Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakan Yardımcısı Kubat Talabani, Bağdat’taki federal hükümet ile ilişkileri güçlendirmenin önemini vurgulayarak federal hükümeti bölgenin stratejik derinliği olarak nitelendirdi. Talabani bölgesel yönetim ile merkezi yönetim arasında çözüme kavuşturulmayı bekleyen sorunların çözülüp daimi anlaşmalar yapılması için içeriden ve dışarıdan baskılar yapıldığına dikkat çekti.
Talabani’nin Bağdat ile ilişkileri güçlendirip anayasa çatısı altında çözümler bulmaya yönelik açıklamaları, Irak Hükümet Sözcüsü’nün yaptığı açıklamalar ile aynı zamana denk geldi. Sözcü, Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi’nin haftalar önce Erbil’e düzenlediği bir ziyaret esnasında IKBY ile aralarındaki problemleri çözmek için uzlaşı ve çözümler ortaya koyduğunu söyledi.
Talabani, hükümetin kurulduktan yaklaşık bir yıl sonra performansını değerlendirmek üzere bu haftanın başlarında toplanan IKBY Parlamentosu’na katıldığı sırada “Bağdat, bölgenin stratejik derinliğidir. Özellikle problemleri çözmek için iç ve dış baskılar olduğu göz önüne alındığında sorunları iki tarafı memnun olacak şekilde anayasaya ve kanuna göre çözmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Ancak Kazımi hükümetine yakın olan kaynaklar, ülkenin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ve etkileri karşısında karşı karşıya olduğu finansal krizin ışığında Irak sokaklarındaki baskılar nedeniyle IKBY ile başta mali konular olmak üzere mutabakat oluşturma ve kalıcı anlaşmalar imzalama sürecinde zorluklar yaşandığına işaret ediyor.
Talabani Sözcüsü Samir Havrami, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte “Ülkelerin büyükelçileri ve diplomatik misyonlar, IKBY ve Bağdat’ta yaptıkları görüşmelerde bölgesel hükümet ile merkezi hükümetin uzlaşması gerektiğini defalarca vurguladılar ve görüşmeleri sırasında iki tarafın görüşlerini birbirine yaklaştırma konusunda büyük rol oynadılar” dedi.
Havrami “İki taraf arasında anlaşmazlık noktalarının tümünü çözme isteği ve bir ön anlaşma bulunuyor. Merkezi hükümet ile bölgesel hükümet arasında 2021, 2022 ve 2023 yılları için bir mali strateji geliştirmek üzere IKBY Maliye ve Planlama bakanlıkları ile merkezi hükümetteki mevkidaşları arasında ortak bir heyet oluşturuldu. Bu konuda tartışmalar devam ediyor. Ancak anlaşmaya varmak, birtakım teknik konuları çözmek için daha çok tartışma ve toplantı yapılmasını gerektiriyor” dedi.
Irak Hükümeti Sözcüsü Ahmed Molla Talal yaptığı bir basın açıklamasında “Başbakanın Kürdistan bölgesine yaptığı ziyaret, sorunları çözmeyi ve uzlaşmayı güçlendirmeyi hedefliyordu” dedi. Talal, Kazımi ve IKBY Başkanı Neçirvan Barzani’nin görüşme sırasında tüm konular ve haklar için anlaşmazlıkların ve sorunların çözümünde başlangıç noktası sayılan 2021 bütçesini ele aldıklarını belirtti. Talal “Görüşmelerde sınır kapıları, petrol meselesi, IKBY’nin payı ve bunun Bağdat’a teslim edilmesine ilişkin konular ele alındı. Sonuçlar 2021 bütçesine yansıyacak” dedi.
Kazımi ve Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanı Mesud Barzani arasında, IKBY’nin petrolünü Bağdat’a teslim etme sorununu çözmek için IKBY’nin petrol şirketlerine olan borçları da dahil olmak üzere yıllardır iki taraf arasında varolan karmaşık ve çözülememiş noktaların çözüme kavuşturulması karşılığında siyasi ittifaklar kurmaya yönelik ön anlaşma hakkındaki bilgiler ortalıkta dolaşmaya başladı. Bilgilere göre Kazimi, Federal Mali Denetim Dairesi ve IKBY Dairesi’nden bir komitenin bu borçları gözden geçirmesi şartıyla, ilk adım olarak bu borçları incelemeyi kabul etti. Bu adımın, Bağdat’ın bu borcu veya borcun bir kısmını üstlenme olasılığına ilişkin bir hazırlık olarak yorumlanabileceğine dikkat çekildi.
Mesud Barzani’nin ofisindeki Medya Danışmanı Kifah Mahmud, “Siyasi ittifaklar, özel bloklar kurma, seçim yasası sorununun karşı karşıya olduğu tüm siyasi faaliyetler ve şu ana kadar çözülemeyen bağımsız seçim komisyonunun kuruluşu hakkında konuşmak için henüz çok erken. Ancak doğal olarak adaylığından bugüne kadar Kazımi’nin yanında yer alan herkes, Kazımi ve IKBY arasında siyasi bir yakınlaşma sahnesine teşvik edecek” ifadelerini kullandı.
Mahmud “Kazımi, IKBY liderleriyle olan iyi ilişkileri ve Kürt meselesini, bağlantılarını ve arka planını iyi bir şekilde bilmesinden ötürü kısa bir süredir çalışmasına rağmen, IKBY ile merkezi hükümet arasındaki ilişkilerin gidişatında olumlu bir değişime katkı sağladı. İlişkinin genel olarak olumlu yöne evrildiğini ve bunun çalışanların maaşları, sınır kapıları ve enerji dosyası gibi bazı sorunlar karşısında birtakım çözümlerin ve kısmi anlaşmaların geliştirilmesine yardımcı olduğuna” dikkat çekti.
Kazımi’ye yakın kaynaklar IKBY ile anlaşmaya varılmasının zor olduğunu özellikle de bu anlaşmanın Irak’ın şu an içerisinden geçtiği krizin ışığında merkezi hükümete büyük mali yükler bindireceğini söyledi. Zira kaynaklara göre bu, Kazımi’yi, son olarak maaşların yaklaşık iki haftalığına ertelenmesine sebep olan ekonomik krizden muzdarip olan Irak halkı ile karşı karşıya bırakabilir.
Başbakanın ofisine yakın olan medya kaynakları, Başbakan, IKBY’nin ürettiği tüm petrolü teslim edeceğinin garantisini veren kapsamlı bir anlaşma olmadan ve bu petrol sözleşmelerini gözden geçirmeden şirket borçlarını ödeyemez.
Diğer taraftan cumhurbaşkanlığından üst düzey bir kaynak Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte “Cumhurbaşkanı Berhem Salih, IKBY Başkanı ve hükümet ile koordinasyon sağlayarak sorunların çözümüne yönelik anlaşmalar yapmak üzere başbakan ile koordineli olarak çalışıyor. İki tarafın görüşlerinde bir yakınlaşma var. İki taraf, on yıldan fazla bir süredir çözülememiş tüm konuları halletme ve yasal ve anayasal haklara uygun olarak her iki tarafı da tatmin edecek bir çözüme ulaşma konusunda ciddi” ifadelerini kullandı.
Eski Başbakan Adil Abdulmehdi’nin hükümeti sırasında Bağdat ile Erbil arasındaki ilişkiler nispeten daha sakindi çünkü bu hükümetin kurulmasına önderlik eden siyasi ittifaklar, Şii güçlerin IKBY’ye yönelik eleştirilerini geri püskürtmüştü. Bunların arasında en öne çıkan isim, IKBY’nin eski başkanı Mesud Barzani ile oldukça yakın bir ilişki içerisinde olan Hadi el-Amiri liderliğindeki Fetih koalisyonu olmuştu.
Siyasi-seçim tabanlı ittifaklar Bağdat ile Erbil arasındaki ilişkileri yeniden belirliyor
Siyasi-seçim tabanlı ittifaklar Bağdat ile Erbil arasındaki ilişkileri yeniden belirliyor
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة