LUO: Sirte ve Cufra’da ateşkese bağlılığımız sürüyor

Serrac ve İçişleri Bakanı Fethi Başağa, Polis Günü kutlamalarına katıldı. (Başkanlık Konseyi)
Serrac ve İçişleri Bakanı Fethi Başağa, Polis Günü kutlamalarına katıldı. (Başkanlık Konseyi)
TT

LUO: Sirte ve Cufra’da ateşkese bağlılığımız sürüyor

Serrac ve İçişleri Bakanı Fethi Başağa, Polis Günü kutlamalarına katıldı. (Başkanlık Konseyi)
Serrac ve İçişleri Bakanı Fethi Başağa, Polis Günü kutlamalarına katıldı. (Başkanlık Konseyi)

Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO), Sirte ve Cufra’da ateşkese olan bağlılığını bildirdi. Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ise LUO’yu ülkenin batısındaki üç şehre yeni bir askeri saldırı düzenlemeye hazırlanmakla suçladı.
UMH Savunma Bakanı Salah en-Nimruş, Hafter’in Beni Velid, Tarhuna ve Geryan şehirlerine saldırabileceğine ilişkin gelen bilgiler sonrasında kuvvetlerine ‘olası bir saldırıyı son derece dikkatli ve ihtiyatlı bir şekilde püskürtmek için her türlü önlemi alma’ emri verdi. Nimruş, 9 Ekim’de gönderdiği mektupta, UMH güçlerinin tüm liderlerine ‘tam şekilde hazırlıklı olma, başkomutanın talimatını bekleme, uygun yer ve zamanda ateş kaynaklarına cevap verme’ çağrısı yaptı.
Salah en-Nimruş, UMH güçlerinin uluslararası toplum tarafından desteklenen ateşkese bağlı olduğunu belirttiği açıklamasında “Sirte’den, Cufra’dan ve Libya’ın bir santiminden bile  vazgeçmeyeceğiz. Libya topraklarının tam kontrolünü yeniden sağlamaya devam edeceğiz” iadelerini kullandı. Mareşal Hafter’in uluslararası toplumun sponsor olduğu mevcut ateşkesi birden fazla kez ihlal etmeye çalıştığını belirten UMH yetkilisi, seferberlik sürecinin kendi tarafınca devam ettiğini ve her türlü saldırıyı bastırmaya hazır olduklarını vurguladı.
UMH tarafından yürütülen Burkan el-Gadab (Öfke Volkanı) Operasyonu Odası, Nimruş’un talimatlarını uygulamaya hazırlandıklarına ve birkaç alt askeri birimin savaş pozisyonları almaya başladığına dikkat çekti.
Batı bölgesinde UMH’ye bağlı Ortak Güvenlik Gücü Komutanı Tuğgeneral Fituri Gribel, gözetim ve keşif ekiplerinin LUO’nun şüpheli hareketlerini takip etmek amacıyla Kureyyet, eş-Şuvayrif ve Beni Velid bölgelerindeki kontrol noktalarında çalışmalarını en üst düzeyde yürüttüklerini bildirdi. Komutan, UMH güçlerinin her türlü acil durumla mücadeleye hazır olduklarına dikkat çekti.
UMH ve LUO arasındaki barış görüşmelerine sponsorluk yapan Birleşmiş Milletler (BM) Libya Misyonu ise duruma ilişkin sessizliğini korudu. Ancak LUO’dan askeri kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada söz konusu bu bilgileri yalanladı. “Söylendiği gibi kuvvetlerin olağandışı bir hareketi veya herhangi bir askeri saldırı başlatma niyetleri yok” dedi. LUO hava kuvvetlerinin farklı savaş eksenlerinde keşif ve izleme faaliyetleri gerçekleştirdiğini belirten kaynaklar, UMH güçlerinin ve onlara destek sağlayan kuvvetlerin hareketlerini takip ettiklerini vurguladılar.
LUO, Salah en-Nimruş’u güneyi kontrol etmek amacıyla mevziilerine saldırı düzenlemeye hazırlanmakla suçladı. Gerilimin Türkiye’ye yönelik son ziyarete denk geldiğine dikkat çekti. Yerel medya organları da ordudaki üst düzey bir askeri kaynaktan alıntı yaptıkları haberlerinde, Nimruş’un ‘cephelerin batıdaki şehirlere doğru kaydırıldığını’ yönündeki ilanını yalanladı. Yaşananların yalnızca rutin uygulamalar olduğunu belirten kaynak, Nimruş’un açıklamasının Batı Libya’dan Azerbaycan’a bazı Suriyeli paralı askerler çekmesinden kaynaklanan boşluğu doldurma amaçlı olduğunu savundu.
Diğer yandan UMH Başkanı geçen perşembe günü Libya Polis Günü’nün 56’ıncı yıld önümü münasebetiyle başkent Trablus’ta düzenlenen bir törende açıklamalarda bulundu. Fayiz es-Serrac, “Kazanılan zafer henüz ulaşamadığımız bir barışla tamamlandı. Bu yüzden hazırlık durumundayız. Acı tecrübe bize hiçbir olasılığı atlamadan tüm çabamızla çalışmayı öğretti” ifadelerini kullandı. Kriz durumunun bölgesel ve uluslararası boyutları ve çıkarları olduğuna işaret eden Serrac, ‘modern devletin özelliklerini vatandaşlık, hukuka saygı ve insan haklarına dayalı olarak şekillendirme konusundaki tavırlarından katkı sağlamaya’ devam edecekleri taahhüdünde bulundu.
Diğer yandan BM, Genel Sekreteri Antonio Guterres’in sözcüsü aracılığıyla Fas’ın Bouznika şehrinde Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi ve Trablus merkezli Devlet Yüksek Konseyi heyetleri arasında Libya siyasi anlaşmasına uygun olarak, liderlik pozisyonlarına atama mekanizması ve kriterlerine ilişkin uzlaşıyı memnuniyetle karşıladığını açıkladı. BM’den yapılan açıklamada tüm bu çabaların gelecek haftalarda BM himayesinde yapılması planlanan Libya Siyasi Diyalog Forumu’nun önünü açacağına dair umut dile getirili.



Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor

İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor

İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)

İsrail'in Gazze Şeridi’nde işgal ettiği yeni bölgelerden çekilme görüşmelerinin son iki aydır tıkanması, Katar’ın başkenti Doha'daki (yedinci gününe giren) ateşkes müzakerelerini yeni bir ‘karanlık tünele’ soktu. Hamas Hareketi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümeti tarafından önerilen yeniden konuşlandırmayı reddetti.

Medyada yer alan sızıntılara göre arabulucular, özellikle Washington, müzakerelerin sonuna kadar çekilme maddesinin ertelenmesini talep ettiler. Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar bu durumu, müzakereleri ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin istemediği yeni bir başarısızlıktan kurtarmak için son bir girişim olarak görüyorlar ve bu yüzden Netanyahu'ya esneklik göstermesi için baskı yapabileceğini düşünüyorlar. Uzmanlara göre bunun aksi bir durum söz konusu olursa Hamas, İsrail'in bu şekilde kalmasının, sürgün planını hızlandırmak, olası ateşkesin sona ermesinden sonra askeri bölgeler dayatmak ve anlaşmayı bozmak için bir manevra olduğunu düşünerek bunu reddedecek.

İki Filistinli kaynak cumartesi günü, Doha’daki müzakerelerin, İsrail'in cuma günü sunduğu, İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması ve konumlandırılması için hazırladığı çekilme haritasında ısrar etmesi nedeniyle, karmaşık zorluklarla karşı karşıya olduğunu bildirdi. Bu plan, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin yüzde 40'ından fazlasında kalmasını öngörüyor, ancak Hamas bunu reddediyor.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan kaynaklardan biri, ‘Hamas’ın müzakere heyetinin İsrail'in sunduğu haritaları kabul etmeyeceğini, çünkü bu haritaların Gazze Şeridi'nin yaklaşık yarısının yeniden işgalini meşrulaştırdığını ve İsrail'in insani olduğunu söylediği ve Gazze Şeridi'nin güneyinde yer alacak ve yaklaşık 600 bin Filistinliyi barındıracak olan şehre atıfla Gazze Şeridi'ni Nazi kampları gibi geçiş noktaları ve seyahat özgürlüğü olmayan izole bölgeler haline getirdiğini’ vurguladı.

Diğer kaynak, Hamas'ın İsrail güçlerinin 2 Mart'tan sonra, yani iki ay süren ateşkesin çökmesinden sonra yeniden kontrol altına aldığı tüm bölgelerden çekilmesini talep ettiğini belirtti. İsrail’i, ‘soykırım savaşını sürdürmek için oyalamaya devam etmek ve anlaşmayı engellemekle’ suçladı.

Kaynak, Katarlı ve Mısırlı arabulucuların ‘taraflara, ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Doha'ya gelene kadar çekilme müzakerelerini ertelemelerini’ istediklerini, ancak ‘yardımlar ve esir takası konusunda ilerleme’ kaydedildiğini belirtti.

ABD merkezli haber sitesi Axios, bazı kaynaklardan, ABD'nin Hamas'tan İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesini tartışmayı ertelemesini ve diğer konulara geçmesini istediğini, böylece esir takası anlaşması müzakerelerinin çökmesini önlemeye çalıştığını aktardı.

juı
Yaralıları Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta bulunan Kızıl Haç kliniğine taşıyan Filistinliler (AFP)

Reuters, cumartesi günü Filistinli ve İsrailli kaynaklardan benzer bir doğrulama aktardı. Doha görüşmelerinin, İsrail’in Gazze Şeridi’nden çekilmesi konusunda tıkanma yaşadığını, Hamas Hareketi’nin İsrail'in önerdiği çekilme haritalarını reddettiğini, çünkü bu haritaların toprakların yaklaşık yüzde 40'ını İsrail kontrolünde bırakacağını, bunların arasında güneydeki Refah bölgesi ve Gazze'nin kuzeyindeki ve doğusundaki diğer bölgelerin de bulunduğunu belirtti. Kaynaklar, ‘görüşmelerin devam etmesinin beklendiğini’ ifade ettiler.

Mısır Dışişleri Konseyi üyesi Reha Ahmed Hasan, İsrail'in, güneydeki Morag Ekseni de dahil olmak üzere birçok yerden çekilmeyerek Filistinlileri sürmeye devam etmek gibi kendi şartlarını dayatmak istediğini düşünüyor. Kuzey bölgesini askeri olarak kontrol altına alarak buradaki nüfusu sürme olasılığı olduğunu ifade eden Hasan, böylece ateşkes sona erdikten sonra Filistinlilerin sürülmesinin kolaylaşacağına dikkati çekti. Hasan, ABD'nin İsrail'e baskı yapmamasının müzakerelere zarar verdiğini ve bu tür konuların ertelenmesinin bir fayda sağlamayacağını, bunların erken çözülmesi gerektiğini, çünkü bu konuların belirleyici olduğunu vurguladı.

Hasan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Anlaşmaya varılmasının gecikmesi, engellerin devam etmesi ve Filistinlilerin hedef alınması nedeniyle, direnişin İsrail'e teslim olmasını isteyen bir manevra ile karşı karşıya olduğumuzu düşünüyoruz ve Hamas bunu kabul etmeyecektir. ABD’nin İsrail'e baskı yapmaktan başka seçeneği yok. Özellikle Kahire'nin talep ettiği Mısır sınırındaki Philadelphia (Salahaddin) Koridoru’ndan çekilme gibi henüz çözülmemiş ve belirsizliği devam eden başka konular da var.”

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, Hamas'ın talebi olan İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesinin gerçekleşmemesi halinde bunun müzakereleri engelleyebileceğini düşünüyor. Nazzal, çekilme maddesinin ertelenmesinin müzakereleri kurtarmak için yapılan bir girişimden ibaret olduğunu ve Netanyahu hükümetinin çekilme gibi siyasi konularda taviz vermediği sürece, Washington veya İsrail'in iddia ettiği gibi anlaşmanın yakın zamanda imzalanmayacağını belirtti.

Cuma günü ABD ziyaretinden dönmeden önce, ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, perşembe günü yaptığı açıklamada, “Birkaç gün içinde (anlaşmayı) tamamlayabileceğimizi umuyorum” ifadelerini kullandı.

Geçtiğimiz hafta Beyaz Saray'da Netanyahu ile iki kez görüşen Trump, yakın zamanda ateşkes sağlanacağına dair açıklamalarını yineledi ve bu haftayı (yani birkaç gün sonra) olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da perşembe günü yaptığı açıklamada, anlaşmaya varılması konusunda ‘büyük umutları’ olduğunu söyledi.

dfgthy
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Ancak sahada durum bu umutların aksine gelişiyor. Gazze Sivil Savunma Sözcüsü Mahmud Basal yaptığı açıklamada cumartesi günü 20'den fazla Filistinlinin öldüğünü ve İsrail ordusunun son 48 saat içinde Gazze Şeridi'nde ‘yaklaşık 250 terörist hedefi vurduğunu’ söyledi.

Hamas, İsrail ordusuna karşı operasyonlarını sürdürürken, İsrail ordusu cuma günü, Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde çıkan çatışmalarda Golani Tugayı'na bağlı keşif biriminden bir subayın öldürüldüğünü, ayrıca Gazze'nin kuzeyinde çıkan çatışmada iki askerin yaralandığını açıkladı. Bu açıklamadan iki gün önce Gazze'nin güneyinde kaçırılmak üzere olan bir İsrail askerinin öldürüldüğü bildirilmişti.

Birleşmiş Milletler (BM), cumartesi günü yaptığı ortak açıklamada, Gazze'deki yakıt kıtlığının kritik seviyelere ulaştığı konusunda uyarıda bulundu. BM’nin aralarında İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Gıda Programı (WFP) da bulunduğu yedi ayrı kuruluşu tarafından yapılan ortak açıklamada, “Yakıt, Gazze'de hayatta kalmanın bel kemiğidir” denildi.

Bu olumsuz gelişmeler devam ederken Reha Ahmed Hasan, Trump'ın dün değil, bugün bir anlaşma sağlayabileceğini düşünüyor. Hasan’a göre ABD'nin tutumu, İsrail'e baskı uygulayarak bir anlaşma sağlamaya ve Gazze'yi yerinden etme ve yok etme planlarından vazgeçmeye yönelik gerçek bir adım atarak tüm bu sorunları sona erdirebilir.

Bu görüşe katılan Nizar Nazzal da Washington'ın, Nobel Barış Ödülü almayı uman Trump'ın çabalarının başarısız olmaması için müdahale edeceğini ve Netanyahu'yu daha geniş çaplı yayılma haritasını kabul etmeye zorlayacağını (bu cümle tuhaf geldi ama böyle yazıyordu) vurguladı. Ateşkes yapılmaması halinde İsrail Başbakanı’nın popülaritesinin daha da zarar göreceği ve İran'a karşı savaşından elde ettiği son siyasi kazanımlarını kaybedebileceği uyarısında bulunan Nazzal, bu nedenle Netanyahu'nun çıkarlarına en uygun olanın anlaşmayı geçici olarak kabul etmek olduğunu belirtti.