Libyalılar, Serrac'a bağlı güçlerin petrol anlaşmasını bozacağından endişe ediyor

Libyalılar, Serrac'a bağlı güçlerin petrol anlaşmasını bozacağından endişe ediyor
TT

Libyalılar, Serrac'a bağlı güçlerin petrol anlaşmasını bozacağından endişe ediyor

Libyalılar, Serrac'a bağlı güçlerin petrol anlaşmasını bozacağından endişe ediyor

Libya'da bazı siyasetçiler, Libya Ulusal Ordusu (LUO) lideri General Halife Hafter ve Libya Başbakan Yardımcısı Ahmed Muaytik arasında imzalanan ülkede petrol üretimi ve ihracatına yeniden başlanması konusundaki anlaşmanın iptal olma olasılığından endişe ediyor. 
LUO'ya bağlı Ahlaki Rehberlik İdaresi Başkanı Tuğgeneral Halid el-Mahcub, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, anlaşmayı reddeden bu eğilim karşısında şaşkınlığını dile getirerek şu ifadeleri kullandı:
"Libya’da petrol sahalarının kapatılmasını ve bunun ülkeye ve vatandaşlara yansıyan ekonomik etkilerini her zaman kınayanlar Libya’nın batısındaki liderleri değil mi? Şuan petrol sahaları yeniden açıldı ve gelirlerinin adil bir şekilde dağıtılması ve ülke ve vatandaşın yararına yönlendirilmesi için harcanacağına dair bir açıklama yapılmasına rağmen anlaşmayı kabul etmediklerini dile getirdiler. Bu sesler, Müslüman Kardeşler Örgütü ve Türkiye’nin ve onlarla birlikte Batı'daki silahlı milislerin anlaşmayı kınayan ve gelirlerini denetlemeyi reddeden sesleri."
Mahcup açıklamasında, “Bu milislerin ve ‘Trablus'taki yozlaşmış liderlerinin’ birincil amacının, varlıkları orada bitmeden parayı yağmalamak" olduğunu söyledi. Geçmiş senelerdeki petrol gelirlerine ne olduğu hakkında sorgulamalarda bulunan Mahcub, belki de milyarlarca doların  Trablus’taki Merkez Bankası’na aktarıldığını belirterek, "Bu gelirler, maaşlarını almak için uzun süre bankaların önünde bekleyen Libyalıların cebine girmedi, geçim kaynaklarını iyileştirmeyi de hedeflemedi" dedi.
Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Kültür Genel Komisyonu Başkanı Hasan Onis, petrol anlaşmasının önemini hafife alan seslerin yükselmesi karşısında tüm Libyalıları, "Petrol anlaşmasına ihanet gözüyle bakmamaya" çağırdı. Onis, konuyla alakalı yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
“Çatışmanın uzamasından yararlananlar ve fırsatçılar tarafından anlaşmanın karşılaştığı kötü niyetli saldırılar Libya'nın varlığını korumanın önlenebileceğini gösterdi. Onlar, tek bir yürütme otoritesi ve tek bir merkez bankası başkanlığında kurumları birleştiren bir anlaşmaya dil uzatıyorlar. Seçmenlerinin onların yönelimlerini ve fikirlerini kabul etmeyeceğini çok iyi bildikleri yasama seçimlerine doğru ilerlerken nihai çözüme giden yolu lanetliyorlar. Ancak şimdi tüm endişeleri, geçiş aşamasını yanlış çözümlerle uzatmak ve Libya-Libyalı bir iradenin dayattığı pratik bir çözüme göz yummaktır.”
Trablus'taki Libya Temsilciler Meclisi Ekonomi, Ticaret ve Yatırım Komitesi Başkanı Muhammed er-Raid ise Muaytik’e atıfta bulunarak, petrolü yeniden üretme anlaşmasını "Yeni bir pozisyon getirmek isteyen kişisel çabalar, başka bir şey değil" şeklinde nitelendirdi.
Raid, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Bu anlaşmanın ancak Muaytik tarafından tanınabileceğini ve Ulusal Petrol Kurumu’nun "Rus (Wagner) unsurlarının ve milislerinin ayrılmasının ardından, ki bu doğal olarak gerçekleşmedi, petrol sahalarından ve limanlarından yıkıcı gücün kaldırılmasını taahhüt ettiğini" belirtti.
Raid açıklamasında, Batı Libya’nın özellikle de Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne sadık askeri oluşumların liderlerinin, petrol anlaşmasını reddetmesinin temel nedeninin, önceki yıllarda olduğu gibi Libya petrol gelirlerinin tamamından yararlanmaya devam etme arzusundan kaynaklandığı yönündeki iddiaları da reddetti.
Petrol gelirlerinin Trablus ve Batı için yüzde 60, Doğu ve Güney için yüzde 40 oranında paylaşılması konusundaki görüşlerle ilgili açıklamalarda bulunan Raid, "Evet, anlaşma tarafımızdan reddedildi. Ancak dedikleri gibi daha fazlasını istediğimiz için değil, ülkenin bölünmesini derinleştirdiği için reddedildi" dedi. Petrol gelirlerinin paylaşılmasının üç bölgedeki kalkınma projelerinin desteklenmesine katkıda bulunacağı yönündeki görüşleri eleştiren Raid, “Önceki yılların gelirleri 24 milyar doları aşmazken, devletin genel bütçesi 30 milyar doları aştı. Bu da kalkınmanın tüm ülkede fon yetersizliği nedeniyle neredeyse durduğu anlamına geliyor" diye konuştu.
Diğer taraftan, Doğu bölgesinin borçlarının anlaşma şartlarına uygun olarak ödenmesi için petrol gelirlerinin kullanılmasını eleştiren Raid şu ifadeleri kullandı:
“Nihayetinde petrol gelirlerinden ödenecek bu borç, yerel kamu borcu kapsamında değerlendirileceği için 50 milyar dinar olarak tahmin edilen Doğu'nun borçlarının doğru hesaplanması ve herkesin ne zaman ve nasıl harcandığını bilmesi gerekiyor. Meselenin borcun geri ödenmesi karşılığında petrol sahasının açılması takası şeklinde olması asla gerekmiyordu. Çünkü petrolün açılması için uluslararası baskı vardı.”
Ancak bu öneri, Tobruk'taki Libya Temsilciler Meclisi üyesi Ali es-Saidi tarafından, "Yerel borç Libya devletine aittir, tek başına Doğu’nun borcu veya bazılarının iddia ettiği gibi Ulusal Ordu’nun değil” sözleriyle reddedildi. Saidi açıklamasında, “Trablus ve Libya’nın batısına ait olan ve genellikle 60 milyar Libya dinarı olarak belirlenen bir borç söz konusu. Bu borçlar yerel devlet borcuna dahil edilecektir” diye konuştu.
Saidi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Doğu'daki kamu ihtiyaçlarının ve harcamalarının çoğunun, geçmiş yıllarda petrol gelirlerinden para elde etmeyi reddeden bankalardan borçlanarak yönetildiğini belirtti. Saidi, "Son anda mevcut durumu her zaman bozmaya çalışan Kardeşlik hareketinin manevraları” olarak nitelendirdiği duruma karşı uyarmasına rağmen, anlaşmanın belirlenen süreye kadar bunlara karşı direnerek devam edeceği konusundaki iyimserliğini dile getirdi. Saidi sözlerini şu ifadelerle sonlandırdı:
“Evet, Kardeşler hareketi ve askeri oluşumların liderleri mevcut sahneyi bozmak için uğraşıyor. Ancak milislerin tasfiye edilmesi gerekliliğine dair uluslararası direktifler ve ayrıca müttefikleri olan Türkiye’nin petrol anlaşmasına itiraz etmeyen ABD’nin izni dışında hareket etmemesi doğrultusunda bunu başarma imkanına sahip değiller. Türkiye'nin Libya'daki büyükelçiliği, anlaşmanın uygulandıktan sonra memnuniyetini ifade eden bir açıklama yaptı.”



Hamas, yurtdışındaki liderlerine yönelik Arap olmayan bir ülkede suikast girişimi bekliyor

İsrail'in Doha'daki Hamas liderlerine yönelik saldırısında hasar gören bina (Reuters)
İsrail'in Doha'daki Hamas liderlerine yönelik saldırısında hasar gören bina (Reuters)
TT

Hamas, yurtdışındaki liderlerine yönelik Arap olmayan bir ülkede suikast girişimi bekliyor

İsrail'in Doha'daki Hamas liderlerine yönelik saldırısında hasar gören bina (Reuters)
İsrail'in Doha'daki Hamas liderlerine yönelik saldırısında hasar gören bina (Reuters)

Hamas içinde, İsrail'in Filistin toprakları dışında bazı Hamas liderlerini hedef alan yeni bir suikast operasyonu düzenleyeceği beklentisi var.

Hareket içindeki üst düzey kaynaklar Şarku'l Avsat'a, özellikle önde gelen Hizbullah yetkilisi Heysem Tabatabai'nin suikastının ardından, liderliğe yönelik olası saldırılar konusunda endişelerin arttığını söyledi.

Bir kaynak, "hareketin liderliğinin Arap olmayan bir ülkede hedef alınacağına dair değerlendirmeler var" dedi, ancak hangi ülkede hedef alınacağını belirtmedi.

Şarku'l Avsat, yurt dışındaki Hamas liderlerine olası suikastları önlemek veya en azından zararlarını en aza indirmek için kişisel güvenlik ve ihtiyati tedbirlerle ilgili bir iç talimat belgesi dağıtıldığını öğrendi.

Belgede, "Belirli bir yerde yapılan toplantıların iptal edilmesi, farklı yerlerde yapılan periyodik olmayan toplantıların benimsenmesi gerektiği" belirtildi.

Talimatta liderlerden, "cep telefonlarını toplantı yerinden en az 70 metre uzakta tamamen izole etmeleri ve saat de dahil olmak üzere tıbbi veya diğer elektronik cihazların toplantı yerlerine girmesini engellemeleri" isteniyor.

Bu arada Gazze'deki kaynaklar, Hamas karşıtı silahlı milis grubunun lideri Yaser Ebu Şebab'ın dün öldürülmesinin, Tarabin aşiretinden iki kişinin arasında çıkan aşiret çatışması sırasında gerçekleştiğini bildirdi.

Şarku'l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, Ebu Şebab'ın öldürülmesine katılan iki kişinin el-Dabari ve Ebu Sunayme ailelerine mensup olduğunu, her iki ailenin de Ebu Şebab ile birlikte Tarabin kabilesine mensup olduğunu belirtti.


Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn: İsrail’le görüşmeler olumlu hedef ikinci bir savaşı önlemek

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (Reuters)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (Reuters)
TT

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn: İsrail’le görüşmeler olumlu hedef ikinci bir savaşı önlemek

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (Reuters)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (Reuters)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, bugün (Perşembe) yaptığı açıklamada, Lübnan ile İsrail arasında yürütülen ateşkes izleme mekanizmasına ilişkin görüşmelerin olumlu geçtiğini ve temel hedefin ikinci bir savaşın önüne geçmek olduğunu söyledi. Avn, mekanizmanın 19 Aralık’ta yeniden toplanacağını açıkladı.

Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Avn, Baabda Sarayı’nda düzenlenen kabine toplantısında, ABD’de eski Beyrut Büyükelçisi olan Simon Karam’ın, Meclis Başkanı Nebih Berri ve Başbakan Nevvaf Selam ile yapılan istişareler sonucu sivil bir üyenin katılımı amacıyla heyet başkanlığına getirildiğini belirtti.

İlk doğrudan temas: UNIFIL’de tarihi toplantı

İsrail’in büyük çaplı bir tırmanış başlatabileceğine dair endişeler sürerken, Lübnanlı ve İsrailli iki sivil temsilci Çarşamba günü UNIFIL karargâhında ateşkes mekanizması komitesinin toplantısına katıldı. Bu adım, iki ülke arasında on yıllardır görülmeyen ilk doğrudan görüşme olarak kaydedildi.

dfrgt
İki Lübnan askeri, 28 Kasım 2025'te Güney Lübnan'daki Alma el-Şaab köyündeki bir Lübnan askeri noktasından, İsrail askeri karakolu Hanita'ya (solda) ve geçen yıldan bu yana İsrail güçlerinin işgal ettiği beş tepeden biri olan Labouneh'e (sağda) bakıyor (AP)

Hükümet toplantısı sonrası konuşan Enformasyon Bakanı Paul Morkos, Avn’ın “İlk oturumun çok üretken olması beklenemezdi ancak 19 Aralık’ta başlayacak sürecin yolunu açtı” sözlerini aktardı. Avn, görüşmelerin amacının hiçbir toplumsal grubu hedef almak değil bütün Lübnan’ı korumak olduğunu vurguladı.

fgthy
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn (Reuters)

Avn, “Şu ana kadar tepkiler olumlu. Bunu ikinci bir savaşın gölgesini Lübnan’dan uzaklaştırmak için kullanmalıyız” dedi. Müzakerenin tek yol olduğuna işaret eden Avn, “Lübnan’ın egemenliğinden taviz yok” diye konuştu.

Görüşmelerin çerçevesi: Sadece güvenlik

Cumhurbaşkanı Avn, Simon Karam’a verilen talimatların “tamamen güvenlik başlıklarına” odaklandığını belirterek bunları şöyle sıraladı:

İsrail saldırılarının durdurulması

İşgal altındaki noktalardan çekilme

Sınırların belirlenmesi

Esirlerin serbest bırakılması

Avn, yarın Beyrut’a gelecek BM Güvenlik Konseyi temsilcilerine, “müzakerelerin başarısı için İsrail’in olumlu ve ciddi tutum takınması yönünde baskı yapılması” çağrısında bulunacağını söyledi.

vfg5th
4 Aralık 2025'te Güney Lübnan'ın Cbaa kentinde İsrail bombardımanında hasar gören bir bölgedeki enkazın yanında bir sivil savunma kamyonu duruyor (Reuters)

Cumhurbaşkanı, heyetin ayrıca yıl sonuna kadar Hizbullah’a ait askeri tesislerin sökülmesi planının ilk aşamasını tamamlaması beklenen Lübnan ordusunun çalışmalarını yerinde incelemek üzere güneye gideceğini belirtti.

Toplantıya Simon Karam ile İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi’nin dış politika direktörü Yury Resnick katılırken, ABD’li arabulucu Morgan Ortagus da hazır bulundu. ABD ve Fransa gelişmeyi memnuniyetle karşıladı.

Ekonomik iş birliği yok

Enformasyon Bakanı Morkos, görüşmelerin ekonomik iş birliği veya barış anlaşması gibi başlıkları kapsamadığını belirterek şunları söyledi: “Naqura görüşmeleri yalnızca güvenlik odaklıdır.”


Gazze’de güç dengelerini sarsan Yaser Ebu Şebab’ın kanlı  sonu: Hamas’ın düşmanı, İsrail’in ortağı mı?

TT

Gazze’de güç dengelerini sarsan Yaser Ebu Şebab’ın kanlı  sonu: Hamas’ın düşmanı, İsrail’in ortağı mı?

Gazze’de güç dengelerini sarsan Yaser Ebu Şebab’ın kanlı  sonu: Hamas’ın düşmanı, İsrail’in ortağı mı?

Gazze’de Hamas’ın düşmanı olarak bilinen ve yardım tartışmalarının merkezine oturan Yaser Ebu Şebab bugün (perşembe) hayatını kaybetti. İsrail’in Gazze’ye yönelik savaşında adı sık sık gündeme gelen Ebu Şebab, özellikle kuşatma altındaki bölgeye insani yardımların girişinde oynadığı rol nedeniyle tartışmalara konu olmuştu.

İsrail ordusuna ait radyo, güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Hamas karşıtı aşiret liderlerinden Yaser Ebu Şebab’ın, daha önce aldığı yaralar nedeniyle Beerşeba’daki Soroka Hastanesi’nde hayatını kaybettiğini duyurdu. Ebu Şebab'ın yaralı halde İsrail’e nakledildiği belirtilmişti.

dsfgt
Yaser Ebu Şebab (Sosyal Medya)

Silahlı Ebu Şebab grubu, Gazze’nin güneyindeki Refah bölgesinde faaliyet gösteriyor. Ebu Şebab, daha önce yaptığı açıklamalarda, grubunun tek bağlantısının Filistin Yönetimi olduğunu vurgulamış ve İsrail’le işbirliği yaptığı yönündeki suçlamaları reddetmişti. Gazze’de kurduğu “Halk Güçleri” isimli milis yapılanmasının “terörle mücadele grubu” olarak adlandırılmasını talep etmişti.

İsrail ordusuna ait radyo ise Ebu Şebab’ın İsrail’le işbirliği yaptığını ve Gazze’nin güneyinde Hamas’a karşı kurulan ilk silahlı grubun lideri olduğunu iddia etti. Ebu Şebab’ın son olarak kimliği belirsiz silahlı kişiler tarafından hedef alındığı aktarılmıştı.

Yardımların yeniden girişinde tekrar gündeme geldi

Birkaç ay önce insani yardımların Gazze’ye yeniden girişinin başlamasıyla Ebu Şebab yeniden görünür hale geldi. Yaklaşık üç ay süren sessizliğin ardından Facebook hesabını aktif kullanmaya başlaması dikkat çekti.

frgt
Bir çocuk, 28 Mayıs 2025'te Refah'taki Gazze Yardım Vakfı'ndan aldığı bir torba pirinçle Han Yunus'a ulaşmanın mutluluğunu yaşıyor (AP)

Gazze’de bazı kesimler Ebu Şebab’ı geçmiş dönemlerde gelen insani yardımları yağmalamakla suçlarken, kimileri de tam tersine “yardımları koruduğunu” savunuyordu.

Mayıs ayında sosyal medya hesaplarını yeniden aktif hale getiren Ebu Şebab, yardımların güvenli şekilde sivillere ulaştırılmasını sağladığını duyurdu. Bu durum, neden birden ortaya çıktığına ve bu açıklamaların arkasındaki amaçlara dair yeni soru işaretleri yarattı.

Şarku’l Avsat’a konuşan bazı yerel kaynaklar, Ebu Şebab ve silahlı grubunun özellikle İsrail kontrolündeki Refah ile Han Yunus’un doğu ve güneydoğusu arasındaki bölgelerde bulunduğunu söyledi. Bu bölgelerde yalnızca Ebu Şebab’ın mensubu olduğu Tarabin kabilesinden az sayıda sivil kalmış durumda.

jy6j
28 Mayıs'ta Han Yunus'ta Gazze Yardım Vakfı'ndan aldığı iki şişe petrolü sallayan bir Filistinli (Reuters)

Geçen hafta İsrail’in uluslararası baskılara boyun eğerek 2 Mart’ta durdurduğu yardımların girişine yeniden izin vermesinin ardından Gazze’ye yardım sevkiyatı yeniden başladı. Küresel açlık gözlemevleri, uygulanan ablukanın yaklaşık yarım milyon Gazzeliyi kıtlık riskiyle karşı karşıya bıraktığını açıklamıştı.

Ebu Şebab kimdir?

Ebu Şebab’ın kurduğu silahlı grubun kaç kişiden oluştuğu bilinmiyor; bazı görüntüler ve sosyal medya paylaşımlarına göre bunun yüzlerce kişiden oluştuğu tahmin ediliyor. Grubun silahlı araçlara ve arazi tipi kamyonetlere sahip olduğu görülüyor.

 Şarku'l Avsat, Ebu Şebab'ın yardım konusundaki rolünün niteliğini öğrenmek için kendisiyle doğrudan iletişime geçemedi, zira tüm telefon numaraları kapalıydı.

frg
28 Mayıs 2025'te Gazze Şehri'nde sıcak yemek dağıtan bir yardım kuruluşunun mutfağında toplanan kalabalık (DPA)

Onu tanıyan bazı kaynaklara göre Ebu Şebab, geçmişte Hamas polisi tarafından uyuşturucu ticareti suçlamasıyla gözaltına alınmış, savaşın başlamasının ardından cezaevinden kaçmayı başarmış basit bir gençti. Siyasi bir örgütle bağlantısı bulunmuyordu ve İsrail’le işbirliği yaptığına dair bir kayda da rastlanmamıştı. Tarabin kabilesinde silah taşımak yaygın bir pratik olarak görülüyor.

Kasım 2024’te Gazze’de bazı mahallelerde yaşanan yardım yağmaları sonrasında Hamas güvenlik güçleri, Ebu Şebab’ın bulunduğu noktalara baskın düzenlemiş; en az 20 kişi ölmüş, çok sayıda kişi yaralanmıştı.

Olaylar sırasında bir zırhlı araca atılan tanksavar mermisinin onu öldürdüğü iddia edilmiş, ancak daha sonra ölen kişinin kardeşi olduğu ortaya çıkmıştı. Bu olaydan sonra Ebu Şebab’ın İsrail ordusunun ileri hatlarına yakın bölgelere kaçtığı belirtilmişti.

Yağma mı, koruma mı?

Ebu Şebab’ın tekrar ortaya çıkmasının ardından, gruba ait olduğu söylenen videolarda yardım konvoylarının ve yabancı heyet araçlarının güvenliğini sağladıkları görülüyor. Görüntülerde Tarabin mensupları, Gazze’ye gelen heyetlerle konuşurken yer alıyor.

Her yardım girişinden sonra Ebu Şebab, Facebook hesabından yardımı koruduklarını ve teslim ettiklerini iddia eden paylaşımlar yapıyor. Hamas kontrolündeki bölgelere “diğer taraf” diyerek göndermede bulunuyor.

Bir paylaşımında şu ifadeler yer alıyor:

“Yardımları onurla dağıttığımızda bizi karaladılar. Koruduğumuzda suçladılar. Biz bu halkın evlatlarıyız.”

Meydandaki bazı kaynaklar, yağmalanan yardımların Hamas’ın eline geçmediğini, koruma olmadığı için sivil bölgelerde çetelerce çalındığını; Hamas’ın gönderdiği güvenlik güçlerinin ise İsrail saldırısında hedef alınarak 6 kişinin öldüğünü belirtiyor. Bu saldırıdan saatler sonra yardım çetesine düzenlenen Hamas saldırısında ise 6 kişi öldü.

Güvenlik boşluğu tartışmaları

Bazı kaynaklara göre Ebu Şebab okuma-yazma konusunda yetersiz olduğu için Facebook hesabını başkalarının yönettiği düşünülüyor. Hesabındaki profesyonel içerikler, arkasında bir medya ekibi olabileceği ihtimalini güçlendiriyor.

Son paylaşımlarında Hamas’ı hedef alan ve birlik çağrısı yapan mesajlar dikkat çekiyor. Grubu için zaman zaman Halk Çalışma Güçleri veya Terörle Mücadele Güçleri ifadelerini kullanıyor.

Gazze’de bazı kişiler, ironi ya da tepki amacıyla Ebu Şebab’a “Sayın Başkan” veya “Devlet” lakabı takmış durumda. Grubun üyeleri, üniformalarına Filistin bayrağı dikiyor ve bölgeden geçen uluslararası heyetlere askerî selam veriyor. Yerel kaynaklara göre Ebu Şebab, son günlerde Han Yunus’un güneydoğusundaki Amur bölgesinde kuşatma altında kalan bazı ailelerin tahliyesine de yardım etti.

Hamas ise İsrail’i, Gazze’de “güvenlik boşluğunu körüklemek” ve silahlı çeteleri destekleyerek yardım kaçakçılığına zemin hazırlamakla suçluyor. İsrailli yetkililer ise Gazze halkını Hamas’a karşı ayaklanmaya teşvik ettiklerini açıkça ifade ediyor.