ABD’liler dün Başkanı Donald Trump'ı ikinci dönemine göndermek veya yerine Demokrat aday Joe Biden'ı getirmek için gergin bir atmosferde oylarını kullandı. Tüm dünya, eşi benzeri görülmemiş bir ihtilafa tanıklık eden ABD başkanlık seçimlerinin sonuçlarını bekliyor.
AFP’nin haberine göre, rekor sayıda yaklaşık 100 milyon seçmen, koronavirüs salgını dolayısıyla uzun kuyrukların oluşmaması için benimsenen yöntemle oylarını seçim günü öncesindeki haftalarda kullandı. Florida Üniversitesi tarafından yapılan sayıma göre, seçmenlerin sandık kapıları resmi olarak açılmadan önce posta vesilesiyle veya bizzat teslim ettikleri oy pusulaları, 2016’da gerçekleştirilen seçimlerdeki toplam pusula sayısının yüzde 72’sini oluşturuyor.
Trump'ın gösterdiği iyimserlik
İlk seçmen dalgası sandık başına giderken kendisi iyimser görünen Başkan Trump, Fox News ile yaptığı röportajında “Oldukça iyi hissediyoruz” ifadelerini kullandı. Fox & Friends programına konuşan Trump, 2016'da elde ettiği sayıda (306 oy) seçiciler kurulu oyu kazanacağından emin olduğunu öne sürdü. Aynı zamanda son haftalardaki güçlü değişikliklerden sonra kazanma olasılığının yüksek olduğunu hissettiğini dile getirdi. Anketlerde Biden karşısında geride kaldığını itiraf eden Trump, kendisini destekleyen Cumhuriyetçilerin onu zafere götüreceklerine olan inancını vurguladı. Arlington ve Virginia’daki Cumhuriyetçi Ulusal Komite ofislerine yönelip ardından Virginia’daki seçim kampanyası merkezine akşam ziyaretinde bulunan Trump, oylama sonuçlarını Beyaz Saray’da takip etti.
Demokrat aday Joe Biden ise, Delaware'deki kalesi Wilmington'da bir kiliseyi ziyaret etmesinin ardından dün sabah aile mezarlığını ziyaret etti. Daha sonra ise seçim sonuçlarının yönünü belirleyebilecek olan Pensilvanya’ya yönelerek Scranton'da kampanya yetkilileriyle bir araya geldi.
Sonuçlara ilişkin olası şüphecilik
Seçim sonuçlarına yönelik şüphecilik konusunda yaygın endişeler mevcut. Bazıları, bilhassa oyun ekrana dokunarak verildiği elektronik oy sayım yöntemine, aynı zamanda içlerinde oy pusulalarının bulunduğu posta zarflarının sayımına yönelik eleştirilere işaret ediyor.
Reuters’ın haberine göre, Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği (ACLU) ve diğer insan hakları grupları, seçmenlere gözdağı verildiğine yönelik herhangi bir işareti tespit etmek için izlemede olduklarını bildirdi. ACLU Georgia şubesi, dün, oylama süreciyle ilgili olası bir sorunu tespit etmek için eyalet çapında yaklaşık 50 olası ‘sıcak noktaya’ yaklaşık 300 avukat gönderdi. ACLU Georgia direktörü Andrea Young, “Neler olup biteceğini bilmiyoruz, ancak mümkün olduğunca hazırlıklı olmak istiyoruz” ifadelerinde bulundu.
ABD Adalet Bakanlığı Sivil Özgürlükler İdaresi de seçmenlerin oylarını rahatça verebilmeleri için aralarında salıncak eyaletler ve sivil kargaşanın yaşandığı bölgeler de olmak üzere 18 farklı eyalete personel gönderdi.
Erken zafer ilanı
Başkan Trump, dün Virginia'daki seçim kampanyası merkezine yaptığı ziyarette, “ABD’lilerin kazananı bilme hakkına sahip olduğunu” vurguladı. Önceki seçimlerde kazananın geç olmadan açıklandığını hatırlatan Trump, postayla oy vermeyi eleştirerek bu yöntemin “kötü sonuçlar doğurabileceğini” öne sürdü. “Kazanmak kolay, kaybetmek ise bilhassa benim için zor” ifadelerine başvuran Trump, Teksas'ta büyük bir zafer elde edeceğine dair güvenini dile getirdi.
Analistler, seçiciler kurulunda eşit oy alınacağı ya da Başkan Trump ve Biden'ın zafer ilan etmesiyle merkezi eyaletlerdeki sonuçlarda gecikme yaşanacağından korkuyor. Demokrat aday Biden’ın seçim kampanyasından kaynaklar, adayların Al Gore ve George H. W. Bush olduğu 2000 seçimlerindeki sonuçlar üzerine patlak veren anlaşmazlığın tekrarından endişe duyulduğunu açıkladı. Nitekim o sırada Demokrat aday Al Gore, zaferi elinde tutamamış, Bush’a taviz vermişti. Florida'daki oyları yeniden sayma kararı nihayetinde mesele Yüksek Mahkeme’ye taşınmış; nitekim seçimi Bush kazanmıştı. Demokratlar savunmaya geçmiş, Cumhuriyetçi aday ise kazanan psikolojisine girmişti.
Beyaz Saray kaynaklarının ifade ettiğine göre, Trump’ın Salı gecesi erken saatlerde zafer ilan etmesi, özellikle Florida ve bazı doğu eyaletlerinde ilerleyişini gösterebilecek erken sonuçlarla aynı zamana denk geliyor. Dolayısıyla iki senaryo da hem Trump hem de Biden'ın seçim zafer ilanı ile çakışabilir.
Sihirli sayı
Demokrat ve Cumhuriyetçi seçim kampanyaları, geçtiğimiz aylarda, 270 seçiciler kurulu oyu olan ‘sihirli sayı’yı sağlamaya odaklanmıştı. Kamuoyunda açık arayla önde olan Demokrat adayın seçim kampanyası, Michigan-Wisconsin-Pensilvanya üçlüsüne yoğunlaşmıştı. Biden'ın Pensilvanya’da önde gelişi (ortalama anketlere göre 2,6 ila 4,7 puan), özellikle de 2016'da olup bitenler göz önüne alındığında, Demokratların tam emin olacağı derecede değil.
Florida, Kuzey Carolina, Arizona, Georgia, Iowa, Ohio ve Texas gibi salıncak eyaletlerden anketlerde rakibi ile başa baş giden Biden’ın lider olduğu eyaletlerde attığı fark yalnızca 1 ila 3 puan gibi az bir miktardı. Trump bu eyaletlerde önde geldiği veya Biden’a yaklaştığı taktirde, Biden’ın Pensilvanya’yı elinde tutması gerekecek.