Koronavirüs yoksul ülkelerdeki ekonomik kalkınmayı tehlike atabilir
Güney Afrika’da bir şapka fabrikasında çalışan bir işçi (EPA)
Washington/Şarku'l Avsat
TT
TT
Koronavirüs yoksul ülkelerdeki ekonomik kalkınmayı tehlike atabilir
Güney Afrika’da bir şapka fabrikasında çalışan bir işçi (EPA)
Dünya Bankası’na (WB) bağlı Uluslararası Finans Kurumu (IFC), yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının önümüzdeki on yıl içinde yoksul ülkelerdeki ekonomik kalkınmayı tehlikeye atabileceği konusunda uyardı.
Uluslararası Finans Kurumu Başkanı Stephanie Von Friedeburg AFP’ye verdiği röportajda, “Sermayenin geri dönüşünü hızlandırmanın bir yolunu bulamazsak, bu ülkelerde on yıllık kalkınmayı kaybedebiliriz. Dünyanın en yoksul ülkelerinin artık vergi marjı yok” dedi.
Başka bir deyişle, hükümetler artık şirketlerin faaliyetlerini ve işlerini sürdürmelerine yardımcı olmak için ekonomilerine para enjekte edemiyor.
2008 krizinden sonra özel sektör yatırımlarının gelişmekte olan pazarlara geri dönmesinin üç yıl sürdüğünü dile getiren Friedeburg, “Yalnızca bu yıl, gelişmekte olan piyasalar özel yatırımlarda 950 milyar dolar kaybetti” diye konuştu.
Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası yalnızca hükümetlere yardım etmeye odaklanırken, Uluslararası Finans Kurumu salgının sona ermesinden sonra ekonomik iyileşme sağlamak için şirketlerin hayatta kalmasına katkıda bulunmak için çalışıyor.
Tesla'ya hacker şoku: Ölümcül kazaya dair kritik bilgiler ortaya çıktıhttps://turkish.aawsat.com/ekonomi%CC%87/5180823-teslaya-hacker-%C5%9Foku-%C3%B6l%C3%BCmc%C3%BCl-kazaya-dair-kritik-bilgiler-ortaya-%C3%A7%C4%B1kt%C4%B1
Tesla'ya hacker şoku: Ölümcül kazaya dair kritik bilgiler ortaya çıktı
Elon Musk'ın firmasının hem hisseleri hem de itibarı son aylarda çakıldı (Reuters/Arşiv)
ABD'nin Florida eyaletinde bir yayanın ölümüyle ilgili davada kritik önem taşıyan bilgileri mahkemeye sunmayan Tesla'yı bir hacker ifşa etti.
Miami'deki federal mahkeme, 2019'da yaşanan olayla ilgili kararını ay başında verdi. Elon Musk'ın elektrikli otomobil şirketi, 22 yaşındaki Naibel Benavides Leon'un ölümü, sevgilisi Dillon Angulo'nun yaralanmasından yüzde 33 oranında sorumlu tutuldu.
Sürücü yardım sistemi Otopilot'taki yetersizlikler nedeniyle Tesla'nın 243 milyon dolar tazminat ödemesine hükmedildi.
Washington Post, kazaya dair verilere sahip olmadığını iddia eden şirketin ödeyeceği faturanın, bir hacker sayesinde bu kadar yüklü olacağını duyurdu.
Ölen kişinin yakınları, kazaya karışan aracın olay öncesi ve sonrasında kameralar ve diğer sensörlerle edindiği bilgilerin mahkemeye sunulmasını istedi.
Ancak şirket bunların silindiğini öne sürdü.
Bunun üzerine davacılar, Elon Musk'ın sahip olduğu sosyal medya platformu X'te @greentheonly adresini kullanan bir hacker'a ulaştı.
Hacker, şirketin veritabanındaki bilgileri bulup almayı başardı.
Böylece Otopilot sisteminin ölen genç kadını fark etse de sürücüyü erkenden uyarmadığı gözler önüne serildi. Ayrıca otomobilin Otopilot'a uygun olmayan bir yolda bu sistemi kullandığı da görüldü.
Amerikan gazetesine konuşan Tesla avukatı Joel Smith, verilerin bilerek gizlenmediğini savundu.
Şirket, suçun tamamen aracın şoförü George McGee'de olduğunu öne sürdü. Zanlının düşen telefonunu almak için eğildiğini belirttiğine işaret edilerek Otopilot devrede olsa dahi sürücülerin direksiyonu bırakmaması gerektiği bildirildi.
Tesla, 243 milyon dolarlık tazminat kararına itiraz da etti. Temyiz başvurusunda kararın bozulması ya da yeni bir duruşma yapılması istendi.
Elmas sektörü Hindistan ekonomisinin önemli bir parçasını oluşturuyor (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump'ın tarifeleri, Hindistan'ın elmas sektörünü zor duruma soktu.
Çin'den gelen talebin azalması nedeniyle ihracatı son 20 yılın en düşük seviyesine gerileyen Hindistan'daki elmas endüstrisi, Trump'ın yüksek gümrük vergileriyle bir darbe daha aldı.
Reuters'ın analizinde, ABD'nin gümrük tarifelerinin, yıllık 28,5 milyar dolar değerindeki mücevher ve takı sevkıyatının yaklaşık üçte birini oluşturan en büyük pazara erişimi kesebileceğine dikkat çekiliyor.
Dünyadaki ham elmasın yüzde 80'inden fazlası Hindistan'ın Surat kentinde işleniyor. Gümrük vergilerinin alıcı güvenini sarsması nedeniyle, dünyanın en büyük ofisine sahip Surat Elmas Borsası'nda siparişlerin durma noktasına geldiği belirtiliyor.
Küçük ihracatçılar zorlanırken, bazı büyük firmaların da faaliyetlerinin bir kısmını ABD'nin yüzde 15 gümrük tarifesi uyguladığı Botsvana gibi ülkelere kaydırmayı planladığı yazılıyor.
ABD'nin Hindistan'a uyguladığı yüzde 25'lik gümrük tarifesi, 27 Ağustos'ta iki katına çıkacak.
Dharmanandan Diamonds'ın genel müdürü Hitesh Patel, Trump'ın vergileri nedeniyle yıllık gelirlerinin yüzde 20-25 oranında azalmasını beklediklerini söylüyor. Patel, "Ağustos sonuna kadar bekleyip göreceği ancak böyle devam ederse Botsvana'daki üretimimizi artırabiliriz" diyor.
Mücevher ve Mücevherat İhracatını Teşvik Konseyi (GJEPC) başkan yardımcısı Shaunak Parikh de azalan talep nedeniyle sektörde çalışma gün ve saatlerinin kısalmaya başladığını belirtiyor.
Kimliğinin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir borsa yetkilisi, Surat Elmas Borsası'nda 4 bin 700'den fazla ofisin satıldığını ancak bunlardan 250'den azının kullanımda olduğunu, birkaç şirketin de taşınma planlarını yeniden gündeme aldığını belirtiyor.
Başbakan Narendra Modi, 6,7 milyon metrekarelik araziye inşa edilen Surat Elmas Borsası'nın açılışını Aralık 2023'te yapmıştı. Buna kıyasla Pentagon'un binası 6,5 milyon metrekarelik arazi üzerine kurulu. Modi, açılış konuşmasında borsayı "yeni Hindistan'ın gücü ve kararlılığının sembolü" diye nitelemişti.
Yılın bu zamanlarında Surat'taki ofisler, Noel öncesi artan ABD siparişlerini karşılamak için üretimi artırıyordu. Ancak Reuters'ın aktardığına göre bu yıl pek çok çalışan işsiz kalmaktan endişeleniyor.
Modi'nin memleketi Surat'ta bir elmas işleme firmasının sahibi Shailesh Mangukiya, "Talep o kadar düştü ki geçen yıl 25 bin rupiye (yaklaşık 11 bin 700 TL) sattığım elmas paketleri şimdi ancak 18 bin rupi (yaklaşık 8 bin 400 TL) ediyor" diyor.
BBC'nin analizinde, gümrük vergisinin Hindistan'daki hazır giyim ve tekstil fabrikalarını vurduğuna da dikkat çekiliyor.
Independent Türkçe, Reuters, BBC
Kuzey Kore'de izolasyon turizmi: Terk edilmiş tatil köyleri ve sıkı denetimhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5176062-kuzey-korede-izolasyon-turizmi-terk-edilmi%C5%9F-tatil-k%C3%B6yleri-ve-s%C4%B1k%C4%B1-denetim
Kuzey Kore'de izolasyon turizmi: Terk edilmiş tatil köyleri ve sıkı denetim
Mümkün olan ile yasak olan arasında Kuzey Kore'de tatil nasıl geçer? (AFP)
Kuzey Kore’de 20 bin ziyaretçi kapasiteli bir tatil beldesinde, turizm sezonu sadece 15 konukla açıldı. Zaten böyle bir senaryo da ancak Kuzey Kore gibi bir ülkede yaşanabilirdi.
Rus turist Anastasia Samsonova, terk edilmiş gibi görünen bu tatil beldesini dolaştı. Yiyecek bol, güneş severler için yüzlerce şezlong kumların üzerine dizilmiş, ama kimse gelmiyor. Kuzey Kore'de turizm sezonu geniş alanlara rağmen çok az sayıda insanla geçiyor.
Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, bundan iki ay önce Japonya Denizi'ne bakan Wonsan bölgesinde lüks tatil köyü Kalma’nın açılışına bizzat katıldı. Törende hem tatil köyünün açılışını hem de izolasyon ve yoksulluktan yıpranmış bir ülke için umut vaat eden turizm projesini kutlamak için havai fişekler ve müzik kullanıldı. Ancak otellerin ve restoranların ziyaretçilere kapılarını açma zamanı geldiğinde, Pyongyang, 5 yıl boyunca kapalı tuttuğu sınırlarını açtıktan sonra turistlerin ülkeye girişine yönelik kısıtlamaları yeniden sıkılaştırdı.
Kim Jong-un, Wonsan bölgesinde bir turizm tesisinin açılışı sırasında (KCNA)
Kuzey Kore'nin kapıları sadece Rus turistlere açıldı. Ruslar, yasağın kaldırılmasından sonra ülkeye giren ilk turistler oldular. Kuzey Kore'nin Avrupa'dan da ziyaretçileri kabul etmesi gerekiyordu, ancak yasak nedeni açıklanmadan kısa süre içinde yeniden yürürlüğe girdi.
Pyongyang'a herkes girebilir mi?
Kuzey Kore, birçok kişi için en çok tercih edilen seyahat destinasyonları arasında yer almayabilir, ama bazıları merak ve haritada en gizemli ve izole ülke olan bu ülkeyi keşfetme arzusuyla burayı ziyaret etmeyi düşünebilir. Peki, hangi ülkelerin vatandaşları bu ülkeye giriş yapma hakkına sahip?
Gazeteciler ve Güney Kore vatandaşları dışında herkesin Kuzey Kore'ye seyahat etme hakkı var. ABD vatandaşlarının ülkeye girişleri Kuzey Kore tarafınca yasaklanmamış olsa da kendi ülkelerinin yetkilileri onların güvenliğinden endişe duydukları için Kuzey Kore’ye gitmelerini yasaklıyor.
Kuzey Kore sahillerinde yeni bir deniz turizmi tesisi (KCNA)
BBC'ye göre koronavirüs (Kovid-19) salgını öncesinde, her yıl 350 bin turist Kuzey Kore'ye giriyordu ve bunların yüzde 90'ı Çinliydi. Böylece Çinliler ülkedeki turizm faaliyetlerinde başı çekiyordu, Avrupalılar ve Amerikalılar ise yıllık 5 bin ziyaretçiyi geçmeyen bir azınlık oluşturuyordu.
Ancak Kuzey Kore’nin sınırları şu an sadece ülkenin siyasi, askeri ve ekonomik alanda en önemli müttefiki olan Rusya vatandaşlarına açık.
Mavi vize kağıdı
Bir Arap ülkesi vatandaşının benzersiz bir macera yaşamak için Kuzey Kore'ye seyahat etmek istemesi halinde önce vize alması gerekiyor. Ancak Pyongyang yetkilileri şu anda vize vermiyor. Yine de bu yasak her an kaldırılabilir.
Pyongyang metro istasyonunda fotoğraf çeken bir turist (AFP)
Devletin yabancı ziyaretçilere uyguladığı kısıtlamalar çok katı olduğundan ve turizm sektörünü demir yumrukla kontrol ettiğinden, böyle bir seyahat bağımsız olarak planlanamaz. Vize işlemlerinden başlayarak, uçak bileti ve otel odası rezervasyonuna ve ülke içindeki turistik gezilere kadar her şey, resmi makamların bir kolu olan lisanslı bir acente tarafından yürütülüyor. Kuzey Kore’ye seyahat etmek isteyenlerin, vize işlemlerini yürüten ajansla iletişime geçmesi gerekiyor. Vize, pasaporttan ayrı, mavi renkli bir belge şeklinde veriliyor.
Rusya ve Çin dışında bir seçenek yok
Pyongyang Uluslararası Havalimanı'na iniş iznine sadece Kuzey Kore'nin havayolları şirketi olan Air Koryo sahip. Ancak Çin havayolu şirketleri için bazı istisnalar söz konusu. Pyongyang'a hava yoluyla ulaşım yalnızca Çin ya da Rusya üzerinden mümkün ve Kuzey Kore'yi dünyaya sadece bu iki ülke bağlıyor.
Kuzey Kore'ye seyahat edenler için özel turist vizesi (Wikipedia)
Air Koryo havayolu şirketinin internet sitesine göre Rusya'nın Vladivostok kentinden Pyongyang'a uçuş ücreti 265 ABD doları, Pekin'den ise 245 ABD doları olarak fiyatlandırılıyor.
Pyongyang Uluslararası Havalimanı'na sadece Rusya veya Çin'den gelen uçaklar iniş yapabilir (Reuters)
Telefonlar denetlenirken internet yok
Turistlerin Pyongyang Uluslararası Havalimanı'na iner inmez, resmi makamlara isimlerini kaydettirmeleri gerekiyor. Gümrük görevlileri tarafından kontrol edildikten sonra cep telefonlarını yanlarında tutabilirler, ancak yabancı hatlar Kuzey Kore içinde çalışmıyor. Bunun yerine, yalnızca uluslararası aramalar yapılabilen yerel ‘Koryolink’ kartı satın alınabilir. Yerel iletişim ve internet erişimi ise turistlere açık değil.
Peki Kuzey Kore'deki oteller nasıl?
Turistler otelleri bile kendileri seçemezler, bu işlem seyahatleri düzenleyen resmi acenteler aracılığıyla yapılır. Otel seçenekleri çok sınırlı ve çoğu Pyongyang'da bulunuyor. Bunlar arasında ‘Yangakdo’ ve ‘Koryo’ adlı oteller ön plana çıkıyor.
Pyongyang'daki Yangakdo Oteli'nin lobisinden bir kare (Otelin internet sitesi)
Kuzey Kore'yi 8 kez ziyaret eden bir Avustralyalı vatandaş tarafından hazırlanan ve 2020 yılında yayınlanan ‘Pyongyang Otelleri’ adlı kitaba göre ülkedeki oteller dünyanın başka hiçbir yerindeki otellere benzemiyor. Bu oteller, büyüklükleri, renkli dekorları, restoranları, kafeleri ve karaoke salonlarıyla dikkati çekiyor. Öte yandan, Kuzey Kore'deki otellerde internet yok ve koridorlarda ve lobide çalan müzikler, lider Kim Jong-un'u öven milli marşlardan ibaret.
Sıkı denetim altında turist kafile turları
Hiçbir turist otelden tek başına çıkamaz, ziyaret edilmesine izin verilen yerleri belirleme yetkisine sahip tur rehberi tarafından yönetilen bir kafileyle gezmek zorundalar. Turist alışveriş yapmak isterse bile sadece yabancı ziyaretçilere ayrılmış mağazalara gidebilir. Çünkü herhangi bir mağazaya rastgele girmesi yasak.
Ryogyeong, Pyongyang'ın en ünlü ve en ilginç tasarımlı otellerinden biri (Instagram)
Yerel halkla iletişim ise gezi organizatörleri tarafından yakından takip ediliyor. Zira izin alınmadan Kuzey Koreli vatandaşlarla konuşmak casusluk olarak nitelendiriliyor.
Aynı durum fotoğraf çekmek için de geçerli. Rehberin izni olmadan hiçbir fotoğraf çekilemez. Çekilebilecek fotoğraflar belirli turistik yerlerle sınırlandırılmış durumda. Askeri yerlerin, yoksulluğun ve inşaat alanlarının fotoğraflarının çekilmesi kesinlikle yasak.
Kuzey Kore'deki turistik yerler
Kuzey Kore, aralık ve şubat ayları arasında karla kaplı dağlarında bulunan kayak merkezleriyle ünlü. Kim Jong-un, iktidara geldiğinden beri, ülkedeki refah imajını güçlendirmek için eğlence kompleksleri ve dev su parkları inşa etmeye özen gösteriyor.
Koronavirüs salgını nedeniyle sınırlar kapatılmadan önce Kuzey Kore'de bir grup turist (AFP)
Turistlerin ziyaretine açık yerler listesinde, çekici tasarımı ve gelişmiş mimarisiyle Pyongyang metro istasyonu ve Kuzey Kore'nin merhum liderleri Kim Il-sung ve Kim Jong-il'in 20 metre yüksekliğindeki iki heykelini bir araya getiren ve Mansu Tepesi'nde bulunan Büyük Mansudae Anıtı yer alıyor. Listeye, Kim Il-sung'un hükümdarlığı sırasında benimsediği Juché ideolojisinden esinlenerek Taedong Nehri kıyısında inşa edilen Juché Kulesi de eklenebilir. Turistler, ünlü askeri geçit törenlerinin yapıldığı geniş Kim Il-sung Meydanı'nı da yakından görebilirler.
Büyük Mansudae Anıtı, Kuzey Kore'nin en önemli turistik yerlerinden biri (Reuters)
Başkent dışında ise Baekdu ve Komgang dağları, muhteşem doğalarıyla başlıca turistik yerler arasında sayılıyor.
Kuzey Kore'de ne yenir?
Kuzey Kore ziyaretinde yemekler önemli bir yer tutuyor, ancak en ünlü yemekler Arapların damak tadına oldukça yabancı.
Naengmyeon listenin başında yer alıyor. Bu yemek, buğday ve patatesten yapılan erişteye sığır eti suyu eklenerek, et, salatalık, yumurta ve turp parçalarıyla süslenerek hazırlanıyor. Soğuk olarak servis edilen naengmyeona genellikle buz küpleri ekleniyor.
Naengmyeon Kuzey Kore'nin en ünlü yemeklerinden biri (Wikipedia)
Kuzey Kore'nin ulusal yemeği olan Kimchi’de ana malzeme olarak lahana bulunuyor ve kırmızı biber tozu, turp, sarımsak ve zencefille tatlandırılıyor.
Kuzey Kore'nin ünlü yemeklerinden biri olan ise bibimbap, pirinç, sebze, kıyma, biber tozu, soya sosu ve yumurtanın karışımından oluşuyor.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
