Sana'daki Yemenli kaynaklar, Husi milislerinin birkaç gün önce destekçilerine akaryakıt karaborsasını canlandırmak için direktifler yolladığını, resmi istasyonların kapatılarak elde edilen depoların savaş cephesinde kullanılmak üzere tahsis edilmesinin ardından bunun başkentte ve Husi kontrolündeki diğer bölgelerde fiyatların üçe katlanmasına neden olduğunu bildirdi.
Husiler, özellikle grubun Hudeyde limanlarına akaryakıt ithalatı anlaşmasını ihlal etmesi ve Hudeyde’deki Merkez Bankası şubesindeki özel hesaptan vergi gelirlerini çalması üzerine, karaborsayı canlandırmak ve vatandaşların geçim kaynaklarını kısıtlayarak acılarını arttırmak amacıyla geçen Haziran ayından bu yana akaryakıt krizini tetiklemişti.
Sana ve diğer Yemen şehirlerindeki vatandaşlar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, grubun kontrolündeki şehirlerin çoğu cadde ve yollarında yaygınlaşan akaryakıt karaborsasının petrol türevlerinin fiyatlarını arttırdığından şikayet etti.
Bölge sakinleri, karaborsada 20 litrelik bir tenekenin fiyatının 20 bin ila 28 bin riyal arasında değişen miktarlarda satıldığını, geçtiğimiz eylül ayında aynı pazarlarda bu fiyatın 18 bin riyal olduğunu vurguladı.
Akaryakıt fiyatlarındaki ani artış, nüfusun hayati, insani ve sağlık açısından çektiği acıları trajik ve feci koşullara yol açacak şekilde ikiye katladı. Sana ve kırsalında ve İb, Zimar, Amran, Hacce, el-Mehvit ve Rime kentlerinde yaşayanlar, grubun liderliğini hayatlarını olumsuz yönde etkileyecek bu yükselişin arkasında durmakla suçladılar. Vatandaşlar, aylar önce sahte kriz nedeniyle zaten yükselen temel mal ve hizmet fiyatlarının gelecek günlerde daha fazla yükseleceğinden endişe ettiklerini belirtti.
Bazı vatandaşlar ve bölge sakinleri, salgın krizi, ambargo ve ulusal para biriminin çökmesi yoluyla akaryakıt fiyatlarının yükseltilmesi sonucu sağlık, elektrik, içme suyu ve ulaşım da dahil olmak üzere gıda ve diğer hizmetlerin fiyatlarının yükselmesi nedeniyle durumun artık tahammül edilemeyecek bir boyuta ulaştığını ifade etti. Vatandaşlar, darbeci grubu pazarın ihtiyaçlarını aylarca karşılamaya yetecek miktarda akaryakıt saklamakla suçladı.
Aynı zamanda vatandaşlar, Husilerin tekelini ve ticaretini elinde tutmak ve kendisine bağlı yasadışı piyasalarda yüksek fiyatlardan satmak için akaryakıt türevlerini gizlemeyi hedeflediğini söylediler.
Bu kriz, Haziran başından bu yana fiyatlarında kademeli olarak rekor bir artışa tanık olan petrol türevleri, yerli gaz ve diğerlerinde milislerin yarattığı benzer ve tekrarlanan krizlerin devamının bir uzantısı olarak geliyor.
Yemen, milisleri suçluyor
Yemen hükümeti daha önce milisleri kendi kontrol alanlarında bir krizi tetiklemek amacıyla, tüccarların petrol türevlerini serbest bırakılan bölgelerden ithal etmelerini engellemek, tankerleri alıkoymak ve kontrolündeki alanlara girmelerini engellemekle suçlamıştı.
Yerel kaynaklara göre İb'de (Sana'nın 170 km güneyinde) akaryakıt fiyatlarındaki ani artış, özel elektrik santrallerinin sahiplerini eyalette ve kırsal kesimde saatlerce elektrik keserek kısmen grev yapmaya itti.
Kaynaklar, söz konusu grevin, darbeci grubun yönetimi ve kontrolü altındaki petrol şirketi tarafından dağıtılan mazotun artık dağıtılmaması ve yakın zamanda şirketin şube liderlerinin yönlendirmesiyle, bu istasyonlara ait daha önce Husi karaborsasından satın aldıkları büyük miktarlarda yakıta el konulmasına karşı bir protesto olarak geldiğini bildirdi.
Birleşmiş Milletler (BM) raporlarına göre Yemen, 6. yılında da devam eden Husi darbesi sonucu dünyanın en kötü insani krizlerinden biri yaşıyor.
Bazı uluslararası ve yerel raporlara göre, bugün Yemen nüfusunun yüzde 80'inden fazlasının acil insani yardıma ihtiyacı var.
Dünya Gıda Programı'na (WFP) göre, Yemen'deki gıda maddelerinin fiyatındaki yükselişte, tüccarların açgözlülüğü ve Husi kontrolündeki bölgelerde sıkı bir kontrolün sonucu ciddi bir dalgalanma söz konusu.
Yemen'deki WFP ofisi, daha önce yaptığı açıklamada Yemen'de gıda ve diğer temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının artması sonucu başka bir dalgalanma yaşandığını belirterek, "Her geçen gün bu malzemeler milyonlarca Yemenlinin ulaşamayacağı bir aşamaya geliyor" dedi.
Şeker, pirinç, süt, yağ ve fasulye gibi tüketim mallarının fiyatlarının ikiye katlanması, Sana ve diğer şehirlerdeki vatandaşların acılarının sürmesine neden oluyor. Yerel ekonomi raporları, 50 kiloluk bir şeker paketinin Husi darbesinden önce 8 bin Yemen riyali iken şimdi yaklaşık 18 bin Yemen riyaline yükseldiğini ortaya çıkarmıştı. Aynı şekilde buğday, yağ, pirinç ve et fiyatları da iki katına çıktı.
BM, özellikle de Kovid-19 salgınının ve yerel dövizdeki düşüşün ardından Yemen valiliklerindeki gıda fiyatlarının yüzde 35 arttığını söyledi.
BM Yemen İnsani Yardım Koordinatörü tarafından yapılan son açıklamada, Husi kontrolündeki bölgelerde patlak veren son yakıt krizinin gıda, hastane hizmetleri ve su kaynaklarına erişimi tehdit ettiğini, bunun da hastalar için fazladan engele neden olduğuna işaret edildi.
BM’nin açıklamasında, "Koronavirüs salgınının bulaşmasını önlemek ve salgına yanıt vermek için yakıt gerekli ve eksikliği hastaneler için bir başka engel oluşturuyor" ifadeleri yer aldı. Ayrıca açıklamada,Yemen'de salgının patlak vermesiyle birlikte hastaneler için gıda ve yakıt talebinin arttığına dikkat çekildi.
Üç yıldız ve kuyruğunda beş tüy bulunan balıkkartalı (AFP)