Suriye: Rus güçleri Türk-Rus ortak devriyesine katılmadı

Erdoğan, askeri güçlerinin "sonsuza kadar Suriye'de kalmayacağını" söyledi. Parlamento askeri gücün süresini bir yıl daha uzattı.

Suriye: Rus güçleri Türk-Rus ortak devriyesine katılmadı
TT

Suriye: Rus güçleri Türk-Rus ortak devriyesine katılmadı

Suriye: Rus güçleri Türk-Rus ortak devriyesine katılmadı

Halep-Lazkiye M4 Karayolunda dün, yalnızca Türk askerleri devriye gezdi. Rusya saldırılardan korktuğu ve Ankara’nın İdlib’deki ateşkes anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmediği için devriyeye katılmadı. Bu arada Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Suriye’ye asker gönderme tezkeresini onayladığı bir vasatta “güçlerinin sonsuza kadar Suriye’de kalmayacağını” söyledi.
İdlib'in doğusundaki Neyrab kasabasından yola çıkan Türk askeri gücü, Lazkiye-Halep Uluslararası Karayolu (M4) üzerinde Suriye’de bulunan grupların kontrolünde bulunan Lazkiye’nin kuzeyindeki Ayn el-Hur bölgesine yönelerek kara devriyesini icra etti. Devriye sırasında Türk keşif uçağı da askerlere eşlik etti.
Rusya ile Türkiye arasında Moskova'da imzalanan İdlib ateşkes anlaşmasına göre iki ülke güçleri ortak devriye icra edeceklerdi. Ancak 5 Ağustos’tan bu yana Rusya, Türk güçleriyle yan yana devriye yapmaktan kaçınıyor. 5 Mayıs’ta göreve çıkan devriye saldırıya uğramış yine 15 Mayıs’ta gezen devriye bölgede Rus varlığını istemeyen ve Türkiye-Rus anlaşmasını reddeden gruplar tarafından saldırıya maruz kalmış ve bazı kayıplar yaşanmıştı.
Moskova, yolun güvence altına alınmamasından ve gruplar arasında ılımlı ve radikal olanlarını ayırmamasından dolayı Türkiye’yi sorumlu tutuyor.

TBMM Tezkereyi onayladı
Öte yandan, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), hem Suriye hem de Irak'taki terör örgütlerinin Türkiye’ye yönelik olası saldırılarını ortadan kaldırmak için askeri güçlerin ülke dışına bir yıl daha kalmasını öngören tezkereyi onayladı.
Irak ve Suriye'ye sınır ötesi operasyon konusunda Cumhurbaşkanına verilen iznin 30 Ekim’den başlamak üzere bir yıl uzatılmasına ilişkin tezkere, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
Mesele daha çok Türk güçlerinin, iki ülkede bulunan ve zaman zaman askeri operasyonlar gerçekleştirdiği Kuzey Irak'ta PKK ile Kuzey Suriye'deki YPG’ye yönelik operasyonlarla ilgili.

Erdoğan: Suriye’de sonsuza dek kalmayacağız
Erdoğan, tezkerenin onaylanmasıyla ilgili konuşmasında, Türkiye'nin Suriye topraklarında sonsuza kadar kalmayacağını ve mevcut krize kalıcı bir çözüm bulunduğunda varlığının sona ereceğini belirterek, 911 km uzunluğundaki sınırı nedeniyle ülkesinin 2011'den beri Suriye'de devam eden çatışmalardan en çok etkilenen ülkelerden biri olduğunu kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün (Perşembe) Katar’ın başkenti Doha ziyareti sırasında kendisiyle yapılan bir görüşmede, Türkiye'nin Suriye'de yaklaşık bir milyon insanın ölümüne ve 12 milyon kişinin yerinden edilmesine neden olan kriz konusunda sessiz kalamayacağını söyledi.
Erdoğan, ülkesinin şu anda 3,7 milyon Suriyeliye ev sahipliği yaptığını ve bu nedenle insani, sosyal ve maddi açıdan "ağır bir yük" taşıdığını vurguladı. Ayrıca, Türk ordusunun Suriye'de terör örgütü DEAŞ ile yüz yüze mücadele eden tek askeri güç olduğunun altını çizerek çatışmalarda bazı askerlerini kaybettiğini sözlerine ekledi.
Erdoğan, "Zeytin Dalı" ve "Barış Pınarı" adlı askeri operasyonların, PKK’nın uzantısı olarak gördükleri Suriye Demokratik Güçleri (SDG) koalisyonunun en büyük bileşeni olan YPG’nin sınır dışı edilmesine katkıda bulunduğunu belirtti. Erdoğan ayrıca Türk ordusunun 8 bin 300 kilometrelik bir alanı DEAŞ ve YPG unsurlarından "temizlemeyi" başardığını ve Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile birlikte gerçek sahiplerine teslim ettiğini söyledi.
Erdoğan, kurtarılmış bölgelere dönen Suriyeli sayısının 411 bine ulaştığını belirtirken Türkiye'nin kendisine yönelik saldırılara karşı koymaya sürdüreceğini, ayrıca ABD ile terörle mücadele, demokrasiyi destekleme ve istikrarsızlığı sona erdirme alanlarında işbirliğine devam edeceğini sözlerine ekledi.



Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
TT

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)

Fas'taki Z kuşağı protestolarında gözaltına alınan gençlere kötü muamele edilmesi tepki çekti.

Guardian'ın irtibata geçtiği aile ve avukatlar, gözaltındaki gençlerin polis merkezlerinde dövüldüğünü, saatlerce yiyecek ve su verilmeden tutulduğunu ve bazı durumlarda kendilerine zorla ifade imzalatıldığını savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir anne, 18 yaşındaki oğlunun protestolara katılmamasına rağmen iki aydan uzun süredir gözaltında tutulduğunu söylüyor:  

Oğlum bir eyleme bile katılmamıştı. Bir büfede yemek yerken gözaltına alındı. Tutuklanırken o kadar kötü dövüldü ki bazı dişleri kırıldı.

Anne, oğlunun polis merkezinde ifade tutanaklarını imzalamayı reddettiği için yeniden dövüldüğünü de sözlerine ekledi. 

Sivil toplum kuruluşu (STK) Fas İnsan Hakları Derneği (AMDH) de bazı kadın protestocuların taciz, hakaret ve cinsiyetçi söylemlere maruz kaldığını aktarıyor.  

Haberde, Agadir yakınlarındaki Lqliaa kasabasında 1 Ekim'de düzenlenen gösterilerde üç protestocunun güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü iddiası da paylaşılıyor. 

Olayda 12 yaşındaki çocuklar da dahil 14 protestocunun yaralandığı belirtiliyor. Yetkililerse bir grup eylemcinin polis karakoluna saldırdığını, ekiplerin de buna karşılık verdiğini savunuyor. 

Uluslararası Af Örgütü'ne göre şimdiye dek protestolarla bağlantılı olarak 2 bin 400'den fazla kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı. 

AMDH, duruşmalarda avukatların bulunmadığına, soruşturmaların yetersiz yürütüldüğüne ve masumiyet karinesinin uygulanmadığına dikkat çekiyor. Onlarca kişiye 15 yıla varan hapis cezaları verildiği aktarılıyor. Çocuklar da dahil birçok göstericinin davası sürüyor.

STK'nin Marakeş şubesinden Mustapha Elfaz, "Gençlerin polis gözetiminde işkence gördüklerine dair korkunç tanıklıklar duyduk" diyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ahmed Benchemsi şunları söylüyor: 

Hükümet açıkça korktu ve herhangi bir muhalefet biçimine müsamaha göstermeyecekleri yönünde güçlü bir mesaj vermek için böyle bir baskıya başvurdu.

Eylülde patlak veren eylemlerde halk, en az 11 kentte yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara dökülmüştü.

Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savunuyor. İspanya ve Portekiz'le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede "Stadyumlar burada, hastaneler nerede?" sloganları duyulmuştu. 

Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütlerin liderlik ettiği protestolar barışçıl başlasa da güvenlik güçleriyle çatışmalar nedeniyle üç kişi yaşamını yitirmiş, 600'den fazla kişi yaralanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, News International


İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
TT

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aylarca beklettikten sonra Mısır ile yapılan en büyük doğal gaz anlaşmasına onay vermesi, iki lider arasında olası bir zirveye ilişkin İsrail basınında yeni iddialar doğurdu. Ancak Kahire cephesi sessizliğini koruyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı bilgilere göre Netanyahu ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi arasında ABD’de bir görüşme düzenlenmesi gündemde. Ancak sürece yakın Mısırlı bir kaynak, böyle bir buluşmanın kolay olmayacağını belirterek, “Gaz anlaşması tek başına bunu sağlamaz. İsrail’in Gazze anlaşmasını uygulamada ilerleme göstermesi ve Mısır’ın güvenliğini garanti etmesi gerekir. Bölgedeki tansiyon bitmiş değil ve ekonomik çıkar niteliğindeki bir gaz anlaşması bu durumu değiştirmez” değerlendirmesinde bulundu.

CNN’e konuşan bir İsrailli kaynak, Netanyahu’nun gaz anlaşmasına yönelik ilanının “olası Netanyahu–Sisi görüşmesi için hazırlıkların bir parçası” olduğunu aktardı.

Netanyahu’nun bu ay içinde ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile Florida’daki Mar-a-Lago’da görüşmesi bekleniyor. Aynı kaynaklara göre, İsrail hükümeti anlaşmaya resmi onayı aylarca geciktirdikten sonra, sonunda Trump yönetiminin baskısıyla onay verdi. Washington yönetimi, Netanyahu ile Sisi’yi bir araya getirerek bölgesel barış girişimlerini ve “İbrahim Anlaşmaları”nın kapsamını genişletmek istiyor.

Netanyahu çarşamba gecesi yaptığı televizyon konuşmasında, “İsrail tarihindeki en büyük gaz anlaşmasına onay verdim. Anlaşmanın değeri 112 milyar şekel (34.7 milyar dolar). Bunun 58 milyar şekeli (18 milyar dolar) devlet hazinesine girecek” açıklamasını yaptı ve anlaşmanın Amerikan Chevron şirketi ile İsrailli ortaklar üzerinden Mısır’a gaz ihracatını içerdiğini söyledi.

wscf
Deyr el-Belah’taki geçici Filistinli kampından bir kare (AFP)

İsrail ve Mısır, 1979’da barış anlaşması imzalamış olsa da iki lider yaklaşık on yıldır kamuoyu önünde görüşmedi. Kahire’den ise söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Mısırlı düşünür Abdülmünim Said, olası zirveye dair, “Benim için geçerli olan sadece Kahire’den gelen açıklamalardır” diyerek, gaz onayının barış sürecini canlandırıp canlandıramayacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Said, “Bu durum sadece ekonomik bir anlaşma olarak kalabilir ve siyasi sonuç doğurmayabilir” dedi.

İsrail medyası ise iddiayı güçlendiren haberlerle çıktı. İsrail Kamu Yayın Kurumu, anlaşmanın Netanyahu ile Sisi arasında bu ay sonunda Florida’da bir görüşme ihtimalini doğurduğunu yazdı. Yedioth Ahronoth ve Kanal 12 de anlaşmanın Netanyahu–Trump–Sisi üçlü zirvesinin önünü açabileceğini aktardı; ayrıca Mısırlı tarafın, görüşmeye katılmak için anlaşma onayını şart koştuğunu belirtti.

Haberlere göre iki lider savaşın başlangıcından bu yana kamuoyuna açık şekilde konuşmadı ve taraflar arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Kanal 12, Sisi’nin Temmuz ayında iç ve dış eleştirilere rağmen anlaşmayı kabul ettiğini, ancak İsrail hükümetinin beş ay boyunca süreci geciktirdiğini yazdı.

Aynı kaynaklara göre Mısır, Gazze’deki ateşkes sürecinde ilerleme sağlanmadan ve İsrail’in Gazze–Mısır sınır hattı olan Filadelfi Koridoru’ndan ve Nitsarim bölgesinden çekilmeden zirveye sıcak bakmıyor. Jerusalem Post da, gaz anlaşmasının üçlü zirve için gerekli siyasi tavizlerden yalnızca biri olduğunu kaydetti.

Mısırlı parlamenter Mustafa Bekri ise, gaz anlaşması ile olası liderler zirvesi arasında bağ kurulmasını reddetti. Bekri, İsrail kaynaklarından gelen iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, esas olanın resmi Mısır tutumu olduğunu belirterek, “Mısır’ın pozisyonu nettir: Filistin halkının haklarının korunması ve Mısır’ın güvenliğinin garanti altına alınması vazgeçilmezdir” dedi.


Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
TT

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)

Suriye hükümeti ile Ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yürütülen entegrasyon görüşmelerine ilişkin kaynaklar, tarafların yıl sonunda dolacak süre öncesinde tıkanan anlaşmayı ilerletmek için yoğun çaba gösterdiğini aktardı.

Şarku'l Avsat'ın sürece yakın Suriyeli, Kürt ve Batılı kaynaklardan edindiği bilgilere göre taraflar son günlerde temaslarını yoğunlaştırdı. Ancak görüşmelerdeki gecikmelerin yarattığı memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Kaynaklar, mevcut şartlarda anlaşmayı ileriye taşıyacak büyük bir sıçrama beklentisinin zayıf olduğunu belirtiyor.

Beş farklı kaynağa göre, geçici Suriye hükümeti, kuzeydoğu bölgesini kontrol eden Kürt güçlerine bir öneri sundu. Kaynaklar Şam yönetiminin söz konusu öneride, yaklaşık 50 bin savaşçıdan oluşan SDG’nin üç ana tümen ve daha küçük birlikler halinde yeniden yapılandırılmasına kapı araladığı bilgisini verdi.

Öneriye göre SDG, komuta zincirinin bir bölümünden vazgeçecek ve kontrol ettiği bölgeleri Suriye ordu birliklerine açacak.

Ancak kaynaklar, bu planın hayata geçip geçmeyeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Birçok yetkili, yıl sonuna kısa süre kalmışken kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimalinin zayıf olduğunu, daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.