Sümela Manastırı tekrar ziyarete kapatıldı

Sümela Manastırı tekrar ziyarete kapatıldı
TT

Sümela Manastırı tekrar ziyarete kapatıldı

Sümela Manastırı tekrar ziyarete kapatıldı

Türkiye’nin dünyaca ünlü turizm merkezlerinden olan ve 5 yıl aradan sonra 29 Temmuz 2020'de ziyarete açılan Trabzon’un Maçka ilçesindeki tarihi Sümela Manastırı taş düşmelerini önleme çalışmaları kapsamında 31 Ocak 2021 tarihine kadar tekrar ziyarete kapatıldı.
Türkiye'nin önemli turizm merkezlerinden biri olan ve 22 Eylül 2015 tarihinde restorasyon çalışmaları nedeniyle ziyarete kapatılan Sümela Manastırı. restorasyon çalışmalarındaki 2. etabın tamamlamasıyla 29 Temmuz 2020 tarihinde ziyarete açılmıştı. Daha önce bir bölümü 25 Mayıs 2019 tarihinde ziyarete açılan manastır yerli ve yabancı turistler tarafından ilgi görürken, 24 endüstriyel dağcı ve 5 mühendisin bulunduğun ekip tarafından manastırda yürütülen çalışmalar devam ediyor.
Çelik halat çekme ve sabitlendirme çalışmalarının yapıldığı manastır, artık çelik tel ağlarının yamaca gerildiği sistem ile korunurken, taş düşmelerini önleme çalışmaları kapsamında 31 Ocak 2021 tarihine kadar kapatılan Sümela'da tamamlanacak restorasyon çalışmaları ile ziyaretçiler tarafından güvenli bir şekilde ziyaret edilebilecek.
Konuyla ilgili bilgi veren Trabzon Valisi İsmail Ustaoğlu, Sümela Manastırı'ndaki ziyaret sayısının son dönemde pandemi ile birlikte minimuma düştüğünü belirterek “Sümela Manastırı'nda son yüzde 20'lik sağ kısımda ufak tefek kayaların çelik ağlarla güvenlik altına alınmasıyla ilgili az bir yer kalmıştı. Zaten manastıra da ziyaretler minimum düzeye düşmüştü. Bu süreçte çalışmaların tamamlanması için Kasım, Aralık ve Ocak aylarını kapsayacak şekilde manastır 3 aylık bir süreyle tekrar ziyarete kapatıldı. İnşallah restorasyon çalışmalarındaki son eksikler de tamamlanarak önümüzdeki yıl manastır turizme her yönüyle açılacak” dedi.



Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
TT

Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)

Bilim insanları meyve sineklerinin genetiğini değiştirerek kokaini sevmelerini sağladı. Çalışmanın insanlardaki kokain bağımlılığını daha iyi anlama ve tedavi etmeye katkı sunması bekleniyor. 

Meyve sinekleri ve insanlar birbirlerine sanılandan daha fazla benziyor. Örneğin bu iki türde çeşitli hastalıklardan sorumlu genlerin yaklaşık yüzde 75'inin aynı olması, bilim insanlarının ilgisini çekiyor. Sinekler üzerindeki genetik incelemeler, bu hastalıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlıyor.

Bu rahatsızlıklardan biri de kokain gibi maddelere karşı gelişen bağımlılıklar. Utah Üniversitesi'nden Dr. Adrian Rothenfluh, "Son yıllarda, sinekler ve insanların birçok açıdan sandığımızdan daha fazla birbirine benzediği ortaya çıktı" diyerek ekliyor: 

Örneğin sineklerin alkole verdiği tepkiyi düzenleyen genlerin, insanlardaki alkol bağımlılığında da rol oynadığını birçok kez gösterdik. Bu durumun kokain bağımlılığıyla bağlantılı genler için de geçerli olacağını ve bunların sineklerdeki etki mekanizmasını inceleyebileceğimizi düşünüyoruz.

Ancak sineklerin kokaini sevmemesi bu çalışmaların önünde engel teşkil ediyordu. Meyve sineklerinin bacaklarındaki tat reseptörleri, böceğin bir şeyi yemeden önce zararlı olup olmadığını algılamasını sağlıyor. 

Dr. Rothenfluh ve ekip arkadaşları yeni çalışmalarında kokainin acı tadı nedeniyle bu reseptörlere yakalandığını ve sineklerin maddeden bu yüzden uzak durduğunu doğruladı. Araştırmacılar daha sonra sineklerin genetiğini değiştirerek bu reseptörleri devre dışı bıraktı.

Bulguları hakemli dergi Journal of Neuroscience'ta 2 Haziran Pazartesi günü yayımlanan çalışmada genetiği değiştirilmiş sineklerin kokaini sevdiği gözlemlendi. Düşük seviyede kokain içeren şekerli su verilen sinekler 16 saat içinde bu içeceği tercih etmeye başladı.

Dr. Rothenfluh, "Düşük dozlarda, tıpkı insanlar gibi koşuşturmaya başlıyorlar" diyor: 

Çok yüksek dozlardaysa yine insanlar gibi hareket edemez hale geliyorlar.

Bilim insanları genetiğiyle oynanmış sinekleri üretmeyi artık öğrendiği için çalışmalarını daha kolay ve hızlı yürütmeyi umuyor. Meyve sineklerinin hızlı yaşam döngüsü ve nispeten basit genetik yapıları, üzerlerinde insanlara kıyasla daha kolay deney yapılmasına imkan tanıyor. 

Makalenin yazarlarından Travis Philyaw "Daha karmaşık organizmalarda ortaya çıkması zor olan riskli genleri tespit ederek bu bilgileri memeliler üzerinde çalışan araştırmacılara aktarabiliriz" diyor.

Ekip bu sayede insanlardaki kokain bağımlılığına yönelik yeni tedaviler geliştirmeyi umuyor. Dr. Rothenfluh şu ifadeleri kullanıyor:

Kokain tercihinin mekanizmalarını gerçekten anlamaya başlayabiliriz ve mekanizmayı ne kadar iyi anlarsak, o mekanizmaya etki edebilecek bir tedavi bulma şansımız o kadar artar.

Independent Türkçe, Popular Science, IFLScience, Journal of Neuroscience