Hartum’un doğusunda bir göstericinin öldürülmesi öfkeye neden oldu

Sudan’ın başkenti Hartum’da önceki gün gerçekleşen protestolardan bir kesit (AFP)
Sudan’ın başkenti Hartum’da önceki gün gerçekleşen protestolardan bir kesit (AFP)
TT

Hartum’un doğusunda bir göstericinin öldürülmesi öfkeye neden oldu

Sudan’ın başkenti Hartum’da önceki gün gerçekleşen protestolardan bir kesit (AFP)
Sudan’ın başkenti Hartum’da önceki gün gerçekleşen protestolardan bir kesit (AFP)

Sudan’ın başkenti Hartum’da Ekim 1964 Devrimi’nin yıldönümünü kutlamak ve yaşanan sıkıntılara çözüm talep etmek amacıyla gerçekleşen protestolarda polisin gerçek mermi kullanması sonucu bir göstericinin öldürülmesi ve 14 kişinin yaralanmasının ardından gerginlik ve öfke arttı.
Öfkeli protestocular, barışçıl yürüyüşleri bastırmak için güvenlik güçlerinin aşırı güç kullanmasını kınayan sloganlar atarak, Doğu Nil bölgesinin dış mahallelerini Hartum’a bağlayan büyük bir köprüyü kapattı.
Geçiş süreci ortaklardan Özgürlük ve Değişim Güçleri ittifakı, barışçıl protestolara karşı gerçek mermi kullanımı ve vatandaşların anayasal haklarını barışçıl bir şekilde ifade etmekten mahrum bırakılmasını kınadı.
Hartum Valisi Eymen Nemr, Güvenlik Komitesi’nin, göstericilerin kullanacağı yolları güvence altına almak için tüm önlemleri aldığını dile getirerek, daha önceki gösterilerde polisin kendilerine eşlik etmemesi nedeniyle göstericiler arasında ölü ve yaralılar olduğunu kabul etti.
Protestolar sırasında meydana gelen tüm suiistimal ve ihlallerden Güvenlik Komitesi’nin sorumlu olduğunu vurgulayan Vali, Başsavcılığı olaylarla ilgili şeffaf ve acil bir soruşturma başlatmaya çağırdı.
Polis ise bazı grupların gösterileri provoke etmeye çalıştığını ancak güvenlik güçlerinin bunlarla Savcılığın doğrudan ve saha gözetimi altında yasal bir şekilde ilgilendiğini bildirdi.
Polis, Doğu Nil’de bir vatandaşın ölümüne ilişkin soruşturma açıldığı bilgisini vererek, anayasal görevlerini yerine getirdiklerini ve vatandaşların meşru ifade hakkını koruma görevini sürdürdüklerini ifade etti.
Sadık el-Mehdi liderliğindeki Milli Ümmet Partisi ise güvenlik güçlerinin barışçıl gösterilere karşı aşırı şiddet kullanımını ve ateş açılmasını kınadı.
Parti, yargı makamlarını failleri bulmak ve bir an önce adalete teslim etmek için derhal soruşturmaya çağırarak, “Ülkedeki güvenlik durumu kırılgan ve protestolar sırasında sokağın harekete geçirilmesi kötü niyetli güçlerinin devrime ve onun hedeflerine karşı komplo kurmasına olanak tanır” şeklinde bir açıklama yaptı.
Mehdi de, hükümeti görevini yapmaya, devrimin hedeflerine ulaşmak için çalışmaya ve Sudan halkının acil durumunu ele almaya çağırdı.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.