Fas halkı, daha fazla caminin açılması ve cuma namazlarının camilerde kılınmasını istiyor

16 Haziran’da II. Hasan Camii'nde koruyucu önlemlere ve sosyal mesafe kurallarına riayet ederek namaz kılan insanlar (AFP)
16 Haziran’da II. Hasan Camii'nde koruyucu önlemlere ve sosyal mesafe kurallarına riayet ederek namaz kılan insanlar (AFP)
TT

Fas halkı, daha fazla caminin açılması ve cuma namazlarının camilerde kılınmasını istiyor

16 Haziran’da II. Hasan Camii'nde koruyucu önlemlere ve sosyal mesafe kurallarına riayet ederek namaz kılan insanlar (AFP)
16 Haziran’da II. Hasan Camii'nde koruyucu önlemlere ve sosyal mesafe kurallarına riayet ederek namaz kılan insanlar (AFP)

Fas’ta bazı topluluklar daha fazla caminin açılması ve cuma namazlarının camilerde kılınmasına izin verilmesi için imza kampanyası başlattı. Alınan kararlara tepki gösteren vatandaşlar, “tüm camilerin kapalı tutulmaya devam edilmesinin, cuma namazların askıya alınmasının sürdürülmesinin ve anayasal hakları olan dini ibadetlerini yerine getirmelerinin yasaklandığını” belirterek hükümete eleştiride bulundu.
İmza kampanyasına aralarında üniversite görevlileri, doktorlar ve akademisyenlerin de bulunduğu 158 üst düzey isim katıldı. Karantinanın kaldırılmasının ardından birkaç cami açılırken, Vakıflar ve İslami İşler Bakanlığı, geri kalan camilerin de kademeli olarak açılmaya devam edeceğinin sözünü vermişti.
İmza kampanyasına katılan kişiler, resmi kurumlar, pazarlar, fabrikalar, işletmeler, üniversiteler ve okulların açılmasına rağmen camilerin kapalı kalmasını, özellikle de diğer Müslüman olan veya Müslüman olmayan ülkelerde camilerin açılmaya devam etmesi nedeniyle vatandaşları endişelendirdiğini ifade etti.
İmza kampanyasına katılanlar, “açılan camilerde sağlık önlemlerine uyulduğunu, ibadet için camilere gelen kişilerin kendi seccadelerini ve ayakkabı poşetlerini getirdiklerini, cemaatle namaz kılındığında sosyal mesafe kuralına uyulduğunu” belirttiler.
Katılımcılar, camilerin açılmasına yönelik isteklerinin, “ihtiyati tedbirlerden kaçınılması anlamı taşımadığını, aksine prosedürlere saygı duyulması, yorgun ruhların iyileşmesi, ruhların ve kalplerin sakinleşmesi, karantinanın ve camilerin kapatılmasının olumsuz psikolojik etkilerinin engellenmesi için” olduğunu ifade ettiler.
Kampanya kapsamında, eğitim kurumları ve diğer tesislerde olduğu gibi, din işlerinden sorumlu kişilere, sağlık kurumlarıyla istişare halinde camilerin kademeli olarak açılması için yetki verilmesi ve insanlara cuma namazları için cami avlularının kullanmalarına izin verilmesi talep edildi. Katılımcılar “Hepsinin anlamadığı, tüm önlemlerin bırakılmasının gerekmediği... Birçok köy ve şehir salgına karşı güvende durumda olduğu halde hala camileri ve minberleri kapalı” ifadelerini kullandılar.
İmza atan kişiler, “Koronavirüs salgınının yayılmaya başlaması ile dünya çapında tüm ülkeler salgının yayılmasını engellemek için bir dizi önlem almak girişiminde bulundu. Fas da ülke genelinde karantina uygulayarak bu önlemlere katıldı ve imanın korunması için bedenlerin güvenliğini hedefleyen kurallarımızdan yola çıkarak camilerde cemaat namazlarını durdurdu. Kamuoyu, camilerin kapatılması, toplantıların ve cemaat namazları dahil olmak üzere bu önlemlerin amaçlarını anladı ve diğer kurumlarda benzeri çok az olan bir şekilde sağlıklı bir farkındalık ve organizasyon ruhu gösterdiler” ifadelerini kullandı.
Vakıflar ve İslami İşler Bakanlığı, sağlık otoriteleri ile gerçekleştirdikleri istişarelerin ardından Kovid-19 salgını ile mücadele önlemleri kapsamında Mart ayından bu yana kapalı tutulan camilerin 15 Temmuz’da açılmasına karar verildiğini duyurmuştu.
Bakanlık, sadece 5 vakit namazın camilerde kılınmasına izin vermiş ancak daha çok sayıda kişinin katıldığı cuma namazlarının camilerde kılınmamasına ilişkin yasağın sürdürülmesine kadar vermişti.
Bakanlık, ibadet için camilere gelen kişilerin “özellikle maske takılması, saflar arasında bir buçuk metre mesafe bırakılması, ellerin, camilerin kapılarında bulunan bir solüsyon ile dezenfekte edilmesi, görevli bir kişi tarafından ateş ölçümünün yapılması ve herkesin kendi seccadesini kullanması” gerektiğini belirterek önlemlere uyulması gerektiğini vurguladı.
Bakanlık “başkalarının salgından zarar görmemesi için, hastalık belirtileri hisseden kişilerin camilere gitmemeleri gerektiğini” duyurdu.
Fas’ta koronavirüs vakalarında yüksek rakamlar kaydedilmeye devam ediyor. Sağlık Bakanlığı son 24 saatte, 2 bin 470 yeni koronavirüs vakasının kaydedildiğini, 2 bin 462 kişinin sağlığına kavuştuğunu ve 42 kişinin daha hayatın kaybettiğini duyurdu.
Bakanlık, 2 Mart’ta ilk vakanın kaydedildiğinin duyurulmasından bu yana kaydedilen toplam vaka sayısının 123 bin 653’e yükseldiğini, iyileşen 102 bin 715 kişi ile iyileşme oranının yüzde 83,1’e yaklaştığını ve toplam 2 bin 194 kakanın hayatını kaybetmesi ile ölüm oranının 2,8’de sabit kaldığını açıkladı.



Suriye İsrail ile barışa hazır mı?

BM barış gücü, Eylül 2014'te Suriye ile İsrail arasındaki tek sınır geçişi olan Kuneytra şehrini ve Kuneytra sınır kapısını izliyor (EPA)
BM barış gücü, Eylül 2014'te Suriye ile İsrail arasındaki tek sınır geçişi olan Kuneytra şehrini ve Kuneytra sınır kapısını izliyor (EPA)
TT

Suriye İsrail ile barışa hazır mı?

BM barış gücü, Eylül 2014'te Suriye ile İsrail arasındaki tek sınır geçişi olan Kuneytra şehrini ve Kuneytra sınır kapısını izliyor (EPA)
BM barış gücü, Eylül 2014'te Suriye ile İsrail arasındaki tek sınır geçişi olan Kuneytra şehrini ve Kuneytra sınır kapısını izliyor (EPA)

Suad Gross

İbrani medyasında yer alan ve “Suriye'ye yakın” bir kaynağa atfedilen açıklamalara göre, Suriye ve İsrail 2025 yılı sonuna kadar barış anlaşması imzalayacak. Bu açıklamalar, Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara, Şam'ın diplomatik kanallar ve uluslararası arabulucularla dolaylı müzakereler yoluyla ülkenin güneyindeki İsrail saldırılarını ve ihlallerini durdurmak için çalıştığını ve “Suriye'nin egemenliğinin her şeyden önce geldiğini” vurguladıktan birkaç gün sonra geldi. Peki, Suriye barış anlaşması imzalamaya hazır mı?

İsrail'in Arapça yayın yapan “I24 NEWS” sitesi, “Suriye'den bilgili bir kaynak”tan, söz konusu barış anlaşmasının, İsrail'in 8 Aralık 2024 tarihinden sonra, tampon bölge içinde ilerlediği tüm Suriye topraklarından, Hermon Dağı'nın zirvesi de dahil olmak üzere, kademeli olarak çekilmesini öngördüğünü belirtti.

Şam hükümetine yakın kaynaklar, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, İsrail ile bölgesel ve uluslararası himaye altında dolaylı müzakerelerin sürdüğünü, Suriye Devlet Başkanı'nın bunu duyurduğunu ifade etti.

Kaynaklar, Suriye'nin, İsrail'in Suriye topraklarındaki saldırı ve ihlallerini durdurmasını ve 1974 anlaşmasına geri dönmesini talep ettiğini, İsrail'in ise bir tampon bölge oluşturmak istediğini ve muhtemelen gelecekte kapsamlı bir barış anlaşmasına zemin hazırlayacak yeni bir güvenlik anlaşması imzalanacağını açıkladı.

Kaynaklar, kalıcı bir anlaşmaya varılmasının mümkün olmadığını belirtirken, kalıcı bir barış anlaşmasına veya İbrahim Anlaşması'na zemin hazırlayacak bir anlaşmaya varılma olasılığını dışlamadı. Kaynaklar, durumun hızla geliştiğini belirterek, Şam'ın Suriye'nin egemenliğini koruyacak bir anlaşmaya varılması için Arap dünyasının rolüne güvendiğini, barış dosyasını Arap dünyasının gündemine taşıdığını ve ABD ile Batı ülkelerinin Suriye'deki istikrarı destekleme arzusu çerçevesinde, İsrail'e saldırıları durdurması için baskı yapmasını umduğunu kaydetti.

Ancak Suriye, İsrail ile kalıcı bir barış anlaşmasına hazır mı?

Kaynaklar, Suriye'nin “yeni doğmuş” bir ülke olarak mevcut durumda kalıcı barışa hazır olmadığını ve umduğu çözümün, değiştirilmiş bir güvenlik anlaşması veya 1974 anlaşmasına geri dönmek olduğunu belirtti. Halkın reddi devam ediyor, ancak bu red, karmaşık ve çetrefilli iç sorunlar ve Suriye topraklarında iktidar dışında, düşmanla barış ilkesini reddeden aşırı akımlar ve silahlı grupların varlığı nedeniyle daha az belirgin.

Golan Tepeleri ile Suriye arasındaki sınıra yakın bir İsrail aracı (Arşiv-Reuters)Golan Tepeleri ile Suriye arasındaki sınıra yakın bir İsrail aracı (Arşiv-Reuters)

Suriye'li siyasi araştırmacı ve “Ortadoğu Muhafazakarlar Birliği” sekreteri Wael Aleji, İsrail ile kapsamlı barışın “şu anda zamansız bir konu olduğunu ve Suriye'nin yeni hükümetinin daha acil öncelikleri olduğunu” belirtti.

Aleji, “Şam'ın şu anda herhangi bir dış güçle askeri çatışmaya hazır olmadığını, Suriye halkının savaşlardan ve önceki rejimlerin Filistin meselesini ve Arap-İsrail çatışmasını istismar etmesinden bıkmış olduğunu” söyledi.

Araştırmacının görüşüne göre, Suriye devletinin önceliği “şu anda tüm çabalarını Suriye halkının yaşam koşullarını iyileştirmeye, iç barışı ve ulusal birliği güçlendirmeye, mezhepçilik ve terörizmle mücadeleye odaklamak”tır. İsrail'e gelince, “Suriye halkının haklarını ve bir tarafın diğerinin topraklarını işgal ettiğini açıkça ortaya koyan uluslararası hukuk ve çok sayıda BM kararı” olduğunu belirten araştırmacı, “uluslararası hukuka ve uluslararası mekanizmalara başvurmanın her açıdan en iyi, en güvenli ve en ucuz seçenek” olduğunu vurguladı.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara, birkaç gün önce Kuneytra ve işgal altındaki Golan'dan önde gelenlerle yaptığı toplantıda, Suriye'nin bu saldırıları ve ihlalleri durdurmak için diplomatik kanallar ve uluslararası arabulucular aracılığıyla dolaylı müzakereler yürüttüğünü belirterek, Suriye'nin egemenliğinin her şeyden önce geldiğini vurguladı.

Toplantıda, İsrail işgalinin tekrarlanan saldırıları altında halkın karşı karşıya olduğu hizmet, yaşam ve güvenlik sorunları ele alındı. Şara, önümüzdeki dönemde sınır bölgelerine daha fazla destek sağlanacağını vurguladı.