İslamcı “Toplumsal Barış Hareketi” ile Cezayir hükümeti arasında tansiyon yükseldi

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun. (AFP)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun. (AFP)
TT

İslamcı “Toplumsal Barış Hareketi” ile Cezayir hükümeti arasında tansiyon yükseldi

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun. (AFP)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun. (AFP)

Cezayir'de yönetim ile muhalefetteki İslamcı "Toplumsal Barış" hareketi arasındaki ilişkiler gerildi. Gerginliğin nedeni Haşimi Cabub’un parti liderliğine danışmadan Çalışma Bakanlığı görevini üstlenmesi oldu. Bu adımın ardından hareket, davranışının görüşülmesi için Cabub’u parti disiplin kuruluna gönderdi.
Cumhurbaşkanlığı çarşamba akşamı, bir buçuk ay önce istifa eden Şevki Fuad Aşık’ın yerine Çalışma Bakanı olarak İslamcı partinin Şura Meclisi üyesi Cabub’u atadığını duyurdu. Bu durum parti yönetiminde tepkiye neden oldu. Zira Toplumsal Barış Hareketi lideri Abdurrezzak Makri önümüzdeki ayın ilk haftasında referanduma sunulacak anayasanın reddedilmesi çağrısında bulunmuştu.
Daha önce Ticaret Bakanlığı yapmış olan Cabub, partisinin önceki Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın hükümetlerine katılmayı reddetmesine rağmen Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un teklifini kabul etmekte tereddüt etmedi.
Cezayir siyasi ve medya çevrelerine göre Cabub’un muhalefet konusunda Makri ile aynı fikirde olmadığı uzun yıllardır biliniyordu. Bu durum kendisini Makri başkanlığındaki "icra bürosundan" istifa etmeye itti. Cabub, şura meclisi içinde partinin yeniden hükümete girmesini isteyen eğilimini sürdürüyor. Bu eğilim 2003 yılında partinin kurucusu Şeyh Mahfuz Nahnah’ın vefatının ardından dokuz yıl boyunca partiye liderlik eden eski devlet bakanı Ebu Cerre Sultani tarafından da destekleniyordu.
Hareket, 2012 yılında da tamamen bu duruma benzer bir durum yaşamıştı. Şura Meclisi’nin kararına rağmen Bakan Mustafa bin Badah hükümette kalma kararı almıştı. Böylelikle partisinin aleyhine bir biçimde Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika’nın yanında yer almış oldu. Bin Badah o sırada parti teşkilatından ayrıldı.
Barış Toplumu Hareketi’nin önde gelen liderlerinden Nasır Hamdaduş, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şu değerlendirmelerde bulundu:
“Mevcut otorite eski siyasi geleneklere sadık ve bu gelenekleri sürdürüyor. Bu da yeni Cezayir hakkında görüşlerini ortaya koyuyor. Bu tutum, dünyadaki demokrasinin ve çoğulculuğun temel ilkeleriyle çelişmektedir.”
 Hamdaduş, liderlere danışmadan partisinden bir yöneticiyi hükümete taşıdığı iddialarına yönelik de şunları söyledi:
"Söz konusu davranış, bu otoritenin iflasını ve zayıflığını yansıtıyor. Ne yazık ki bel altına vurma ve arkadan bıçaklama gibi ahlaksız yöntemlere başvuruluyor.”
Toplumsal Barış Hareketi dün gerçekleştirdiği toplantıdan sonra yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanı’nın kendilerine danışmadan hareketleri içindeki  “şura konseyi” üyesini bakan olarak atamasını hareketi karıştırmaya yönelik bir girişim” olarak gördüklerini bildirdi.  Özellikle de anayasaya hayır oyu kullandıktan sonra...
Açıklamada “Bu durum, daha önceki dönemlerde defalarca benzer girişimlere maruz kalındığı gibi siyasi sistemde hiçbir şeyin değişmediğini de teyit etmektedir” İfadelerine yer verildi.
Açıklamada ayrıca Cabub’un bakanlığı kabul etmesi kınandı ve bu davranışın siyasi ahlak ve ideallere aykırı olduğu belirtildi. Cabubun üyeliğinin askıya alınıp disipline sevk edildiği kaydedildi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.