ABD’li bilim insanı: Koronavirüs aşıları bize hayat kurtarıp kurtaramayacaklarını göstermiyor

Avrupa ülkelerindeki test merkezleri, salgının ikinci dalgası nedeniyle artan bir baskı ile karşı karşıya (DPA)
Avrupa ülkelerindeki test merkezleri, salgının ikinci dalgası nedeniyle artan bir baskı ile karşı karşıya (DPA)
TT

ABD’li bilim insanı: Koronavirüs aşıları bize hayat kurtarıp kurtaramayacaklarını göstermiyor

Avrupa ülkelerindeki test merkezleri, salgının ikinci dalgası nedeniyle artan bir baskı ile karşı karşıya (DPA)
Avrupa ülkelerindeki test merkezleri, salgının ikinci dalgası nedeniyle artan bir baskı ile karşı karşıya (DPA)

ABD’deki Maryland Eczacılık Fakültesi'nden Yardımcı Doçent Peter Doshi, aşıların yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı bir çözüm olarak kabul edildiğini ancak aşıların hayat kurtarıp kurtaramayacaklarını göstermek için yapılmadığını vurguladı.
Üniversitede farmasötik sağlık hizmetleri alanında yardımcı doçent aynı zamanda İngiltere merkezli tıp dergisi BMJ’nin editörü de olan Doshi, 21 Ekim tarihli bir makalesinde “Birçok aşı denemesi şu anda klinik deneylerin en ileri aşamalarında. Ancak aşının etkili olduğu ilan edildiğinde bu tam olarak ne anlama gelecek?” diye sordu.
Doshi konuya ilişkin, “Birçok kişi, başarılı 3. faz çalışmalarının, insanları çok ağır hastalanmaktan ve Kovid-19 nedeniyle ölmekten alıkoymak için kanıtlanmış bir yönteme ve virüsün bulaşmasını önlemek için sağlam bir yola sahip olduğumuz anlamına geleceğini varsayacaktır. Ancak şu anki 3. faz denemeleri aslında bunların herhangi birini kanıtlamak için yapılmıyor” ifadelerini kullandı.
Şu anda devam etmekte olan denemelerin hiçbirinin, hastaneye yatma, yoğun bakım kullanımı veya ölümler gibi herhangi bir ciddi sonuçta bir azalma tespit etmek için tasarlanmadığına dikkat çeken Doshi, “Virüsün bulaşmasını kesintiye uğratıp engellemeyeceklerini belirlemek için üzerinde çalışılan aşılar da yok” dedi.
Devam eden tüm faz 3 denemeleri hafif ve şiddetli olmayan hastalığı değerlendiriyor ve yaklaşık 150 katılımcı semptom geliştirdiğinde nihai sonuçları rapor edebilecekler.
Deneyler sırasında, gönüllülerden oluşan bir ekibe gerçek aşı yapılırken, başka bir ekibe plasebo aşısı yapılıyor. Böylelikle gerçek aşının gönüllüleri enfeksiyondan koruma yeteneği test ediliyor.
Plasebo aşısı alan grupta gerçek aşının sağladığı korumaya kıyasla semptomların ortaya çıkması, aşının etkinliğinin bir göstergesi olarak kabul ediliyor.
Doshi, plasebo aşısı alan tüm grupların hastalığa direnebildiğini, enfekte olanların hafif semptomlara sahip olduğunu ve bu nedenle deneylerin hastaneye yatmayı gerektiren veya ölüme neden olabilecek ciddi hastalığı ele almadığını düşünüyor.
ABD merkezli aşı teknolojilerine odaklanan biyoteknoloji şirketi Moderna’da üst düzey görevli Tal Zaks, BMJ’ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı;
“Moderna’nın aşı denemesi hastaneye kaldırmanın önlendiğini göstermiyor çünkü gerekli verilerin toplanması için denemenin boyutu ve süresinin büyük ölçüde artırılması gerek. Aşının işe yaradığını süratle bilmeye yönelik mevcut genel ihtiyaç göz önüne alındığında, bunların hiçbirinin kabul edilebilir olduğunu sanmıyorum.”
Bir başka konuya dikkat çeken Doshi ise, “Devam eden denemelerin en çok cevaplanması gereken soruları ele aldığından emin olmak için değişiklikleri zorlayacak vaktimiz var. Örneğin, çocuklar, hamile kadınlar ve bağışıklığı zayıf olanlar neden aşı denemelerinden dışlandı ve bu grupları incelemeden bağışıklık sisteminin nasıl tepki verdiğini nasıl anlayabileceğiz?” diye sordu.
Peter Doshi, konuyu biraz daha açarak, “Savunmasız yaşlı insanlar aşı denemelerinde bu popülasyondaki vakalarda bir azalma olup olmadığını belirlemek için yeterli sayıda kaydedilmezse, hastaneye yatış veya ölüme karşı herhangi bir fayda varsaymak için çok az dayanak olabilir” şeklinde konuştu.
Mısır’daki Zewail Bilim ve Teknoloji Şehri’nde virüsler üzerine çalışmalar yapan Profesör Tamer Salim, Doshi’den farklı düşünmese de cevaplanması gereken tüm sorulara cevap vermemenin bir gerekçesi olduğuna inanıyor.
Şarku’l Avsat’a konuya ilişkin demeç veren Salim, “Hızla yayılan bir virüsle karşı karşıyayız ve onu kontrol etme ihtiyacı var. Aşı genç ve orta yaş gruplarında etkili olacaksa, o zaman geliştirilebilir. Böylece bir şeye sahip olmak hiç yoktan iyidir” yorumunda bulundu.
Salim’e göre, aşıların Doshi’nin sorduğu tüm soruları yanıtlaması en az beş yıl sürebilir ancak çözüm arzusunu harekete geçiren küresel baskı, tüm soruları cevaplamadan aşıların onaylanmasını gerektiriyor.
Doshi’nin şüphelerinin ilk etapta aşı fikrini baltaladığına inanmadığını söyleyen Salim, “Fakat bu bir aşının salgını ortadan kaldıracak sihirli bir değnek olmayacağına dair bir çağrı. Aşının varlığında bile özellikle yaşlılar arasında aşı ihtiyati ve önleyici tedbirlere uyma ihtiyacı var” diyerek uyardı.
İspanyol Gribi’nin aşı olmadan sona erdiğini hatırlatarak, hiç birşey yapmadan salgının sona ermesini bekleme çağrısı yapanlara değinen Salim şöyle devam etti;
“Pek çok kişinin ölümüne neden olan son derece ölümcül bir virüs ile diğeri arasında bir ayrım yapılmalıdır. İspanyol gribi virüsü çok ölümcül oldu ve çok sayıda insanın (yaklaşık 50 milyon) ölümüyle sonuçlandı. Koronavirüse gelince, bulaştığı kişilerin yüzde 80’inde semptomlar görülmediği için çok ölümcül değil, ancak hızla yayılıyor ve bu nedenle yayılmasını engellemeye yardımcı olacak bir araca sahip olma zorunluluğu var.”
Salim, son olarak klinik denemelerin üçüncü aşamasında olan aşıların salgını ortadan kaldıracak sihirli bir değnek olmasa da ‘hiç yoktan iyi’ olduğunun altını çizdi.



Netflix'ten gerilim dolu yeni dizi: Homeland'in ödüllü yıldızı başrolde

Emmy ve Altın Küre ödüllü Claire Danes, Homeland, Romeo ve Juliet (Romeo + Juliet) ve Saatler (The Hours) gibi yapımlardaki rolleriyle tanınıyor (Netflix)
Emmy ve Altın Küre ödüllü Claire Danes, Homeland, Romeo ve Juliet (Romeo + Juliet) ve Saatler (The Hours) gibi yapımlardaki rolleriyle tanınıyor (Netflix)
TT

Netflix'ten gerilim dolu yeni dizi: Homeland'in ödüllü yıldızı başrolde

Emmy ve Altın Küre ödüllü Claire Danes, Homeland, Romeo ve Juliet (Romeo + Juliet) ve Saatler (The Hours) gibi yapımlardaki rolleriyle tanınıyor (Netflix)
Emmy ve Altın Küre ödüllü Claire Danes, Homeland, Romeo ve Juliet (Romeo + Juliet) ve Saatler (The Hours) gibi yapımlardaki rolleriyle tanınıyor (Netflix)

Netflix, Claire Danes ve Matthew Rhys'in başrollerini paylaştığı mini dizi The Beast in Me'nin ilk fragmanını yayımladı.

Gergin bir müziğin tüm fragmana eşlik ettiği etkileyici açılışta şu sözler duyuluyor:

Biz... Hepimiz... Canavarlara çekiliriz. Gerçekten hayatta olduğumuzu kanıtlamak için ölümle flört ederiz. Ve eğer duramazsak, yaktığımız o küçük ateş bir gün bütün evi yakabilir... Hem de biz içindeyken.

The Beast in Me, küçük oğlunun trajik ölümünden sonra inzivaya çekilen, yazamaz hale gelmiş ünlü yazar Aggie Wiggs'in hikayesini anlatıyor. Aggie, komşu eve taşınan ünlü ve acımasız emlak kralı Nile Jarvis'in geçmişte karısının ortadan kaybolmasında baş şüpheli olduğunu öğrenince yeni kitabı için beklenmedik bir ilham buluyor.

Hem dehşete kapılan hem de büyülenen Aggie, kendini gerçeğin peşine takıntılı biçimde düşerken buluyor. Ancak bu kedi-fare oyunu, sonunda ölümcül bir kovalamacaya dönüşebilir.

Dizinin ismi, efsanevi müzisyen Johnny Cash'in meşhur şarkısından geliyor. Ancak yapımcı Howard Gordon'a göre seçimin ardında daha derin bir anlam var. "Bu, hepimizin suç ortaklığıyla ilgili" diyor Gordon: 

İster Monica Lewinsky, ister Amanda Knox, ister Nile Jarvis... Bazen hızlıca varsayımlarda bulunuyoruz. Ama olaya başka bir açıdan bakmaya zorlandığımızda, anlatıyı değiştirmek için alçakgönüllülüğe ve şefkate sahip miyiz?

Oyuncu kadrosunda Brittany Snow ve Natalie Morales'in yanı sıra Jonathan Banks, David Lyons ve Tim Guinee gibi konuk yıldızlar da yer alıyor.

46 yaşındaki Claire Danes aynı zamanda dizinin yürütücü yapımcılarından biri. Gizem türündeki yapım, The X-Files'la tanınan Gabe Rotter tarafından yaratıldı ve yazıldı. 

Homeland'le tanınan Howard Gordon ise dizi sorumlusu, yazar ve yürütücü yapımcı koltuğunda oturuyor. Ekibin diğer yapımcıları arasında Jodie Foster, Conan O'Brien ve Severance'tan Caroline Baron da var. 

The Staircase'le tanınan Antonio Campos ise dizinin yönetmenliğini üstlenirken aynı zamanda yapımcı ekibinde de yer alıyor.

The Beast in Me, 13 Kasım Perşembe günü Netflix'te izleyiciyle buluşacak.

Independent Türkçe, Deadline, ScreenRant


X-Men yıldızı, Avengers: Doomsday'i övgüye boğdu

51 yaşındaki Amerikalı aktör James Marsden, Westworld, Manhattan'da Sihir (Enchanted), Benimle Evlenir Misin? (27 Dresses) ve Hairspray gibi yapımlarla tanınıyor (20th Century Studios)
51 yaşındaki Amerikalı aktör James Marsden, Westworld, Manhattan'da Sihir (Enchanted), Benimle Evlenir Misin? (27 Dresses) ve Hairspray gibi yapımlarla tanınıyor (20th Century Studios)
TT

X-Men yıldızı, Avengers: Doomsday'i övgüye boğdu

51 yaşındaki Amerikalı aktör James Marsden, Westworld, Manhattan'da Sihir (Enchanted), Benimle Evlenir Misin? (27 Dresses) ve Hairspray gibi yapımlarla tanınıyor (20th Century Studios)
51 yaşındaki Amerikalı aktör James Marsden, Westworld, Manhattan'da Sihir (Enchanted), Benimle Evlenir Misin? (27 Dresses) ve Hairspray gibi yapımlarla tanınıyor (20th Century Studios)

X-Men yıldızı James Marsden, Avengers: Doomsday hakkında ipuçları verdi. Cyclops rolüyle tanınan oyuncu, filmin "gerçekten özel bir yapım" gibi hissettirdiğini belirtti.

Marsden, bu yılki Emmy Ödülleri'nin kırmızı halısında Variety'ye yaptığı açıklamada, "Çok heyecan verici. Bunun özel bir şey olduğunu hissedebiliyorsunuz. Dünya bu filme ve bu dünyaların çarpışmasına hazır" dedi.

Marsden, 2006 yapımı X-Men: Son Direniş'ten (X-Men: The Last Stand) bu yana ilk kez Scott Summers yani Cyclops rolüne geri dönüyor. 

Oyuncuya, Avengers: Doomsday'de X-Men serisinden eski rol arkadaşları Patrick Stewart, Ian McKellen, Alan Cumming, Kelsey Grammer ve Rebecca Romijn eşlik edecek. Böylece bu mutantlar Marvel Sinematik Evreni'ne ilk kez adım atmış olacak.

Filmin dev kadrosunda ayrıca Robert Downey Jr., Chris Hemsworth, Anthony Mackie, Paul Rudd, Pedro Pascal, Vanessa Kirby, Joseph Quinn, Ebon Moss-Bachrach, Letitia Wright, Channing Tatum, Sebastian Stan, Florence Pugh, Lewis Pullman ve David Harbour gibi isimler yer alıyor. Avengers: Sonsuzluk Savaşı (Infinity War) ve Endgame'i yöneten Russo kardeşler bir kez daha yönetmen koltuğunda.

Deadpool & Wolverine'de Gambit rolünde izleyicinin karşısına çıkan Channing Tatum ise geçen hafta Variety'ye röportajda film için şunları söylemişti:

Devasa bir film demek bile yetersiz kalıyor. Daha büyük bir kelime bulamıyorum. Bu filmin ne kadar büyük olacağını anlatmaya kelimelerim yetmiyor. İnsanların aklını başından alacak.

Avengers: Doomsday, 18 Aralık 2026'da vizyona girecek.

Independent Türkçe, GamesRadar, Variety


Bilim insanları 4 yaygın gıdanın alerjen listesine eklenmesini talep ediyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Bilim insanları 4 yaygın gıdanın alerjen listesine eklenmesini talep ediyor

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Fıstık, şiddetli alerjik reaksiyonlara yol açmasıyla en çok bilinen gıda ancak bilim insanları, yeni bir sorunlu gıda dalgasına karşı uyarıyor.

Birleşik Krallık ve AB'deki gıda ambalajlarında, insanların dikkat etmesi gereken en yaygın 14 alerjen halihazırda listeleniyor. Bunlar arasında fıstık, kabuklu deniz ürünleri, soya fasulyesi, süt ve yumurta da var.

Öte yandan Allergy Vigilance Network'ün baş araştırmacısı Dominique Sabouraud-Leclerc ve Fransa'daki Reims Üniversite Hastanesi'ndeki meslektaşlarının yaptığı bir araştırmaya göre, zorunlu risk listesine en az 4 gıda daha eklenmesi gerekiyor. 

Hakemli dergi Clinical & Experimental Allergy'de yayımlanan bulgular, keçi ve koyun sütü, karabuğday, bezelye-mercimek ve çam fıstığının risk listesine eklenmesi gerektiğini öne sürüyor.

Diğer endişe verici yiyecekler arasında kivi, elma ve bal, yenilebilir polen ve arı sütü gibi arı ürünleri yer alıyor.

2002'yle 2023 arasında Avrupa'daki Allergy Vigilance Network'e gıda kaynaklı 3 bin anafilaksi ( ciddi ve hayatı tehdit eden reaksiyon) vakası bildirildi. Bu vakaların 413'ü ve iki ölüm, araştırmacıların belirttiği 8 yeni gıda alerjisinden birinin neden olduğu reaksiyonlardan kaynaklanıyordu.

Çalışmanın yazarları şöyle diyor:

Bunların sıklığı, ciddiyeti, tekrarlanma olasılığı ve gizli maruz kalma potansiyeli göz önüne alındığında, keçi ve koyun sütü, karabuğday, bezelye-mercimek ve çam fıstığı olmak üzere 4 gıdanın listeye dahil edilmesini öneriyoruz.

Araştırmacılar bu yeni gıdalarda anafilaksinin artmasının, son 10 yılda beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikten kaynaklanabileceğini, daha fazla kişinin çeşitli kuruyemişler, tohumlar ve meyveler içeren bitkisel beslenme biçimlerini tercih etmesiyle tüketicilerin yeni alerji risklerine maruz kalabileceğini açıklıyor.

Örneğin bezelye halihazırda yasalarca listelenmesi gereken 14 alerjenden biri olmasa da bezelye proteini giderek daha fazla türden gıdaya ekleniyor.

Allergy UK CEO'su Simone Miles, araştırmanın "daha az bilinen alerjenlerin bile ciddi reaksiyonlara ve hayatı tehdit eden anafilaksiye neden olabileceğini gösterdiğini" söylüyor.

Allergy UK, Birleşik Krallık'taki alerjisi olan 21 milyon kişiye dikkatli davranma ve her zaman etiketi kontrol etme çağrısı yapıyor.

Miles birçok kişinin "net olmayan" gıda etiketleri ve "muğlak 'içerebilir' uyarıları"yla mücadele ettiğini ve bu durumun, gıdayı tüketmenin güvenli olup olmadığını anlamayı zorlaştırdığını ekliyor.

Gıda alerjisi, vücudun bağışıklık sisteminin bir gıdaya aşırı tepki verip onu zararlı olarak algılamasıyla ortaya çıkıyor. Bu durum histamin üretimini tetiklerken bu kimyasal, deride kaşınma, dudakların şişmesi ve ciddi durumlarda anafilaksi ve nefes almada zorluk gibi semptomlara yol açıyor.

Independent Türkçe