İstatistiklere göre Avrupa, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) kaynaklı ölü sayısının 250 bini geçmesiyle dünya sıralamasında Latin Amerika’dan sonra ikinci sıraya yerleşti. Aynı zamanda Avrupa’da son iki haftadır günlük vaka sayılarında rekor sayılar kaydediliyor. Avrupa’da perşembe günü 200 bin yeni vaka tespit edildi. Kıtanın güneyindeki birkaç ülke günlük en yüksek vaka sayılarını kaydettiklerini açıkladı.
Reuters haber ajansının sayımına göre Avrupa, dünya çapında toplam ölü sayısının yaklaşık yüzde 19’unu oluştururken, vaka sayısının da yüzde 22’sini oluşturuyor. Kıtada şu ana kadar ölenlerin neredeyse üçte ikisi İngiltere, İtalya, Fransa, Rusya, Belçika ve İspanya’da kaydedilirken toplam vaka sayısı da 8 milyona ulaştı. İngiltere yaklaşık 45 bin ölü ile ölü sayısı açısından ilk sırada bulunuyor. Bunu sırayla İtalya, İspanya, Fransa ve Rusya takip ediyor.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson yaptığı bir açıklamada ülkesinin sadece bir aşıya bel bağlayamayacağını bu yüzden salgının yayılmasını yavaşlatmak için daha fazla önlem alınması gerektiğini söyledi. Reuters haber ajansının verileri dünya çapında 42,12 milyondan fazla insanın Kovid-19’a yakalandığını ortaya koydu.
Avrupa hükümetleri, salgının ilk dalgasındaki vaka ve ölü sayılarını aşan ikinci dalganın gittikçe artan baskısı karşısında mümkün olan her tedbiri alarak ayakta durmaya çalışırken Dünya Sağlık Örgütü (WHO), uyarı çanlarını çalarak tavsiyelerini artırmaya başladı. WHO, ülkelerin yönetimlerine daha fazla kurban verilmesini, okulların kapatılmasını ve sağlık sistemlerinin bir kez daha çökmenin eşiğine getirilmesini engellemek için gerekli tüm önlemleri vakit kaybetmeden almaları çağrısında bulundu.
Oksijen talebi
WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus “Kovid-19 salgını, özellikle Avrupa ve Batı Yarımküre’de oldukça kritik bir aşamaya ulaştı. Önümüzdeki birkaç ay özellikle de epidemiyolojik açıdan oldukça tehlikeli bir yola giren ülkeler için oldukça zorlu geçecek” dedi.
Tedros salgını kontrol altına almayı başaran ülkelere, düşük yayılma oranlarını ve salgını kontrol altında tutmaya devam etmek, kısıtlama çabalarını artırmak, yeni salgın noktalarını sınırlayıp karantina altına almak üzere çabalarını iki katına çıkarmaları çağrısında bulundu. Ayrıca, bugün salgının şiddetli bir dönüşü ile karşı karşıya olan ülkelere, epidemiyolojik durumun üstesinden gelebilecek önlemler alma konusunda zaman kaybetmemeleri ve mümkün olan her yoldan kısıtlayıcı önlemleri hızlandırmaları çağrısında bulundu.
Uluslararası örgütün genel direktörü ülke liderlerine yönelerek vatandaşlara epidemiyolojik durum hakkında açık olma, bununla mücadele etmek için açık tavsiyelerde bulunma ve insanların bunlara herhangi bir sorun veya engel olmaksızın uymasına ve uygulamasına olanak tanıyan koşullar ve araçlar sağlama çağrısında bulundu. Tedros “En kötü tedbirler o veya bu sebepten ötürü uygulanmayanlardır” dedi.
WHO dün bazı yoksul ülkelerin oksijen stoklarının tükenmenin eşiğine geldiğini belirterek tüm hükümetler, ortaklar ve özel sektörle birlikte oksijen malzemelerini artırmaya çalışacaklarına dair taahhütte bulundu. WHO daha önce yaptığı açıklamalarda Kovid-19’a yakalanan hastalar arasında hayat kurtarmaya yardımcı olan en önemli malzemenin oksijen tüpleri olduğunu vurgulamıştı.
WHO uzmanları dünya çapında yeni vaka sayılarının günlük ortalamasının 400 bini aştığını, oksijen talebinin 13 katına çıktığını ve bazı yoksul ülkelerin ihtiyaçlarının yalnızca yüzde 5 ila 20’sini karşılayabildiğini belirtti.
Dünya çapında salgının tekrar merkez üssü olan Avrupa’da virüsün yayılma oranının hızlı ve yoğun bir şekilde artmasının ardından Avrupa hükümetlerinin hepsi salgını kontrol altına alma ve ikinci dalgayla mücadele etme kapsamında aldıkları önlemlerin sağlık salgınından ekonomik bir salgına neden olmaması için çaba harcıyor. Zira böyle bir şeyin etkilerinin oldukça yıkıcı olacağı herkes tarafından biliniyor. Avrupa hükümetlerinin haftalardır aldıkları tedbirler, tecrit olarak adlandırmadan tecrit kararları gibi görünürken, tam bir tecrit kararına ve ekonominin felç edilmesine karşı çıkanlar bir kez daha çalışma hakkının sağlık hakkı gibi anayasal bir hak olduğunu savunuyor. Aynı zamanda sokağa çıkma yasağı getiren ve kafeler ile restoranları kapatan birçok Avrupa şehrinde ve başkentinde haftalardır yaşanan protestolar gibi tecrit önlemlerine isyan edeceklerini söyleyerek tehditlerde bulunuyorlar.
Ekonomik etki
Virüs, sağlık ve özgürlük arasında bir hakem olarak dururken, Avrupa’yı koruyucu önlemler ya da ekonomik çöküş arasında bir ayrıma zorluyor. İspanya’da bazı bölgesel yönetimler merkezi hükümetin ülke genelinde olağanüstü hal (OHAL) ilan etmesini istiyor. Zira İspanya’da vaka sayıları resmi kaynaklara göre 1 milyonu aşarken Roma’da bulunan Başbakan Pedro Sanchez’in sözlerine göre gerçek vaka sayısı 3 milyonu aştı. Hala kısmi sokağa çıkma yasağına tabi olan İspanya’nın başkentinde 3 ay önce başlayan yeni dalgada bu hafta yeni vaka sayıları rekor bir seviyeye ulaştı. Aynı şekilde Katalonya bölgesi de dün yeni bir rekor kırarak salgının başlangıcından bu yana günlük vaka sayısının ilk kez 6 bini aştığını açıkladı.
İki haftadır vaka sayısı hızla yükselen İtalya’da, Başbakan Giuseppe Conte dün yaptığı açıklamada, okullar ve temel hizmetler alanında çalışanlar istisna olmak kaydıyla “tam bir sokağa çıkma” yasağının getirilebileceğine işaret ederek yeni bir tedbir paketi açıklamaya hazırlandıklarını belirtti.
Conte şu ana dek ismen tam bir sokağa çıkma yasağından söz etmeyi reddetse de tüm bölgelerde, özellikle de kuzey Lombardiya ve güney Campania’da son zamanlarda görülen vaka sayıları, hastaneler üzerinde gittikçe artan baskı, yoğun bakımda tedavi görmesi gereken vaka sayılarında ve hayatını kaybeden kişilerin sayısındaki artış ve bilim camiasından gelen çağrılar Conte’yi hükümetin bütün üyeleri tarafından desteklenmeyen tutumunu tekrar gözden geçirmeye zorladı.
Günlük vaka sayısı 40 bini aşan Fransa’dan Belçika, Slovakya ve Çek Cumhuriyeti’ne kadar Avrupa ülkelerinin birçoğunda üst üste üç hafta günlük vaka sayılarında rekor sayılar kaydedildi. Diğer taraftan Çek Cumhuriyeti Başbakanı, restoranlardan birinde akşam yemeği yerken görüntülenen Sağlık Bakanı’nın kuralları ihlal ettiği gerekçesiyle istifa etmesini istedi. Nitekim hükümet, restoranların sadece evlere sipariş götürmesine izin veriyor.
Vaka ve ölü sayıları açısından dünya çapında hala ilk sırada olan ABD’de Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı Dr. Anthony Fauci, ABD Başkanı Donald Trump’ın kendisine yönelttiği eleştirilere cevap vererek “Bu tür yorumları dikkate almıyorum; Bu sadece bir patırtı. Kendimi görevlerime ve işime adadım” dedi.