Netanyahu kendi koltuğunu korumak için Trump’a yeterli desteği vermedi

Tel Aviv'de Trump'ı destekleyen bir araç (EPA)
Tel Aviv'de Trump'ı destekleyen bir araç (EPA)
TT

Netanyahu kendi koltuğunu korumak için Trump’a yeterli desteği vermedi

Tel Aviv'de Trump'ı destekleyen bir araç (EPA)
Tel Aviv'de Trump'ı destekleyen bir araç (EPA)

ABD’deki siyasi kaynaklar, Tel Aviv'e açık bir mesaj göndererek ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun kendisini seçimlerde alenen desteklemediği için hayal kırıklığına uğradığını belirtti.
Netanyahu, 2010 seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Mitt Romney'i destekleyerek Demokratların adayı Barack Obama'ya karşı tutumunu açıkça beyan etmiş olsa da, bu kez "ABD siyasi bataklığına birden atlamak istemediğini" iddia ederek ihtiyatlı olmayı seçti.
Aynı kaynaklar, Netanyahu'nun sonucun Trump’ın zafer kazanmasını umduğunu, ancak bunu kamuya açıklamaktan kaçındığını ve sessiz kalmayı tercih ettiğini bildirdi. Ayrıca Netanyahu’nun, Biden'ın kazanma olasılığının yükseldiği aşamalarda Biden ile ilgili arkadaşlık anılarını yayınladığı belirtildi. 
Trump-Netanyahu-Burhan görüşmesi
İsrail merkezli Walla haber sitesinde yayınlanan bir habere göre, iki hafta önce Cuma günü ABD Başkanı Trump, İsrail Başbakanı Netanyahu ve Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan arasında tarihi bir telefon görüşmesi gerçekleşti. Ancak bir kısmı kameralar önünde gerçekleşen konuşmada, Trump’ın Netanyahu'ya sorduğu soru danışmanlarının endişesine neden oldu. Başkan Trump, Netanyahu’dan mümkün olan her türlü desteği beklediği seçim savaşında kendisine yardımcı olacak samimi bir cevap bekledi. Başkan Trump Netanyahu'ya, "Demokratların adayı Joe Biden'ın böyle bir başarıya ulaşması mümkün müdür?" sorusunu sordu. Ancak Netanyahu, doğrudan dürüst bir cevap vermekten kaçınarak diplomatik bir cevapla, "ABD’de barışı ilerletmek isteyen herkesle çalışmaktan mutlu olacağız" dedi.
Netanyahu’nun cevabından saatler sonra Trump’ın danışmanı ile Netanyahu'nun danışmanlarından biri arasında Netanyahu'nun bu cevapla aldığı zararların ele alındığı gayri resmi bir konuşma gerçekleşti. Netanyahu'nun çevresine yakın bir kaynağa göre, Trump’ın danışmanı İsrailli mevkidaşına, Netanyahu'nun kendisinden daha fazla destek almasını beklediği için Trump’ın bu cevap nedeniyle hayal kırıklığına uğradığını belirtti. Bunun üzerine, bu cevabın iki başkan arasında gerginliğe yol açıp açmadığını resmen sormak için Beyaz Saray yetkililerine Netanyahu'ya yakın bir danışman gönderildi. Ancak Beyaz Saray yetkilileri endişeleri yatıştırarak bir sorun olmadığını açıkça belirtti.
Netanyahu'nun ofisi bu cevabın ardından rahat bir nefes aldı. Ofis, Netanyahu'nun ABD Başkanlık seçimlerine müdahale ettiği izlenimi oluşturmamak ve Başkan Trump'a zarar vermemek için Trump ile Biden arasındaki çatışmada kamuya açık bir pozisyon almak istemediğini defalarca açık bir şekilde ifade etti. Ayrıca, özel görüşmelerde Netanyahu'yu dinleyen herkesin Başkan Trump'ın kazanmasını ne kadar istediğini anladığı belirtildi. Netanyahu'ya yakın kaynaklar, son günlerde "Biden'a Trump karşısında büyük bir zafer kazandıracak bir Mavi Dalga (Demokrat Parti) tehlikesi" konusunda büyük endişesini dile getirdiğini bildirdiler. Ayrıca, Netanyahu’nun arkadaşlarına Trump'ın zaferi hakkındaki tahminleri yayınlayarak buna yönelik iyimserliğini ifade ettiğini belirttiler.
Netanyahu hükümetindeki bazı bakanlar, mevcut ABD başkanının kaybıyla ilgili endişelerini dile getirdiler. Ancak Netanyahu onlara sessiz kalmalarını emretti.
Diğe taraftan, ABD'deki sol kanat Yahudi güçlerini içeren J Street grubu tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçları dün yayınlandı. Sonuçlara göre, ABD’li Yahudi seçmenler Demokratların adayı Joe Biden'e yüzde 77'lik ezici bir çoğunluk ile oy verdi. Başkan Trump'a ise yüzde 21 oy verildi.
ABD’de Senato ve Temsilciler Meclisi’nde sandalye kapma yarışında ise, Yahudi seçmenlerin çoğu Cumhuriyetçiler için yüzde 21 ile karşılaştırıldığında, yüzde 78 oy ile Demokratların adaylarını destekledi. Bu sonuçlar, 2008 yılından beri Yahudi seçmenler ile Cumhuriyetçi Parti arasındaki en kötü sonuçlar olarak kabul edildi.
Ankete göre, Yahudi seçmenleri ilgilendiren başlıca konular yeni tip koronavirüs (Kovid-19) krizinin kontrolü (yüzde 54), iklim değişikliği (yüzde 26), sağlık sigortası (yüzde 25) ve ekonomi (yüzde 23)  oldu. Yahudilerin yalnızca yüzde 5'i, 2016 yılındaki yüzde 9'a kıyasla İsrail'i ana konulardan biri olarak gösterdi. 



The Telegraph: Trump, Netanyahu'ya yönelik yakalama kararına karşılık UCM Savcısı’na yaptırım uygulayabilir

Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Genel Merkezi (AFP)
Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Genel Merkezi (AFP)
TT

The Telegraph: Trump, Netanyahu'ya yönelik yakalama kararına karşılık UCM Savcısı’na yaptırım uygulayabilir

Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Genel Merkezi (AFP)
Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Genel Merkezi (AFP)

İngiliz The Telegraph gazetesi, ABD Başkanı seçilen Donald Trump'ın Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcısı Kerim Han'a, mahkemenin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında yakalama kararı çıkarması nedeniyle yaptırım uygulamayı düşündüğünü yazdı.

Gazete, Trump'ın ulusal güvenlik danışmanı olarak görev yapacak olan Mike Waltz'un UCM'nin ‘güvenilirliği olmadığını’ söylediğini ve Trump yönetimi 20 Ocak'ta göreve başladığında ‘mahkemenin anti-Semitik önyargısına güçlü bir yanıt’ sözü verdiğini bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın The Telegraph’tan aktardığına göre Kerim Han, Trump tarafından yaptırım uygulanması hedeflenen yetkililer arasında yer alıyor.

İsrail gibi ABD de Lahey merkezli mahkemenin otoritesini tanımıyor. Üst düzey Cumhuriyetçiler yakalama kararlarına tepki olarak UCM'nin üst düzey yetkililerine yaptırım uygulanması çağrısında bulundu.

Diğer yandan Han, reddettiği cinsel suiistimal iddiaları nedeniyle soruşturma geçiriyor.

Trump, görevdeki ilk döneminde, Afganistan'da ABD güçleri tarafından işlendiği iddia edilen savaş suçlarıyla ilgili bir soruşturma nedeniyle UCM'nin eski başsavcısına yaptırım uyguladı.

O dönemde Dışişleri Bakanı olan Mike Pompeo, UCM’yi ‘tamamen yozlaşmış bir kurum’ olarak tanımladı.

ABD Başkanı Joe Biden 2021'de göreve geldiğinde UCM Savcısı Fatou Bensouda'ya yönelik seyahat yasağını da içeren yaptırımları iptal etti. Ancak Trump'ın UCM'nin İsrail'e yönelik tutumuna tepki olarak aynı stratejiyi yeniden uygulayabileceği yönünde spekülasyonlar var.

dfvgb
Donald Trump (Reuters)

Trump ayrıca, Rusya'nın Ukrayna'da işlediği savaş suçlarıyla ilgili olarak UCM tarafından yürütülen soruşturmalardan ABD'nin katılımını ve kaynaklarını çekebilir.

Han ve ekibine uygulanacak herhangi bir yaptırım, İngiltere'nin yeni Başbakanı Keir Starmer'ın yakalama emirlerine uymayı seçmesi halinde İngiltere ile Trump arasındaki ilişkileri tehlikeye atabilir.

Birleşik Krallık İsrail Başbakanı’nı gözaltına alıp almama konusunda tereddüt yaşarken, ABD Lahey merkezli mahkemeye karşı uluslararası bir tepkiye öncülük ediyor. İngiltere UCM’ye saygı duyduğunu ifade ederken, Netanyahu'nun İngiltere'ye gelmesi halinde gözaltına alınıp alınmayacağını söylemeyi ise reddediyor.

İsrail'in İngiltere Büyükelçisi Tzipi Hotovely, tüm ülkeleri UCM'nin Netanyahu'yu yakalamaya yönelik ‘saçma’ kararını reddetmeye çağırdı.

Hotovely, Telegraph gazetesine yazdığı makalede UCM’yi ‘Hamas ile ortak bir zemin bulmakla’ suçladı. Makalede, “Mahkemenin saçma kararını reddeden ABD ve diğer müttefiklerine teşekkür ediyor ve diğer ülkeleri de bu adaletsizliği reddetme konusunda aynı şekilde davranmaya çağırıyoruz. UCM, halkını savunmak isteyen her demokratik liderin mahkemenin hedefi haline gelebileceğini göstermiştir” ifadeleri yer aldı.

Almanya, UCM üyesi olmasına rağmen Nazi geçmişi ve Yahudi devletiyle olan özel ilişkisi nedeniyle Netanyahu'yu gözaltına almayacağının sinyalini verdi.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban ise yaptığı açıklamada, Netanyahu'yu karara ‘meydan okuyarak’ Macaristan'ı ziyaret etmeye davet edeceğini söyledi.

Yakalama kararı, UCM'nin 22 yıllık tarihinde yargıçların Batı destekli bir devletin liderini ilk kez gözaltına almaya kalkışması anlamına geliyor.

Aralarında İngiltere'nin de bulunduğu UCM’ye üye 124 ülke, yakalama kararlarının uygulanmasından sorumlu.

Avrupa ülkeleri arasındaki bölünmüşlüğün bir işareti olarak İrlanda, İtalya ve Hollanda, Netanyahu'nun kendi topraklarına ulaşması halinde gözaltına alma sözü verdi. Fransa ise UCM’nin tutumunu doğruladı, ancak Netanyahu'nun sınırlarını geçmesi halinde gözaltına alınıp alınmayacağı konusunda bir açıklama yapmadı.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Almanya ve Macaristan da dahil olmak üzere 27 üye ülkenin yakalama kararlarını uygulamakla yükümlü olacağını doğruladı.