İsveç'in Suriye Özel Temsilcisi: Özerk Yönetim, Suriye'nin geleceği için bir modeldir

Kamışlı sokakları (Arşiv)
Kamışlı sokakları (Arşiv)
TT

İsveç'in Suriye Özel Temsilcisi: Özerk Yönetim, Suriye'nin geleceği için bir modeldir

Kamışlı sokakları (Arşiv)
Kamışlı sokakları (Arşiv)

İsveç'in Suriye Özel Temsilcisi Per Orneus, İsveç Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir heyetle birlikte, 17-21 Ekim tarihleri arasında Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı kentine gerçekleştirilen 5 günlük ziyaret sırasında Kürt taraflar ile görüşmeler gerçekleştirdi.
İsveç Büyükelçisi, Kürt partilerinin liderlerine, ülkesinin, ABD'nin siyasi safları birleştirme çabalarına verdiği desteği ve Avrupa Birliği Komisyonu bünyesinde Suriye krizine ilişkin uluslararası tartışmalara bölge bileşenlerinden temsilcileri dahil etme çalışmalarını ve Birleşmiş Milletler tarafından desteklenen siyasi sürece katıldığını iletti.
İsveçli Büyükelçi, Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Suriye savaşında aktif olan güçler ile ordularının bölge topraklarındaki varlığı arasındaki bu anlaşmalara taraf değiliz” dedi. Tırmanışı ve devam eden çatışmaları durdurmak için tüm tarafların yeni saldırıları önlemek, bölge halkını ve sakinlerini korumak ve savaş hayaletinden uzakta güvenlik ve istikrara ihtiyaç duymaları garantör rolü oynayacağına dair umudunu dile getirdi.
Per Orneus, yaptığı bir telefon görüşmesinde, İsveç ve Avrupa Birliği'nin geçen yılın sonunda Türkiye'nin operasyonlarını ve Ankara'nın Kürt bölgeleri üzerindeki etkisinin genişletilmesini reddettiğini belirtti. Ayrıca ‘Barış Pınarı’ operasyonunu ve Resulayn ve Tel Abyad şehirleri üzerindeki kontrolünü ve ondan önce ‘Zeytin Dalı’ Operasyonu ile Halep kırsalındaki Afrin şehrinin kontrol altına almasını kınadı.
İsveçli Büyükelçi, geçtiğimiz Salı günü Kamışlı'daki karargahında ‘Kürt Ulusal Konseyi’ başkanlığıyla bir toplantı yaptı. Heyet başkanı Önder Muhammed İsmail, Orneus'un ‘İsveç ve Kürt halkının dostu olduğunu ve ABD'nin birlik rolü ile ilgilendiklerini ve diyalogu desteklediklerini’ söyledi.
Kürt Ulusal Birlik Partileri heyetine başkanlık eden Aldar Halil, “İsveç heyetine, Kürt Konseyi ile diyaloğun devamını sağlamaya istekli olduğumuz ve amacımızın Suriye'de demokratik barış sürecini yürütmek için birleşik bir Kürt cephesine ulaşmak olduğuna dair güvence verdik” dedi.



Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
TT

Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)

İsrail ve Hamas’tan müzakereciler, 6 Temmuz'dan bu yana Doha'da devam eden ateşkes görüşmelerinin son turunda, esirlerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nin bazı bölgelerinden çekilmesini ve çatışmanın sona erdirilmesine ilişkin görüşmeleri içeren 60 günlük ateşkes için ABD destekli bir öneriyi tartışıyorlar.

ABD'li, Katarlı ve Mısırlı arabulucular bir anlaşmaya varmak için çalışıyor, ancak bir anlaşmaya varılabileceğine dair iyimserlik azaldı.

İşte Reuters'a isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir yetkilinin özetlediği ateşkes önerilerinin ayrıntıları ve ilgili bazı siyasi hesaplara bir bakış:

İsrailli esirler ve Filistinli mahkûmlar

Gazze Şeridi'nde tutulan 10 esir, 18 cesetle birlikte 60 günlük bir süre içinde iade edilecek. Takaslar tören olmadan gerçekleşecek. Buna karşılık İsrail de sayısı henüz belli olmayan Filistinli mahkûmları serbest bırakacak. İsrail, Hamas ve müttefikleri tarafından tutulan 50 esirden yaklaşık 20'sinin hayatta olduğuna inanıldığını söylüyor.

Filistinlilere yardım

19 Ocak'ta varılan bir anlaşmaya göre, Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin (ICRC) katılımıyla Gazze Şeridi'ne yeterli miktarda yardım derhal ulaştırılacak.

İsrail’in geri çekilmesi

İlk gün, ilk 8 esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu, üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bazı bölgelerden çekilecek. Yedinci gün, 5 ceset alındıktan sonra, İsrail haritalara göre Gazze Şeridi'nin güneyindeki bazı bölgelerinden çekilecek.

ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (AFP)ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (Arşiv-AFP)

Teknik bir ekip, teklifin çerçevesi üzerinde mutabakata varıldıktan sonra yapılacak hızlı müzakereler sırasında çekilme kılavuzunun oluşturulması için çalışacak.

Kalıcı ateşkes müzakereleri

Anlaşmanın ilk gününde kalıcı ateşkes müzakereleri başlayacak. Bir anlaşmaya varılması halinde, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde tutulan tüm esirler ve Filistinli mahkûmlar serbest bırakılacak.

Garantiler

Teklif, ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmaya bağlılığını garanti ediyor. Arabulucular, ara verilen süre boyunca ciddi müzakerelerin yapılmasını sağlayacak ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulması halinde bu süreyi uzatabilecekler.

İsrail'de siyasi hesaplar

İsrail hükümetinin iki aşırı sağcı üyesi, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, ateşkes çabalarını eleştirerek bunun yerine Hamas'ın tamamen yok edilmesi çağrısında bulundu.

İki ismin bir anlaşma imzalanması halinde istifa edip etmeyeceği belli değil. Netanyahu onları kendi tarafında tutmak için İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde ocak ayında yürürlüğe giren son ateşkesten çok daha geniş bir alanı kontrol etmesi için bastırıyor ve ordunun güneyde Han Yunus ile Refah arasındaki bölgeyi kontrol etmesine izin veriyor. Hükümet bu bölgede yaklaşık 600 bin kişi için bir ‘insani yardım şehri’ inşa etmeyi planladığını ve bunun Gazzeliler için güvenli bir alan olacağını belirtti. Muhalifler bu kenti bir toplama kampına benzetti.

Eleştirmenler, Netanyahu'nun müzakereleri Knesset'in yaz tatiline gireceği 27 Temmuz'a kadar uzatmaya çalıştığını söylüyor. Zira Knesset açık değilken bir hükümeti devirmek çok zordur.

Hamas'ın siyasi hesapları

Hamas, bu kadar çok toprağın doğrudan İsrail'in kontrolüne bırakılmasına ya da kıyı şeridi üzerindeki zaten kırılgan olan kontrolünü azaltacak kapalı bir ‘insani yardım şehri’ kurulmasına temelden karşı. Bu nedenle Hamas, İsrail güçlerinin ocak ayındaki ateşkesten önce belirlenen hatlara çekilmesini talep ediyor.

Hamas ayrıca, İsraillilerin ateşkesi uzatma niyetinde olmadıklarından endişe duyduğundan, çatışmaların durdurulmasının savaşın sona ermesine yol açacağına dair daha güçlü garantiler verilmesi için bastırıyor.