir durmadığını” söyledi. Dırah ayrıca sahil kenti Barak’ta geçtiğimiz iki gün içinde yapılan askeri tatbikatlarda çeşitli silahların kullanıldığını ve bu tatbikatlara Rus paralı askerlerin katıldığını dile getirdi.
Tüm bu gelişmeler, Türk askeri kargo uçaklarının UMH güçlerine destek olarak (batıdaki) Misrata Havalimanı’na iniş yaptıkları gözlemlendi. Resmi olmayan verilere göre bu durumun LUO’yu, Sirte ve Cufra kentlerine askeri takviye yapmaya sevk ettiği belirtiliyor.
LUO Genel Komutanlığı, ülkenin doğu ve güneybatısındaki havalimanlarına giden ve buradan ayrılan uçakların, güvenlik kontrolünden geçmeleri ve yolcuların kimliklerinin sorgusu için Benina Uluslararası Havalimanına iniş şartı koştu. Komutanlık, bu şartın, teröristlerin ve paralı askerlerin ülkenin batısından güneyine taşınmasında sivil uçakların kullanımını engellemeyi ve şu anki koşullar göz önüne alındığında güvenlik önlemi olarak uygulanmasını hedeflediğini kaydetti.
Komutanlıktan önceki akşam yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Libya’nın batısında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a bağlı tehlikeli terör unsurları ve paralı askerler bulunuyor. Bunlar Misrata ve Muaytik başta olmak üzere havalimanlarını kontrol ediyorlar. Aynı şekilde güneybatıda güvenlik ve askeri birimlerin halen operasyon düzenlediği bir terör odağı bulunuyor. Sebha’da düzenlenen bu operasyonların sonuncusunda, DEAŞ’ın Kuzey Afrika Emiri Ebu Muaz başta olmak üzere 9 terörist lider etkisiz hale getirildi. Bunu, ülkenin güneyindeki örgüt unsurlarının peşine düşme ve ele geçirme operasyonları izledi.”



Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
TT

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)

Fas'taki Z kuşağı protestolarında gözaltına alınan gençlere kötü muamele edilmesi tepki çekti.

Guardian'ın irtibata geçtiği aile ve avukatlar, gözaltındaki gençlerin polis merkezlerinde dövüldüğünü, saatlerce yiyecek ve su verilmeden tutulduğunu ve bazı durumlarda kendilerine zorla ifade imzalatıldığını savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir anne, 18 yaşındaki oğlunun protestolara katılmamasına rağmen iki aydan uzun süredir gözaltında tutulduğunu söylüyor:  

Oğlum bir eyleme bile katılmamıştı. Bir büfede yemek yerken gözaltına alındı. Tutuklanırken o kadar kötü dövüldü ki bazı dişleri kırıldı.

Anne, oğlunun polis merkezinde ifade tutanaklarını imzalamayı reddettiği için yeniden dövüldüğünü de sözlerine ekledi. 

Sivil toplum kuruluşu (STK) Fas İnsan Hakları Derneği (AMDH) de bazı kadın protestocuların taciz, hakaret ve cinsiyetçi söylemlere maruz kaldığını aktarıyor.  

Haberde, Agadir yakınlarındaki Lqliaa kasabasında 1 Ekim'de düzenlenen gösterilerde üç protestocunun güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü iddiası da paylaşılıyor. 

Olayda 12 yaşındaki çocuklar da dahil 14 protestocunun yaralandığı belirtiliyor. Yetkililerse bir grup eylemcinin polis karakoluna saldırdığını, ekiplerin de buna karşılık verdiğini savunuyor. 

Uluslararası Af Örgütü'ne göre şimdiye dek protestolarla bağlantılı olarak 2 bin 400'den fazla kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı. 

AMDH, duruşmalarda avukatların bulunmadığına, soruşturmaların yetersiz yürütüldüğüne ve masumiyet karinesinin uygulanmadığına dikkat çekiyor. Onlarca kişiye 15 yıla varan hapis cezaları verildiği aktarılıyor. Çocuklar da dahil birçok göstericinin davası sürüyor.

STK'nin Marakeş şubesinden Mustapha Elfaz, "Gençlerin polis gözetiminde işkence gördüklerine dair korkunç tanıklıklar duyduk" diyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ahmed Benchemsi şunları söylüyor: 

Hükümet açıkça korktu ve herhangi bir muhalefet biçimine müsamaha göstermeyecekleri yönünde güçlü bir mesaj vermek için böyle bir baskıya başvurdu.

Eylülde patlak veren eylemlerde halk, en az 11 kentte yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara dökülmüştü.

Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savunuyor. İspanya ve Portekiz'le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede "Stadyumlar burada, hastaneler nerede?" sloganları duyulmuştu. 

Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütlerin liderlik ettiği protestolar barışçıl başlasa da güvenlik güçleriyle çatışmalar nedeniyle üç kişi yaşamını yitirmiş, 600'den fazla kişi yaralanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, News International


İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
TT

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aylarca beklettikten sonra Mısır ile yapılan en büyük doğal gaz anlaşmasına onay vermesi, iki lider arasında olası bir zirveye ilişkin İsrail basınında yeni iddialar doğurdu. Ancak Kahire cephesi sessizliğini koruyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı bilgilere göre Netanyahu ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi arasında ABD’de bir görüşme düzenlenmesi gündemde. Ancak sürece yakın Mısırlı bir kaynak, böyle bir buluşmanın kolay olmayacağını belirterek, “Gaz anlaşması tek başına bunu sağlamaz. İsrail’in Gazze anlaşmasını uygulamada ilerleme göstermesi ve Mısır’ın güvenliğini garanti etmesi gerekir. Bölgedeki tansiyon bitmiş değil ve ekonomik çıkar niteliğindeki bir gaz anlaşması bu durumu değiştirmez” değerlendirmesinde bulundu.

CNN’e konuşan bir İsrailli kaynak, Netanyahu’nun gaz anlaşmasına yönelik ilanının “olası Netanyahu–Sisi görüşmesi için hazırlıkların bir parçası” olduğunu aktardı.

Netanyahu’nun bu ay içinde ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile Florida’daki Mar-a-Lago’da görüşmesi bekleniyor. Aynı kaynaklara göre, İsrail hükümeti anlaşmaya resmi onayı aylarca geciktirdikten sonra, sonunda Trump yönetiminin baskısıyla onay verdi. Washington yönetimi, Netanyahu ile Sisi’yi bir araya getirerek bölgesel barış girişimlerini ve “İbrahim Anlaşmaları”nın kapsamını genişletmek istiyor.

Netanyahu çarşamba gecesi yaptığı televizyon konuşmasında, “İsrail tarihindeki en büyük gaz anlaşmasına onay verdim. Anlaşmanın değeri 112 milyar şekel (34.7 milyar dolar). Bunun 58 milyar şekeli (18 milyar dolar) devlet hazinesine girecek” açıklamasını yaptı ve anlaşmanın Amerikan Chevron şirketi ile İsrailli ortaklar üzerinden Mısır’a gaz ihracatını içerdiğini söyledi.

wscf
Deyr el-Belah’taki geçici Filistinli kampından bir kare (AFP)

İsrail ve Mısır, 1979’da barış anlaşması imzalamış olsa da iki lider yaklaşık on yıldır kamuoyu önünde görüşmedi. Kahire’den ise söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Mısırlı düşünür Abdülmünim Said, olası zirveye dair, “Benim için geçerli olan sadece Kahire’den gelen açıklamalardır” diyerek, gaz onayının barış sürecini canlandırıp canlandıramayacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Said, “Bu durum sadece ekonomik bir anlaşma olarak kalabilir ve siyasi sonuç doğurmayabilir” dedi.

İsrail medyası ise iddiayı güçlendiren haberlerle çıktı. İsrail Kamu Yayın Kurumu, anlaşmanın Netanyahu ile Sisi arasında bu ay sonunda Florida’da bir görüşme ihtimalini doğurduğunu yazdı. Yedioth Ahronoth ve Kanal 12 de anlaşmanın Netanyahu–Trump–Sisi üçlü zirvesinin önünü açabileceğini aktardı; ayrıca Mısırlı tarafın, görüşmeye katılmak için anlaşma onayını şart koştuğunu belirtti.

Haberlere göre iki lider savaşın başlangıcından bu yana kamuoyuna açık şekilde konuşmadı ve taraflar arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Kanal 12, Sisi’nin Temmuz ayında iç ve dış eleştirilere rağmen anlaşmayı kabul ettiğini, ancak İsrail hükümetinin beş ay boyunca süreci geciktirdiğini yazdı.

Aynı kaynaklara göre Mısır, Gazze’deki ateşkes sürecinde ilerleme sağlanmadan ve İsrail’in Gazze–Mısır sınır hattı olan Filadelfi Koridoru’ndan ve Nitsarim bölgesinden çekilmeden zirveye sıcak bakmıyor. Jerusalem Post da, gaz anlaşmasının üçlü zirve için gerekli siyasi tavizlerden yalnızca biri olduğunu kaydetti.

Mısırlı parlamenter Mustafa Bekri ise, gaz anlaşması ile olası liderler zirvesi arasında bağ kurulmasını reddetti. Bekri, İsrail kaynaklarından gelen iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, esas olanın resmi Mısır tutumu olduğunu belirterek, “Mısır’ın pozisyonu nettir: Filistin halkının haklarının korunması ve Mısır’ın güvenliğinin garanti altına alınması vazgeçilmezdir” dedi.


Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
TT

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)

Suriye hükümeti ile Ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yürütülen entegrasyon görüşmelerine ilişkin kaynaklar, tarafların yıl sonunda dolacak süre öncesinde tıkanan anlaşmayı ilerletmek için yoğun çaba gösterdiğini aktardı.

Şarku'l Avsat'ın sürece yakın Suriyeli, Kürt ve Batılı kaynaklardan edindiği bilgilere göre taraflar son günlerde temaslarını yoğunlaştırdı. Ancak görüşmelerdeki gecikmelerin yarattığı memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Kaynaklar, mevcut şartlarda anlaşmayı ileriye taşıyacak büyük bir sıçrama beklentisinin zayıf olduğunu belirtiyor.

Beş farklı kaynağa göre, geçici Suriye hükümeti, kuzeydoğu bölgesini kontrol eden Kürt güçlerine bir öneri sundu. Kaynaklar Şam yönetiminin söz konusu öneride, yaklaşık 50 bin savaşçıdan oluşan SDG’nin üç ana tümen ve daha küçük birlikler halinde yeniden yapılandırılmasına kapı araladığı bilgisini verdi.

Öneriye göre SDG, komuta zincirinin bir bölümünden vazgeçecek ve kontrol ettiği bölgeleri Suriye ordu birliklerine açacak.

Ancak kaynaklar, bu planın hayata geçip geçmeyeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Birçok yetkili, yıl sonuna kısa süre kalmışken kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimalinin zayıf olduğunu, daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.