Irak Başbakanı Kazimi: Almanya ile gerçek ortaklık bekliyoruz

Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi ortak basın toplantısında konuşuyor (AP)
Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi ortak basın toplantısında konuşuyor (AP)
TT

Irak Başbakanı Kazimi: Almanya ile gerçek ortaklık bekliyoruz

Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi ortak basın toplantısında konuşuyor (AP)
Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi ortak basın toplantısında konuşuyor (AP)

Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi, Paris ziyaretinden sonra Avrupa turunun ikinci durağı olarak ziyaret ettiği Almanya’da büyük bir ilgiyle karşılandı. Kazimi, daha sonra Almanya’dan ayrılarak Londra’ya hareket etti.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Kazimi’yi ve reform programını takdir ederek, Almanya’nın, “istikrar, güvenlik ve ekonomik kalkınma” yolunda Bağdat’ın yanında duracağını vurguladı. Merkel, Kazimi ile görüşmeye geçmeden önce yaptığı kısa basın toplantısında, güvenliğin korunması ve DEAŞ’ın geri dönme tehdidiyle mücadele noktasında Irak’a yönelik uluslararası yardımın devam etmesi gerektiğini belirterek, “Terör örgütü (DEAŞ) bölgede ve bölgenin dışında bir tehdit olmaya devam ediyor” dedi. Başbakan Merkel, Almanya’nın, DEAŞ ile mücadelesinde Irak’a destek olmaya devam edeceğini kaydetti.
Kazimi hükümetinin gelecek yıl erken seçim düzenleme kararı almasının “seçmenlerin devlet kurumlarına yönelik güvenini artıracağını” söyleyen Almanya Başbakanı, ülkesinin, ekonomik reformları gerçekleştirmek ve özel sektörü güçlendirmek için "iddialı" gündeminde Irak'ın yanında duracağını vurguladı.
Kazimi ise Irak’ın Almanya ile gerçek bir ortaklık beklediğini ifade etti. Almanya’ya “Irak’ın güçlü ilişkiler kurma arzusunu ve gerçek ortaklık beklentisini vurgulamak için geldiğini” belirten Kazimi, “Irak koronavirüs sebebiyle zor zamanlardan geçiyor. Ancak Irak ekonomisini inşa etmek ve altyapısını yeniden yapılandırmak için iddialı bir programa başladık” diye konuştu.
Almanya hükümeti geçen ay DEAŞ karşıtı uluslararası koalisyon bünyesinde görev yapan Alman güçlerinin görev sürelerini uzatma kararını onaylamıştı. Kararın bu ayın sonuna doğru Alman Federal Meclisi’nde oylamaya sunulması bekleniyor. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, geçen ay Meclis’e hitaben yaptığı konuşmada, Kazimi hükümetinin iddialı bir reform programına sahip olduğunu ve bu hükümetin güvenlik sorunlarıyla mücadelesinde desteklenmesi gerektiğini belirterek, Irak’taki Alman güçlerin görev sürelerinin uzatılmasına teşvik etmişti. Kazimi’nin ABD ve İran’ın bölgedeki etkisini dengeleme girişimlerine de övgüde bulunan Maas, Kazimi’nin aktivistlere karşı artan tehditlerin ve hatta bazılarına yönelik suikastların sorumlularının peşine düşme sözü verdiğini kaydetmişti.
Kazimi’ye eşlik eden bakanlar Berlin’de Alman iş insanlarının yanı sıra Almanya’da ekonomi, ticaret, tarım, hizmetlerin geliştirilmesi ve sağlık sektörlerinde yetkili isimlerle bir araya geldi.
Almanya, ekonomik ve güvenlik desteğine ek olarak koronavirüs salgınıyla mücadele konusunda Irak’a sağlık alanında da destek verdi. Kazimi’nin Berlin ziyaretinde salgının etkilerini görmek mümkündü. Nitekim devlet ve hükümet başkanları için düzenlenen askeri karşılama töreni salgın sebebiyle iptal edilirken, Almanya Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier’in, yakın korumasının yeni tip koronavirüs (Kovid-19) testinin pozitif çıkmasının ardından önlem amaçlı karantinaya alınması nedeniyle Kazimi ile kararlaştırılan görüşmesi iptal edildi.
Merkel, Mayıs ayında göreve gelen Başbakan Kazimi’yi Berlin’e davet etmişti. Almanya, istikrar çabalarını güçlendirmesi hedefiyle Irak’a yılda yaklaşık 40 milyon Euro yardım yapıyor. Berlin bu yardımlarla Irak güvenlik ve polis güçlerinin kapasitelerini geliştirmeyi ve DEAŞ yüzünden köylerini terk eden kişilerin yurtlarına dönmesine yardımcı olmayı hedefliyor. Kazimi, Almanya’nın bu hususta verdiği desteği, Merkel ile ikili görüşmeye geçmeden önce yaptığı açıklamada dile getirdi. Kazimi, bu kapsamda, “Almanya bize yeniden inşa ve DEAŞ’a karşı savaşta destek veriyor. Ancak özellikle mülteciler ve yerinden edilenlerin geri döndürülmesi konusunda işbirliği için çabalıyoruz” dedi.
Almanya, DEAŞ’ın Irak topraklarında kontrolü ele geçirmesinden bu yana on binlerce Iraklı mülteciyi kabul etti, büyük bir bölümüne geçici ikamet belgesi verdi. Bu da Irak’ta durumların normalleşmesi halinde söz konusu mültecilerin ülkelerine geri gönderileceği anlamına geliyor.
Almanya aynı zamanda bu yıl, DEAŞ ile mücadele kapsamında radikalleşmeyi önleme programına destek vermeye başlayacak. Zira Iraklı yetkililer, koronavirüs salgınından faydalanan DEAŞ’ın ülkede yeniden konuşlandığı yönünde sinyaller veriyor.
Irak hükümetinin, başta ekonomi ve mali konular olmak üzere bir reform gündemi belirlediğine işaret eden Kazimi, “Bunu 'beyaz sayfa' olarak adlandırdık. Bu reform gündemi, çok iddialı bir gündem. İçinde ekonomiyle ilgili birçok unsur var” dedi. Irak’ta Alman yatırımcıların bulunduğuna dikkat çeken Kazimi, ve Irak’taki Alman yatırımların artmasını beklediklerini ve Alman devi Siemens’in Irak’ta enerji altyapı alanına yatırım yapması için çabaladıklarını söyledi.



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.