ABD’de ilk defa dev katil eşek arısı kovanı tespit edildi

Katil eşek arıları
Katil eşek arıları
TT

ABD’de ilk defa dev katil eşek arısı kovanı tespit edildi

Katil eşek arıları
Katil eşek arıları

Aylar süren araştırmaların ardından, ABD topraklarında ilk kez en büyük eşek arıları olarak kabul edilen ve bazılarının “Katil eşek arıları” olarak adlandırdığı büyük Asya eşek arısı kovanı tespit edildi.
ABD Tarım Bakanlığı, eşek arısı yuvasının, ABD’nin kuzeybatısında bulunan Idaho eyaletinin Blaine şehrinde, Kanada sınırına yakın özel bir mülkte görüldüğünü açıkladı.
Uzmanlar dün, her biri yaklaşık 5 cm uzunluğunda olan eşek arılarının yayılmasını engellemek için kovanı ortadan kaldırma çalışmalarına başladı.
Şarku’l Avsat’ın Fransız basın ajansı AFP’den aktardığına göre, Bakanlık tarafından “Kovanın konumu, 21 Ekim’de bölgeye yayılan yeni tip tuzakların kullanılması ile iki dev Asya eşek arısının yakalanmasının ardından belirlendi.” şeklinde açıklama yapıldı.
Bakanlık ekibi daha önce yakalanan iki eşek arısını izlemek ve yuvalarını bulabilmek için verici taktı ardından iki eşek arısı daha bulunabildi. Eşek arılarının aranması 2019 yılında Aralık ayında aynı bölgede ilk yakalanan iki eşek arısının ailelerinin aranması ile başladı.
Vespa Mandarinia olarak adlandırılan dev eşek arıları türünün ABD’ye nasıl ulaştığı hala bilinmiyor ve kalıcı bir önlem alınmadığı takdirde ülkeye yerleşebir ve yayılabilirler.
Bu tür, Avrupa’nın bir kısmında yerleşik hale gelmeye başlayan “Sarı bacaklı” (Vespa Filotina nigretorax) Asya arılarından farklı bir tür, Sarı bacaklı eşek arılarının Çin'den gelen ve güneybatı Fransa'ya teslim edilen bir çömlek sevkiyatıyla ulaşarak orada yayılmaya başladığına inanılıyor.
Japonya’da dev eşek arılarının sokması sonucu yılda 30 ila 50 kişi hayatını kaybediyor. Dev eşek arılarının oluşturduğu ana tehdit ise, dünyanın birçok yerinde bal arısı yerleşmesindeki düşüşe sebep olmaları.



Da Vinci'nin çizimindeki sırrı bir diş hekimi çözdü

Görsel: Floransa Akademi Galerisi
Görsel: Floransa Akademi Galerisi
TT

Da Vinci'nin çizimindeki sırrı bir diş hekimi çözdü

Görsel: Floransa Akademi Galerisi
Görsel: Floransa Akademi Galerisi

Leonardo da Vinci'nin ünlü Vitruvius Adamı çizimindeki gizli bir detayın sırrını çözen Londralı bir diş hekimi, ikonik sanat eserini insan vücudu ve doğayla ilişkilendiren özel bir sayıyı ortaya çıkardı.

Journal of Mathematics and the Arts adlı akademik dergide açıklanan keşif, efsanevi İtalyan polimatın Vitruvius Adamı insan figürünü bir daire ve bir karenin içine nasıl mükemmel bir şekilde yerleştirdiğini ortaya koyuyor.

Çalışmanın yazarı diş hekimi Rory Mac Sweeney, Leonardo'nun notlarında "göz önünde olup fark edilmeyen" bir eşkenar üçgenin, çizimin oran seçiminin temelini oluşturan yapım yöntemine dair ipucu olabileceğini söylüyor.

Dr. Sweeney, üçgenin eserdeki adamın bacakları arasında bulunabileceğini ve "rastgele bir şekil olmadığını" söylüyor.

xcdvfg
Leonardo da Vinci'nin Vitruvius Adamı, 1490 (Floransa Akademi Galerisi)

Bu şeklin, modern anatomide "Bonwill üçgeni" diye bilinen ve insan çenesinin çalışmasını en verimli şekilde açıklayan şekille eşleştiğini söylüyor.

Hayali eşkenar üçgen, alt çenenin kafatasına bağlandığı noktaların merkezleriyle alt çenenin merkezi kesici dişlerinin orta noktasının birleştirilmesiyle oluşturuluyor.

Bonwill üçgeninin her bir kenarının uzunluğu yaklaşık 10 cm ve çoğu bireyde genellikle eşit. Bu üçgen diş hekimliğinde çenelerin anatomisini ve mekaniğini anlayıp analiz etmek için kullanılıyor.

Bu ölçü, orantılı protezlerin tasarlanmasını ve uygun ısırma hizalaması için konumlandırılmasını sağlıyor.

Dr. Sweeney, Leonardo'nun sanatında böyle bir üçgenin kullanılmasının, İtalyan polimatın insan vücudunun bu ideal tasarımını modern bilimden yüzyıllar önce anlamış olabileceğini düşündürdüğünü belirtiyor.

Vitruvius Adamı çiziminde böyle bir eşkenar üçgenin kullanılması, eserdeki kare ve dairenin boyutları arasında belirli bir oranın (1,64) oluşmasını sağlıyor.

cvfghty
Vitruvius Adamı'ndaki eşkenar üçgen (Rory Mac Sweeney/Journal of Mathematics and the Arts)

Bu oran, "özel bir şablon sayısı olan" 1,633'le neredeyse aynı. Doğada en verimli yapıların inşasında sıklıkla görülüyor ve süper güçlü kristallerin atomik yapısı bunun bir örneği. Aynı zamanda süpermarkette portakalları istiflemek gibi küre şeklindeki nesneleri en iyi paketleme yolu.

Çalışmada, "Leonardo'nun sistematik yapısı, karenin kenarlarıyla dairenin yarıçapı arasında 1,64 ila 1,65'lik bir oran sağlayarak hem orijinal çizimin yayımlanmış ölçümlerine hem de ideal mekansal dizilimlerde rastlanan 1,633’lük tetrahedral (dörtyüzlü) oranla da örtüşüyor" dendi.

Dr. Sweeney, "Hepimiz karmaşık bir cevap arıyorduk ama anahtar Leonardo'nun kendi sözlerindeydi. Başından beri bu üçgene işaret ediyordu" ifadelerini kullandı.

Keşif, Vitruvius Adamı tablosunun sadece güzel bir sanat eseri değil, aynı zamanda zamanının yüzyıllar ötesinde bilimsel bir çalışma olduğuna işaret ediyor.

Dr. Sweeney, "Gerçekten şaşırtıcı olan, bu tek çizimin evrensel bir tasarım kuralını özetliyor olması. Doğanın verimli tasarım için kullandığı aynı 'planın' ideal insan vücudunda da iş başında olduğunu gösteriyor" dedi.

"Leonardo, bedenlerimizin çevremizdeki evrenle aynı matematiksel zarafetle inşa edildiğini biliyordu ya da hissetmişti" diye ekledi.

Independent Türkçe