Irak: ‘El-Ferhatiye katliamı’ için saha soruşturması başlatıldı

Ferhatiye katliamında öldürülen 8 sivilin cenaze namazı kılındı (AFP)
Ferhatiye katliamında öldürülen 8 sivilin cenaze namazı kılındı (AFP)
TT

Irak: ‘El-Ferhatiye katliamı’ için saha soruşturması başlatıldı

Ferhatiye katliamında öldürülen 8 sivilin cenaze namazı kılındı (AFP)
Ferhatiye katliamında öldürülen 8 sivilin cenaze namazı kılındı (AFP)

Irak’ın Selahaddin vilayetine bağlı El-Ferhatiye bölgesinde 8 kişinin hayatını kaybettiği ve 4 kişiden haber alınamayan katliam son üç gündür Iraklıların gündemindeki yerini koruyor. Sosyal medya platformlarında ve siyasi gruplardan olaya yönelik tepkiler sürüyor.
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi, hayatını kaybeden kişiler için Selahaddin vilayetinin El-İshaki ilçesinde yapılan taziye törenini ziyaret etti. Kazimi, buradaki konuşmasında ‘El-Ferhatiye katliamına yanıt olarak sert kararlar’ alma taahhüdünde bulundu. Ancak söz konusu kararların detayları hakkında bilgi vermedi. Selahaddin’in 12 milletvekili ise Haşdi Şabi’nin vilayetten çıkarılmasını talep etti.
Kazimi, El-Ferhatiye katliamının incelenmesi için kurduğu soruşturma komitesi hakkında bilgi vermedi. Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi de aynı amaçla başka bir komite kurdu. Halbusi’nin komitesinde, Meclis Savunma ve Güvenlik Komisyonu üyeleri yer alıyor. Bu komite gerekli incelemelerde bulunmak üzere dün Selahaddin’e ulaşmıştı.
Kazimi’ye, El-İshaki ziyaretinde Savunma ve İçişleri bakanları, Haşdi Şabi Heyeti Başkanı, Genelkurmay Başkanı ve Ortak Operasyonlar Komutanı eşlik etti. Kazimi, mağdurların yakınlarına hitaben, “Kalleşçe öldürülen evlatlarınız, bizim evlatlarımızdır. Kanları boşa gitmeyecek. Güvenlik güçlerinin varlığını artırması ve daha fazla güvenlik sağlanması için talimat vereceğiz” dedi.
Kazimi, “Mağdurların hakkı kanunla gelecek. Soruşturmalar başladı. Bizzat kendim takip ediyorum. İntikam yerine faillerin cezalandırılması adaleti sağlayacak. Suçluların yakalanması uzak değil. Terör her ne kadar yeniden sızmaya çalışsa da yeri veya sığınağı olmayacak. Kanun ve adaletin eli, nerede ortaya çıkarsa çıksın terör kalıntılarının belini kıracak” diye konuştu.
Soruşturma komitesi çalışmalarının gidişatı hakkında bilgi vermezken, medyada yer alan haberlere göre kurbanların aileleri katliamdan Haşdi Şabi 42. Tugayı sorumlu tutuyor.
Selahaddin vilayetinin Meclis’teki 12 milletvekili, vilayetteki tüm Haşdi Şabi tugaylarının çıkarılmasını talep etti. Vekiller, yaptıkları ortak açıklamada, “Kendilerini Haşdi Şabi’ye eklemlemeye çalışan parti veya silahlı örgütlerle bağlantılı tüm silahlı grupların çıkarılması bir gereklilik haline geldi. Bazı zayıf kişiler, masumlara karşı suç işlemek için Haşdi Şabi’yi paravan olarak kullanıyor. Bunların vilayetimizden çıkarılması bir gereklilik haline geldi. Güvenlik konusunda söz sadece Silahlı Kuvvetlerimiz ve İç Güvenlik Güçlerinde olmalıdır” ifadelerine yer verdi. Açıklamada ayrıca Haşdi Şabi’ye, kendilerini karalayan bu çetelerle bağlantısının olmadığı mesajını verme çağrısı yapıldı.
Irak’ın eski Başbakanı Haydar el-İbadi’nin liderliğindeki Nasr Koalisyonu El-Ferhatiye olayında şeffaf ve adil bir soruşturma yürütme çağrısında bulundu. Koalisyondan yapılan açıklamada, hükümetin, sivil güvenlik planlarını ve bu planları uygulamaktan sorumlu güçleri yeniden gözden geçirmesi, istihbarat çabalarını aktif hale getirmesi, önleyici tedbirler alması ve bunları esnek güvenlik planlarıyla desteklemesi, ülkede toplum güvenliğinin sağlanması için devlet kurumları ile yerel aktörlerin ortak hareket etmesini sağlaması gerektiğini dile getirdi.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times