NASA'nın uzay teleskobu 'dev bir balkabağı' buldu

Hubble Uzay Teleskobu, galaksilerin görüntülerini tamamen değiştireceği sürecin erken safhalarında bir kare yakaladı (NASA)
Hubble Uzay Teleskobu, galaksilerin görüntülerini tamamen değiştireceği sürecin erken safhalarında bir kare yakaladı (NASA)
TT

NASA'nın uzay teleskobu 'dev bir balkabağı' buldu

Hubble Uzay Teleskobu, galaksilerin görüntülerini tamamen değiştireceği sürecin erken safhalarında bir kare yakaladı (NASA)
Hubble Uzay Teleskobu, galaksilerin görüntülerini tamamen değiştireceği sürecin erken safhalarında bir kare yakaladı (NASA)

NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu, gökyüzünde yıldızların bir araya gelmesiyle ortaya çıkan ve yüz şeklinde oyulmuş bir balkabağını andıran yeni bir görüntü yakaladı. Parlayan iki göz ve çarpık bir gülümsemeyi anımsatan turuncu oluşumu, çarpışmalarının ilk safhalarında bulunan iki galaksi meydana getirdi. Manzaranın genişliği 109 bin ışık yılına ulaşıyor. Bu da  Samanyolu’na yakın bir boyuta denk geliyor.
NASA’nın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, görüntüye balkabağı rengini NGC  2292 ve NGC  2293 isimli galaksilerdeki yaşlı kırmızı yıldızlar veriyor. Parlayan gözlerse bir çift süperkütleli karadeliğin çevresinde topladığı çok sayıda yıldızın eseri. Ön kısımdaki mavi yıldızlardan saçılan ışıksa “balkabağını” tüm ışıltısıyla Cadılar Bayramı partisine hazır gibi gösteriyor.
Araştırmacılar gülümseme görüntüsünü meydana getiren hayaletimsi kolun yeni spiral galaksi oluşumunun yalnızca başlangıcı olduğunu dile getiriyor. Bu kol iki galaksiyi birden kucaklıyor ve muhtemelen birleşme esnasında yoğunlaşmaya başlayan yıldızlararası gazdan kaynaklanıyor.
Bu hareketli ikili 120 milyon ışık yılı uzaklıkta Büyük Köpek takımyıldızı içinde yer alıyor ve dolayısıyla galaksimiz Samanyolu’nun oluşturduğu yıldızlarla dolu ön plandaki düzlemin çok uzağında kalıyor. Bu nedenle gökyüzünün bu kısmındaki yıldızların arasından uzak bir galaksiyi görüntülemek çok zor.
Galaksi çifti, tuhaf görünümlü galaksileri yakalamaya çalışan Galaxy Zoo isimli halk tabanlı bilim projesinin keşfettiği gök cisimleri arasında yer alıyor. Bu projenin Hubble programında yer alan üyelerinden, Alabama Üniversitesi’nden William Keel gibi astronomlar, uzay teleskobunun diğer planlanmış gözlemlerinin arasındaki kısa zaman aralıklarında merceklerini bu galaksilere çeviriyor. 
Keel, görüntülenen bu galaksi çiftinin nihayetinde Rubin’in Galaksisi gibi devasa ve ışıltılı spiral bir galaksiye dönüşeceğini savunuyor. Söz konusu galaksinin çapı, Samanyolu’nun iki katından fazla.

Independent Türkçe, NASA



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT