Lübnan'da İsrail sınır ihtilafında Cumhurbaşkanı-Hükümet yetki çatışması

İsrail ile sınırların çizilmesi konusunda müzakere heyetinin oluşturulması üzerine, Lübnan'da Cumhurbaşkanlığı ile Bakanlar Kurulu arasında anlaşmazlık oluştu.(AFP)
İsrail ile sınırların çizilmesi konusunda müzakere heyetinin oluşturulması üzerine, Lübnan'da Cumhurbaşkanlığı ile Bakanlar Kurulu arasında anlaşmazlık oluştu.(AFP)
TT

Lübnan'da İsrail sınır ihtilafında Cumhurbaşkanı-Hükümet yetki çatışması

İsrail ile sınırların çizilmesi konusunda müzakere heyetinin oluşturulması üzerine, Lübnan'da Cumhurbaşkanlığı ile Bakanlar Kurulu arasında anlaşmazlık oluştu.(AFP)
İsrail ile sınırların çizilmesi konusunda müzakere heyetinin oluşturulması üzerine, Lübnan'da Cumhurbaşkanlığı ile Bakanlar Kurulu arasında anlaşmazlık oluştu.(AFP)

Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Avn’ın Hükümet ve Meclis’in onayını almadan ihtilaflı Lübnan-İsrail sınırını belirlemek için harekete geçmesi yeni bir tartışmanın da fitilini ateşledi.
Lübnan Cumhurbaşkanlığı, İsrail ile ihtilaflı olan güney sınırlarını belirlemek için teknik bir heyet oluşturulduğunu açıkladı. Heyet, yarın BM ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) gözetiminde ilk toplantısını gerçekleştirecek.
Cumhurbaşkanlığı yaptığı açıklamada, başkanlığını Pilot Kurmay Tuğgeneral Bessam Yasin’in yapacağı heyetin Lübnan Petrol Sektörü İdaresi üyesi Deniz Albay Mazen Basbus, Visam Şubat ve uluslararası hukuk uzmanı Necib Mesihi’den oluşacağını belirtti.
Öte yandan Cumhurbaşkanlığı açıklamasının ardından Başbakanlık, Cumhurbaşkanlığı’na Taif Anlaşması’nın Lübnan Ulusal Mutabakat Belgesine göre değiştirilen Anayasa'nın 52. maddesini hatırlatan bir açıklama yaptı. Başbakanlık, bu maddede “Cumhurbaşkanının Başbakan ile mutabık kalınarak uluslararası antlaşmaları müzakere edip sonuçlandıracağını” ve “Bakanlar Kurulu'nun onayı dışında anlaşma akdedilmeyeceğini” vurguladı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Hükümet, ülke yararına ve devletin güvenliği için izin verdiğinde Temsilciler Meclisi’ni bilgilendirir. Devlet maliyesi, ticari antlaşmalar ve her yıl iptal edilemeyen diğer tüm antlaşmalarla ilgili koşulları içeren anlaşmalar, Temsilciler Meclisi'nin onayı olmadan sonuçlandırılamaz.”
Açıklamada, herhangi bir uluslararası anlaşma, mutabakat veya protokolü  müzakere etmek için heyet görevlendirmenin Cumhurbaşkanı ile Başbakan arasında daha önce hazırlanan şekilde ortak bir karar ile yapılacağı ve herhangi bir farklı yaklaşımın, sonuçlarıyla birlikte anayasal bir metnin açık bir ihlalini oluşturduğu" da ifade edildi.
Şarku’l Avsat’a konuşan siyasi kaynaklar, heyette Dışişleri Bakanlığı'ndan diplomat Hadi Haşim'in ve (Maruni Hristiyan) Özgür Yurtsever Hareket Genel Başkanı Cibran Basil’in olmasına karar verildiği, ancak Hizbullah'ın ısrarı nedeniyle bu kişilerin heyete alınmadığını bildirdi.
İsrail ile çerçeve anlaşmasına varıldı
Lübnan ve İsrail arasındaki sınır ihtilafının çözümü için 2010'dan bu yana ABD diplomatik heyeti ile birlikte süreci yöneten Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde İsrail ile hem kara hem deniz sınırlarını belirleme müzakereleri için "çerçeve anlaşmasına" varıldığını açıklamıştı.
Müzakerelerin Güney Lübnan'da görev yapan BM Geçici Görev Gücü (UNIFIL) merkezinde yürütüleceğini belirten Nebih Berri, yıllardır sürdürdüğü görevini de artık müzakerelerde Cumhurbaşkanı Avn'ın öncülüğünde Lübnan'ı temsil edecek orduya bıraktığını ifade etmişti.
Lübnan-İsrail sınır ihtilafı
Lübnan ile İsrail arasında 860 kilometrekarelik deniz sahası anlaşmazlığı bulunuyor.
İki ülke de Doğu Akdeniz’deki kıta sahanlığında hak iddia ediyor. İsrail, Lübnan hükümetinin lisanslama sürecine başladığı beş bloktan üçünün, İsrail kıta sahanlığı sınır bölgesinde yer aldığını öne sürüyor. Tel Aviv ayrıca, 87 kilometrelik Lübnan'ın kara sınırında da Şeba Çiftlikleri ile diğer bazı bölgelerdeki işgalini sürdürüyor.



İsrail medyası: İsrail'in askerlerini çekme konusunda taviz vermesinin ardından Gazze görüşmelerinde ilerleme kaydedildi

İsrail, Gazze Şeridi'nden çekilme planına ilişkin yeni haritalar sundu. (AFP)
İsrail, Gazze Şeridi'nden çekilme planına ilişkin yeni haritalar sundu. (AFP)
TT

İsrail medyası: İsrail'in askerlerini çekme konusunda taviz vermesinin ardından Gazze görüşmelerinde ilerleme kaydedildi

İsrail, Gazze Şeridi'nden çekilme planına ilişkin yeni haritalar sundu. (AFP)
İsrail, Gazze Şeridi'nden çekilme planına ilişkin yeni haritalar sundu. (AFP)

Jerusalem Post gazetesi, İsrail'in ek tavizler içeren yeni çekilme haritaları sunmasının ardından Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmelerinde önemli bir ilerleme kaydedildiğini bildirdi.

Gazete, Mısırlı ve Katarlı arabuluculara sunulan yeni haritalara göre, İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ile Refah arasındaki Morag Koridoru’nun kontrolünü fiilen bıraktığını belirtti.

Gazeteye konuşan bir kaynak, “Şu anda odak noktası Morag Koridoru değil, Refah bölgesindeki İsrail varlığıdır. Bu, mevcut tartışmalarda odak noktası olan konu” ifadelerini kullandı.

Kahire el-İhbariyye televizyon kanalı dün erken saatlerde, Mısır ve Katar'ın arabuluculuk çabaları ve Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakerelerinde anlaşmazlık konusu olan maddeler üzerinde bir çözüme yaklaşıldığı konusunda iyimserlik olduğunu duyurdu.

İsrail, şu anda tartışılan 60 günlük ateşkes süresince Gazze Şeridi'ndeki varlığını önemli ölçüde azaltmayı kabul etti. Arap bir diplomat ve arabuluculuk çabalarına katılan bir kaynak, Times of Israel gazetesine verdikleri demeçte, bu tavır değişikliğinin önümüzdeki günlerde bir anlaşmaya varılmasına kapı açtığını ifade etti.

Kaynaklar, ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un baskısı üzerine İsrail'in, ateşkes süresince Gazze Şeridi'nden kısmi çekilme konusunda en katı taleplerinden vazgeçmeyi kabul ettiğini belirtti. Kaynaklar, Witkoff'un baskısı sayesinde İsrail'in sunduğu yeni haritalarda, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus şehirlerini ayıran Morag Koridoru’nda kalmasının öngörülmediğini de bildirdi.

İsrail ayrıca, Gazze Şeridi sakinlerinin bir araya getirilip güvenlik taramasından geçirileceği ve bölgeden ayrılmalarının engelleneceği tartışmalı bir ‘insani yardım şehri’ kurmayı umduğu Refah'taki varlığını azaltmayı da kabul etti.

Arap diplomat, İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilme konusundaki güncellenmiş önerisinin, İsrail'in ‘insani yardım şehri’ planını uygulama yeteneğini engelleyeceğini söylüyor.

Müzakerelere katılan kaynağa göre, arabulucular şu anda Doha'da Hamas müzakerecileriyle bir araya gelerek İsrail'in en son haritalarını inceliyorlar. Kaynak, bu haritaların Hamas'ın İsrail ordusunun 2 Mart'ta önceki ateşkesin çökmesinden önce işgal ettiği konumlara çekilmesi talebiyle büyük ölçüde uyumlu olduğunu belirtti.

Bu arada Hamas, İsrail'in kalıcı ateşkes taahhüdü talebinden vazgeçmeye hazır olduğunu; bunun karşılığında ABD Başkanı Donald Trump'ın, taraflar kalıcı ateşkes konusunda anlaşmaya varana kadar ateşkesin devam edeceğini kişisel olarak garanti etmesini istedi.

Hamas'ın kalıcı ateşkes talebinden vazgeçmesi ve İsrail'in geri çekilme kapsamından taviz vermesi ile arabulucular, Doha'da devam eden görüşmelerdeki en zorlu engellerin aşıldığına inanıyor. Bununla birlikte, Arap diplomat, tarafların insani yardım dağıtım mekanizmaları ve iki aylık ateşkes süresince serbest bırakılacak Filistinli mahkûmların sayısı ve kimlikleri konusunda anlaşmaya varmaları gerektiğini belirtiyor. Buna karşılık, on İsrailli esir canlı olarak serbest bırakılacak ve öldürülen on sekiz esirin cesetleri teslim edilecek.