Japonya'da ayrımcılığa uğrayan dövmelilerin umudu olimpiyatlar

Dövme partileri senede bir kez düzenleniyor (Reuters)
Dövme partileri senede bir kez düzenleniyor (Reuters)
TT

Japonya'da ayrımcılığa uğrayan dövmelilerin umudu olimpiyatlar

Dövme partileri senede bir kez düzenleniyor (Reuters)
Dövme partileri senede bir kez düzenleniyor (Reuters)

Japonya’da dövme, yüzlerce senedir suçlularla ilişkilendirildiği için dövmesi olanlar toplum tarafından dışlanıyor. Batı dünyasından çok sayıdaki dövmeli müzisyenin ve sporcunun popülaritesinin artmasıyla önyargı biraz kırılsa da Japonya’daki dövmeli kişiler bu tabuya asıl darbeyi vurmak için Tokyo Olimpiyatları'nı bekliyor.
Ülkede dövmeler özellikle, kıyafet giydiğinde çizimlerin gözükmemesi için boyundan yukarısı ve elleri hariç vücudunun her yerini dövmeyle kaplatan Yakuza çete üyelerinin bir işareti olarak görülüyor.
2019’da bir mahkeme, dövmenin tıbbi bir işlem değil dekorasyon olduğuna karar verene kadar dövmenin yasal statüsü belli değildi. Bu durum birçok tartışmaya yol açıyordu ancak kararla birlikte dövme sahipleri önyargıları yıkmak adına bir fırsat elde etti.
Reuters'ın haberine göre, dövme endüstrisinin kendisini düzenleyip ülkede daha yaygın hale gelmesini sağlayabileceği belirtilirken dövmenin suç örgütlerini akıllara getiren geleneksel ismi “irezumi”yi kullanmayı bırakmak gibi çözümler konuşuluyor. Ayrıca bu kararın, halkın dövmeye yaklaşımını bir nebze düzeltebileceğini düşünülüyor.
Mahkeme kararına rağmen rağmen yaklaşık 130 milyon nüfuslu ülkede, vücudunda dövme olan birisinin spalara, kaplıcalara, birçok spor salonuyla havuza ve bazı sahillere girmesi yasak.
Dövme tutkunları, ada ülkesinde düzenlenen 2019 Dünya Rugby Kupası’nda çok sayıdaki dövmeli yabancı sporcunun kendilerine bir ışık olduğunu, pandemi sebebiyle 2021’ye ertelenen Tokyo Olimpiyat Oyunları’yla da dövme görünürlüğünün artacağını ve halkın duyduğu şüphenin kalkacağını umut ettiklerini söyledi.
52 yaşındaki dövme sanatçısı Shodai Horiren, her şeyin geçici ancak dövmenin kalıcı olduğuna inandığını söylerken şu ifadeleri kullandı:
"Haka dansı yapan dövmeli kişileri görünce herkes heyecanlanıyor. Basketbol oyuncuları da dövmeyle epey şık oluyor. Ancak Japonya’da boksörler bile dövmelerini fondötenle kapatmak zorunda kalıyor."
Ayrımcılığa uğrayan dövme tutkunları da zamanla kendi topluluklarını oluşturmuş durumda. Bu kişiler kendi aralarında büyük partiler düzenleyip tasarımlarını paylaşıyor.
Aynı zamanda hurdacılık yapan parti organizatörü Hiroyuki Nemoto “Dövmelerimiz olabilir ama mutlu ve zeki insanlarız” dedi.
Dövme sahiplerinden Takashi Mikajiri ise hala bazı sahillerde durdurulup dövmelerini kapatmasının istendiğini belirtirken şu ifadeleri kullandı:
"Amerika’da dövmeniz varsa kimse umursamıyor. Kimse tepki göstermiyor. Olması gereken bu. Dövmem yüzünden sorgulanmamak çok iyi olurdu."
 
Independent Türkçe, Reuters



İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature