Dünya basını: Uykulu Joe ABD’yi uyandırdı

Hindistan’da ABD Başkanı seçilen Joe Biden’ın fotoğrafını gösteren bir gazeteyi okuyan adam (AFP)
Hindistan’da ABD Başkanı seçilen Joe Biden’ın fotoğrafını gösteren bir gazeteyi okuyan adam (AFP)
TT

Dünya basını: Uykulu Joe ABD’yi uyandırdı

Hindistan’da ABD Başkanı seçilen Joe Biden’ın fotoğrafını gösteren bir gazeteyi okuyan adam (AFP)
Hindistan’da ABD Başkanı seçilen Joe Biden’ın fotoğrafını gösteren bir gazeteyi okuyan adam (AFP)

Bugün dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde çıkan gazeteler, Joe Biden’ın ABD başkanlık seçimlerinde elde ettiği zaferden duyulan büyük memnuniyete dikkat çekerek, Trump’ın hezimetine vurgu yaptı.
İngiltere merkezli The Independent, ABD’nin ilk kadın başkan yardımcısı olan Kamala Harris’in başarısına atıfta bulunarak, ‘ABD için yeni bir şafak’ manşetini attı.
Sunday Times gazetesi, ‘Uykulu Joe ABD’yi uyandırdı’ manşeti ile Başkan Donald Trump’ın Biden için alaycı bir üslupla kullandığı ‘uykulu Joe’ benzetmesine işaret etti.
Sunday Telegraph ise Biden’in “ABD’nin iyileşme zamanı geldi” ifadelerini yineledi.
Almanya’nın sol eğilimli gazetesi Sueddeutsche Zeitung, “Ne özgürleşme, ne rahatlama. Joe Biden, seleflerinin hiçbirine benzemeyen ağır bir yükü miras alıyor: ABD’yi birleştirmek zorunda” yazdı.
Avustralya yayın kurumu ABC, “Biden’in kamusal yaşamının neredeyse 50 yılında, çok az insan onun başarılı olabileceğine inanıyordu. Beyaz Saray’a ulaşmak için önceki iki girişiminin inandırıcı olmadığı kabul edildi. Ama her zaman Biden kendine inandı ve şimdi ABD’nin yeni başkanı” şeklinde bir yorum yaptı.
Almanya merkezli Die Zeit, Demokrat başkan ve yardımcısını bekleyen görevin çok büyük olduğunun altını çizerek, “Joe Biden, ekonomiye yönelik tehditlere ve büyük bir pandemi riskine hızla yanıt bulmak zorunda kalacak. Kendi başına ülkeyi uzlaştırması pek olası değil ve Donald Trump’ın yenilgiyi kabul etmesi söz konusu değil” diye yazdı.
İsveç’in en büyük gazetesi olan liberal Dagens Nyheter ise, “Biden ABD iyileştirmek için çabalayacak” ifadesine yer vererek, ülkeyi normale döndürme vaadinin imkansız bir görev gibi göründüğüne işaret etti.
Yine İsveç merkezli muhafazakar Svenska Dagbladet gazetesi, seçimlerin bitmesine rağmen çatışmanın sürdüğüne vurgu yaptı.
The Japan Times, Biden’ın dünya sahnesinde güveni yeniden inşa etmek gibi büyük bir görevle karşı karşıya olduğunu belirtti.
Öte yandan çok sayıda gazete, Başkan Yardımcısı olan Kamala Harris’in olağanüstü başarısına değindi.
The Sydney Morning Herald, “Onun siyahi kimliği, polis vahşeti ve sistematik ırkçılığın sorgulandığı yıl şahsen konuşmasına izin verdi. Harris, ABD hükümetinin en yüksek makamına seçilen ilk kadın olarak, Hillary Clinton’ın dört yıl önceki yenilgisine üzülen kadınlara umut veriyor” ifadesine yer verdi.
İspanya’nın merkez sağ El Mundo gazetesi, Biden’in zaferi ile Trump’ın popülizmine veda ettiğini belirterek, Harris’i ‘güçlü ve yenilenmenin sembolü’ olarak nitelendirdi.
İran gazeteleri ise iki farklı görüşe yer verdi.
Muhafazakar medya, Beyaz Saray’daki değişikliği cephede bir değişik olarak nitelendirdi.
Resalat gazetesi, “Maskesiz düşman gitti, maskeli düşman geldi” şeklinde yorum yaparak, Trump’ın aksine Biden’ın yeni tip koronavirüse karşı maske takmasına atıfta bulundu.
Vatan Emrooz gazetesi, ABD seçimlerini ‘demokrasi mezarlığı’ olarak nitelendirirken, Aftab Yazd gibi reformistlere yakın gazeteler Biden’in zaferini ‘ABD için yeni bir sayfa’ olarak gördü.
Yine reformist eğilimli Arman Melli gazetesi Trump’a ‘şikayetçi başkan’ benzetmesinde bulundu.
Alman gazetesi Bild, Biden’in zaferini memnuniyetle karşıladı, ancak yenilgisini kabul etmeyi reddeden ve mücadeleye devam etme sözü veren Trump için ‘onursuz çıkış’ başlığı attı.
Medya kralı Rupert Murdoch’un sahibi olduğu Avustralya merkezli Daily Telegraph, “Trump, görünüşte zayıf olduğu ve mücadele etmeye değmeyeceğini düşündüğü bir rakibi tarafından yenilmenin oluşturduğu aşağılanmayı kabul etmeyecek” dedi.
Brezilya’nın önde gelen günlük gazetelerinden Folha de Sao Paulo, “Trump’ın yenilgisi medeniyete yönelik saldırıları cezalandırıyor, bu Bolsonaro (Brezilya Devlet Başkanı) için bir ders” diye yazdı.
Fransa merkezli L’est Republican gazetesi, “ABD çatlakları, Sarı Yelekliler krizi sırasında Fransa’da gördüklerimize benziyor. ABD örneğinden yararlanmamız mümkünse, istisnai olarak onu taklit etmemeye çalışalım” ifadelerini kullandı.



ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
TT

ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York Ceza Mahkemesi’ndeki jürinin, pornografik film oyuncusu Stormy Daniels ile yaşadığı iddia edilen kısa süreli ilişkiyi gizlemek için 2016 seçimleri sırasında iş kayıtlarında tahrifat yaptığına dair iddialarla ilgili kritik bir karar vermek üzere dün (Çarşamba) görüşmelere başlamasıyla, seleflerinin hiçbirine benzemeyen bir kader anıyla karşı karşıya.

‘Sus parası’ davasında haftalarca süren tanık çağırma ve incelemeler sunma sürecinin ardından Trump'ın kaderi, New York'tan 12 üye ve 6 yedek üyeden oluşan ve her an karar verebilecek olan jürinin elinde. ABD'nin eski başkanının cezai suçlamalarla yargılanmasıyla sonuçlanacak bu tarihi görev haftalar da sürebilir.

dferrfbfrtb
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünkü (çarşamba) duruşmaya katılırken çizilmiş bir resmi (Reuters)

Trump, 2016 seçimleri sırasında gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels'ı susturmak için kendisine yapılan 130 bin dolarlık ödemeyi gizlemek amacıyla şirketi Trump Organization'ın kayıtlarında tahrifat yaptığı gerekçesiyle 34 suçlamayla karşı karşıya. O yıl Trump, Demokrat rakibi Hillary Clinton'ı mağlup etmişti.

7 erkek ve 5 kadın

Yargıç Juan Merchan'ın 7 erkek ve 5 kadından oluşan jüriye müzakerelerle ilgili talimatlar ve usul kuralları hakkında bilgi vermesinin ardından, jüri, dün yerel saatle 11:30'dan kısa bir süre önce kararı değerlendirme sürecine başlamak üzere özel bir odaya girdi. Jürinin tartışmaları gizli olacak, ancak Yargıç Merchan'a ifadeleri yeniden dinlemek veya kanıtları görmek için not gönderebiliyorlar. Ayrıca karara varmaları ya da varamamaları halinde mahkemeyi bu şekilde bilgilendirecekler. Diğer yandan Merchan jüriye, “Buradaki kanıtları değerlendirmek benim sorumluluğum değil, bu sizin işiniz” mesajını verdi.

Manhattan'da ikamet eden ve profesyonel geçmişleri olan jüri üyeleri, Avukat Cohen ve Daniels'ın ifadeleri de dahil olmak üzere sık sık duruşmadaki ifadelerle meşgul görünüyorlardı. Birçoğu notlar aldı ve tanıkların, Manhattan savcılarının ve Trump'ın avukatlarının sorularını yanıtlamalarını dikkatle izledi.

sdfvbgrntyhumı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın destekçileri dün (çarşamba) Manhattan'daki adliye binasının önünde toplandı. (AFP)

Trump'ın mahkûm edilebilmesi için jüri üyelerinin makul bir şüphenin ötesinde, ticari kayıtlarda tahrifat yaptığına ya da bu kayıtların yanlış girilmesine neden olduğuna ve bunu aldatma niyetiyle ve başka bir suç işleme ya da gizleme niyetiyle yaptığına kanaat getirmeleri gerekiyor. Yasaya göre, savcıların bu unsurlardan birini ya da ikisini kanıtladığını tespit edemezlerse, Trump'ı beraat ettirmeleri gerekiyor.

Savcılar, Trump'ın kampanya finansmanı yasası ihlallerini gizlemek için ticari kayıtlarda tahrifat yaptığını ve seçimi teşvik etmek veya engellemek için komplo kurduğunu iddia ederek eyalet seçim yasasını ihlal ettiğini iddia ediyor.

‘Aşağılayıcı’ koşullar

Müzakerelerin başlamasına saatler kala Trump, dün sabah adliyeye gitmek üzere Trump Tower'dan ayrılmadan önce sosyal medya ağında duruşma, Yargıç Merchan ve eski avukatı Michael Cohen hakkında kapsamlı bir konuşma daha yayınladı.

New York Ceza Mahkemesi’ni ‘Kanguru Mahkemesi!’ olarak adlandıran Trump, Yargıç Merchan'ın, iddia edilen eylemlerinin o zamanki avukatı Cohen'in tavsiyesi üzerine gerçekleştirildiği gerekçesiyle kendisini savunmasını engellediğini iddia etti. Trump'ın avukatları Mart ayında mahkemeye bu savunmaya itibar etmeyeceklerini söylemişlerdi. Trump ayrıca, Cohen'i kastederek “Benden çalarken yakalanan evsiz adam dışında ortada bir suç yoktu!” dedi.

Anayasa uzmanları, herhangi bir mahkûmiyet kararının Trump'ın seçimlere adaylığını koymasını ya da seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyeceğini söyledi.

Herhangi bir jüri kararının oybirliğiyle alınması gerekiyor. Müzakereler sırasında, duruşmanın her dakikasında mahkeme salonunda oturan altı yedek jüri üyesi, hasta ya da başka bir şekilde müsait olmayan bir jüri üyesinin yerine geçmeleri gerekmesi ihtimaline karşı ayrı bir odada tutulacak. Böyle bir durumda, yedek jüri üyesi yerine oturduktan sonra müzakereler yeniden başlayacak.

Trump'ın olası mahkumiyeti, başkanlığa adaylığını koymasını veya seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyecek. (Anayasa uzmanları)

Trump suçlu bulunursa, New York Şehri Denetimli Serbestlik Dairesi'nin zorunlu mahkûm incelemesi de dahil olmak üzere, kendisi için ‘aşağılayıcı’ kabul edilen koşullarla karşı karşıya kalabilir. Mahkemenin denetimli serbestlik bürosu hakimler için sunum raporları hazırlıyor. Burada Trump'la kişisel geçmişi, akıl sağlığı ve mahkumiyetine yol açan koşullar hakkında mülakat yapılacak.

Hapse girecek mi?

Eski savcılar, Trump'ın davadaki herhangi bir suçlamadan suçlu bulunması halinde, New York'un ceza adaleti sisteminde hüküm giymiş suçlulara yapılan rutin muamele ve olası bir temyiz için zaman çizelgesi hakkında bilgilendirilmesi de dahil olmak üzere, Trump için olası deneyimlerin bir karışımını çizdiler. Trump'ın eski bir başkan ve 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinin muhtemel Cumhuriyetçi adayı olması nedeniyle, cezaevine gönderilmesi halinde Gizli Servis'in kendisini nasıl koruyacağı ve ev hapsine mahkûm edilmesi halinde kampanya etkinliklerine seyahat etmesine izin verilip verilmeyeceği gibi olağanüstü hususlar da söz konusu olacak.

trhyju
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (Çarşamba) oturumun bitiminden sonra gazetecilere seslendi. (AP)

Merchan, Trump'ın 4 Nisan 2023'te çağrılmasının ilk gününden itibaren, Trump'ın seçim kampanyasını yürütme becerisine müdahale etmekten hoşlanmadığını söylemişti. Merchan, “O ABD Başkanlığı’na aday. Açıkçası, ABD Anayasası Birinci Değişikliği hakları çok önemli” ifadelerini kullanmıştı.

Merchan, 6 Mayıs'ta olası bir hapis cezası verme konusundaki isteksizliğini dile getirmiş ve suçlu bulunması halinde Trump'ın hapsedilmesinin yükünü taşıyacak diğer kişilerle ilgili endişelerini ifade ederek hapishaneyi ‘gerçekten son çare’ olarak tanımlamıştı. “Bu cezayı uygulamak zorunda kalacak insanlar için endişeleniyorum: Mahkeme memurları, infaz koruma memurları, Gizli Servis görevlileri ve diğerleri” şeklinde konuşan Merchan, ‘hapishanenin söz konusu olmadığı’ uyarısında bulundu.

Merchan duruşma sırasında Trump'a, “Eğer gerekli ve uygunsa bunu yapacağımı anlamanızı istiyorum” dedi.

Ancak hukuk uzmanları, sabıka kaydı bulunmayan 77 yaşındaki Trump için hapis cezasının pek olası görünmediğini söyledi. E sınıfı ağır suçlar 16 aydan dört yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyor. Trump'ın suçlu bulunması halinde belirlenecek en önemli husus, bir devlet tesisinde ya da özel bir ortamda bir tür hapis cezasıyla mı yoksa şartlı tahliye yoluyla daha az kısıtlayıcı bir deneyimle mi karşı karşıya kalacağı.