İsrail ile Hamas arasında esir takası müzakereleri yeniden başladı

Abdurrauf Kadan 16 yıl üren tutukluluğunun ardından dün Gazze’de serbest bırakıldı. (Reuters)
Abdurrauf Kadan 16 yıl üren tutukluluğunun ardından dün Gazze’de serbest bırakıldı. (Reuters)
TT

İsrail ile Hamas arasında esir takası müzakereleri yeniden başladı

Abdurrauf Kadan 16 yıl üren tutukluluğunun ardından dün Gazze’de serbest bırakıldı. (Reuters)
Abdurrauf Kadan 16 yıl üren tutukluluğunun ardından dün Gazze’de serbest bırakıldı. (Reuters)

İslami Cihad örgütünün komutanlarında Baha ebu’l Ata’ya düzenlenen suikastın birinci yıl dönümünde, çarşamba günü İsrail ile Hamas arasında esir takası müzakerelerinin yeniden başladığı duyuruldu. Müzakereler iki ay önce durdurulmuştu. Güvenlik kaynaklarının aktardığı bilgilere göre görüşmeler, ateşkes anlaşması müzakerelerinden ayrı olarak görülüyor.
Kaynaklar, İsrail İstihbarat Servisi’nin İsrail hükümetiyle esir takası müzakerelerini düzgün bir raya oturtmak için özellikle Hamalsı mahkumların liderleriyle bir dizi görüşme yaptığını doğruladı. İsrailli yetkili “düzgün bir raya oturtmak” ile kastedilenin, Hamas’ın iki İsrailli askerin cesetleri ve kendi iradeleriyle Filistin’e giden iki vatandaşın takasına karşılık yüzlerce esirin serbest bırakılmasını istediğini belirtti. Bırakılması istenilen esirlerin Hamas içinde ağırlığı olan ve tehlikeli operasyonlara imza atmış isimler olduğu belirtiliyor. Bunlardan biri olan Hasan Selame 48 İsrailliyi öldürdüğü için 48 kez müebbet hapis cezasını çarptırıldı. Cemal ebu’l Hica da 9 kez müebbet hapis cezası aldı. İsrail, söz konusu isimlerin bırakılması talebini reddediyor. Hamas’ın elindeki iki askerin öldüğüne dikkat çekiliyor.
,İsrailli yetkili, bu konuların Hamas’ın esir takasıyla ilgili liderlerine iletilmesini istediklerini zira gelecekteki esir takası anlaşmalarında hazırlanacak muhtemel listelerde söz konusu isimlerin önemli rol oynayacağını vurguladı.
Kaynaklara göre esir takası dışında, ateşkese ilişkin müzakereler iki kanaldan sürüyor. Bunlardan biri Mısır, diğeri Katar arabuluculuğunda yürütülüyor. Müzakerelerde Gazze’ye bir dizi yardım yapılması karşılığında uzun süreli ateşkesin hayata geçirilmesi hedefleniyor. “Kan 11” televizyonun haberine göre İsrailliler ilk aşamada ambargoyu biraz hafifletmeyi düşünüyor. Bunun için de iş adamlarının Gazze’ye giriş çıkışına izin verilmesi, ayda 30 milyon dolar Katar yardımının iletilmesi ve bazı yasak malların bölgeye girişinin onayı bulunuyor.
Ateşkesle ilgili müzakerelerin esir takasıyla bağlantılı olmadığını belirten yetkili amaçlarının Gazze’de sakinliği sürdürmek olduğunu aktardı. Ateşkes görüşmelerinde ilk aşamada başarılı olunursa büyük alt yapı tesisleri, sanayi bölgesi ve benzin istasyonu kurulması gibi büyük yatırımları içeren ikinci aşamaya geçilecek.
Filistinli Esirler Cemiyeti tarafından dün yapılan açıklamada, tutuklu 49 yaşındaki Mahir el-Ahres’in İsrail tarafından idari gözetim altına alınmasını protesto etmek için 103 gün süren açlık grevini durdurma kararı aldığı duyuruldu. Ahres söz konusu kararı ayın 26’sında idari tutuklama süresi bittiğinde serbest bırakılacağının açıklanması sonrasında verdi. Ahres’ın kalan zamanını hastanede geçireceği bilgisi paylaşıldı.
Yapılan açıklamada Ahres’ın gözaltına alınmasından bu yana sağlığının kötüleştiği, insan hakları örgütlerinin devreye girmeye çalıştığı ancak serbest bırakılma taleplerinin İsrail makamlarınca reddedildiği kaydedildi.. Ayrıca idari gözaltı siyasetinin bırakılması çağrısında bulunuldu. “Ahres’ın idari gözaltı süresi biter bitmez bırakılması ve gözaltı süresinin yenilenmemesi gerekir” ifadeleri kullanıldı.
İsrail yetkililerden ise açlık grevini durdurması için Ahres ile varılan anlaşmanın içeriği konusunda herhangi bir açıklama gelmedi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.