Tunus ‘tarihi bir anlaşmaya’ varma umuduyla Libya diyaloguna ev sahipliği yapıyor

Trablus’un güney bölgelerinde Libya Ulusal Ordu kuvvetleri ve Serrac hükümetine bağlı güçler arasında yaşanan çatışmalardan bir görüntü (Reuters)
Trablus’un güney bölgelerinde Libya Ulusal Ordu kuvvetleri ve Serrac hükümetine bağlı güçler arasında yaşanan çatışmalardan bir görüntü (Reuters)
TT

Tunus ‘tarihi bir anlaşmaya’ varma umuduyla Libya diyaloguna ev sahipliği yapıyor

Trablus’un güney bölgelerinde Libya Ulusal Ordu kuvvetleri ve Serrac hükümetine bağlı güçler arasında yaşanan çatışmalardan bir görüntü (Reuters)
Trablus’un güney bölgelerinde Libya Ulusal Ordu kuvvetleri ve Serrac hükümetine bağlı güçler arasında yaşanan çatışmalardan bir görüntü (Reuters)

Tunus, seçim tarihinin belirleneceği tarihi bir anlaşmaya varma umuduyla, bugün Libya krizinin tarafları arasında başlayacak diyaloga ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
Birleşmiş Milletler’in (BM) desteğiyle bugün Tunus’ta başlayacak görüşmelere,  Libya’daki farklı siyasi ve sosyal kesimleri temsilen seçilen 75 kişi katılacak.
Tunus Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Velid el-Hacam, “Tunus, Libya diyalog toplantılarının başarısı için lojistik ve güvenlik anlamındaki tüm hazırlıkları tamamladı. Libyalıların krizi sona erdiren ve Tunus diplomasisinin önemli rolünü vurgulayan tarihi bir anlaşmaya varacağını umuyor” dedi.
Libya’nın Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi ve Trablus merkezli Yüksek Danıştay’ın temsilcileri, Fas’ın Bouznika kasabasında yapılan görüşmenin sonunda Libyalıların siyasi inisiyatif sahibi olduğuna dikkat çekerek, cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine hazırlık olarak ülkedeki üst düzey pozisyon adaylarının kriterleri konusunda bir anlaşmaya varma olasılığından bahsetti.
Bu arada, Libya’nın Sirte kenti, Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) ve Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) heyetleri arasındaki Ortak Askeri Komite’nin ilk toplantısına ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
Bu bağlamda, Sirte Belediyesi Yürütme Kurulu, 5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin toplantısına ev sahipliği yapmak ve karşılaşılan tüm engelleri aşmak için dün akşam bir toplantı düzenledi.
Öte yandan LUO, Sirte’deki mevzilerinden çekilmeme sözünü yineledi.
LUO Ahlaki Rehberlik Dairesi Başkanı Halid El Mahcub, LUO güçlerinin Türkler ve paralı askerler bölgeden ayrılana kadar cepheyi terk etmeyeceklerini dile getirdi.
Ülkeyle ilgili bir diğer gelişme de, BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL), Sivil Havacılık Otoritesi’nin Libya’nın güneyindeki tüm havalimanlarına uçuşların yeniden başlatılmasına izin verme kararını memnuniyetle karşıladı.
UNSMIL aynı zamanda, doğudan Trablus’a kadar çok sayıda yolcunun silahlı gruplar tarafından keyfi bir şekilde gözaltına alınmasından endişe duyduklarını belirtti.
Tüm Libya vatandaşlarının dolaşım özgürlüğü hakkını olduğuna vurgu yapan UNSMIL, bu hakkın herhangi bir şekilde ihlalinin, Libya’nın uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerinin ciddi bir ihlali olacağı konusunda uyardı.
UMH’ye bağlı güçler tarafından başlatılan Öfke Volkanı Operasyonu Basın Merkezi, kimliği belirlenemeyen cesetlerin çıkmaya devam ettiği Tarhuna’daki 5 yeni toplu mezara dair acı verici görüntüleri paylaştı.
AFP’ye göre Kayıp Kişilerin Aranması ve Tespiti Kurumu Müdürü Lutfi Tevfik, 3 toplu mezardan 14, diğer 2 toplu mezardan ise 3 ceset çıkardıklarını söyledi.
Diğer yandan UMH Başkanlık Konseyi Başkanı Serrac, ABD başkanlık seçimlerini kazanan Joe Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i tebrik etti.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Muhammed el-Kablavi’ye göre “Serrac, Libya’da sivil demokratik bir devlete ulaşmak için onlarla birlikte çalışmayı dört gözle bekliyor” şeklinde bir açıklama yaptı.

Serrac hükümeti, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretine hazırlanıyor
Bu gelişmeler, Serrac hükümetinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyaretine hazırlandığı bir zamanda yaşandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2015 yılı sonunda Suheyrat barış anlaşmasının imzalanmasıyla UMH hükümetinin kuruluşundan bu yana ilk kez ülkeyi ziyaret etmiş olacak.
UMH kaynakları, “Türk güvenlik ve istihbarat heyeti, Erdoğan ve bakanların ziyaret edeceği yerleri denetledi” dedi.
İsminin açıklanmasını istemeyen kaynaklar, “Erdoğan, Mitiga Havalimanı’nda faaliyet gösteren Türk kuvvetleri, Vatiyye Hava Üssü ve Türkiye’nin geçtiğimiz günlerde başkent Trablus’ta kurduğu eğitim merkezini ziyaret edecek. Erdoğan bu ziyarette şehirdeki meclis üyeleriyle de görüşecek” şeklinde konuştu.
Hafter liderliğindeki LUO ise, bu ziyareti ‘kabul edilemez bir provokasyon’ olarak görüyor.



Libya’da UBH Başbakanı TM ve DYK anlaşmazlığından yararlandı mı?

Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)
Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)
TT

Libya’da UBH Başbakanı TM ve DYK anlaşmazlığından yararlandı mı?

Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)
Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Dibeybe (UBH)

Libyalı siyasetçiler, geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe'yi, bazı krizler ve zorluklar karşısında kararlarından ve hamlelerinden çok muhaliflerinin hatalarının ve fikir ayrılıklarının kurtardığını belirtiyor ve bu yüzden onu ‘şanslı biri’ olarak nitelendirmekten çekinmiyorlar.

Siyasetçiler, yeni bir hükümetin kurulmasını da içeren ‘siyasi yol haritası’ tartışmalarının yapıldığı bir dönemde Temsilciler Meclisi’nde (TM) ve Devlet Yüksek Konseyi’nde (DYK) iç anlaşmazlıkların yaşandığını ve Libya’nın doğusundaki liderlerin dikkatlerinin TM’deki gergin durumla meşgul olmaları nedeniyle Dibeybe’nin önünde bir engel teşkil edecek olan petrol gelirlerine yasal olarak el konulması meselesinden uzaklaştığını da sözlerine eklediler.

TM ve DYK üyeleri bunun olduğunu itiraf etmekten çekinmezken TM üyesi İsam el-Cuheni, TM’nin son oturumunda çıkan anlaşmazlığın, siyasi yol haritasının tartışılmasını engellediğini ve TM Başkanlığının oturumları iki haftalığına ertelemesine neden olduğunu söyledi.

asdfe
DYK toplantılarından bir kare (DYK)

Şarku’l Avsat’a konuşan Cuheni, Dibeybe’nin TM’nin kendi iç anlaşmazlıklarıyla meşgul olmasından yararlandığını ve bu ertelemeden kesinlikle kazançlı çıktığını söyledi. Cuheni, söz konusu anlaşmazlıkların, bazı milletvekillerinin Kurban Bayramı öncesi yapılan TM oturumuna itiraz etmelerinden ve TM’nin verdiği kararların iptalini talep etmelerinden kaynaklandığını kaydetti.

TM, 26 Haziran'da, TM Başkanvekili Misbah Duma'nın başkanlığında, başta Anayasa Mahkemesi başkanı ve üyelerinin seçimi olmak üzere bir dizi kararın oylandığı kapalı bir oturum düzenledi. Bu gelişme, TM ile DYK arasında yeni bir anlaşmazlığa neden oldu.

TM üyesi Hasan ez-Zerka ise ‘Dibeybe’nin yararlanmasını önlemek’ amacıyla TM içindeki ‘önemsiz’ olarak nitelendirdiği anlaşmazlıkların yanı sıra DYK içindeki anlaşmazlıkların üstesinden gelinebileceğini söyledi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Zerka, Dibeybe’nin, kontrol ettiği batı bölgesinden bazı milletvekillerini, hükümetinin yerini alacak yeni bir hükümet kurulmasını hedefleyen yol haritasını reddetmeleri için provoke edebileceğini ve DYK’nın bazı üyeleriyle de aynı amaçla iletişim kurabileceğini öne sürdü.

dvfgrth
TM oturumlarından bir Kare (TM)

Öte yandan DYK üyesi Muhammed Mağzeb, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada ne Akile Salih’in ne de DYK Başkanı Halid el-Mişri’nin lideri oldukları meclislerdeki mevcut anlaşmazlıkları kontrol alabileceklerini, çünkü anlaşmazlıkların derinleştiği ve bunun da olayların onların ötesine geçeceğini gösterdiği yorumunda bulundu.

Mağzeb, DYK içindeki anlaşmazlığın, Mişri'nin görevinin sona ermesiyle sonuçlanabilecek güçlü bir rekabetle karşı karşıya kalacağını düşündüğü 1 Ağustos’taki DYK başkanlığı seçimlerine kadar sürebileceği tahmininde bulundu.

DYK içindeki anlaşmazlığın iki grup arasında devam ettiğini söyleyen Mağzeb, bunlardan birincisinin Mişri’nin grubu olduğunu ve bu grubun, Libya’daki krizin çözümünün ülkenin doğusundaki siyasi ve askeri liderlerle anlaşmaya varmak dışında çıkış yolu olmadığına inandığını, ikinci grubun ise doğudaki siyasi ve askeri liderlerle anlaşmaya karşı olmasalar da TM’nin birçok kez verdiği sözden geri dönmesi nedeniyle belli başlı garantilerin sağlanmasını şart koştuğunu söyledi.

Mağzeb, TM Başkanı Salih’in geçtiğimiz aralık ayı sonlarında Yüksek Anayasa Mahkemesi Kanunu’nun onaylanmayacağı sözü vermesine rağmen kanunun resmi gazetede yayınlandığını ve TM’nin Kurban Bayramı'ndan hemen önce o mahkemenin üyelerini seçmek için oy kullandığını da sözlerine ekledi.

TM ve DYK’nın siyasi yol haritasını onaylayıp onaylayamayacaklarını sorgulayan Mağzeb, “DYK olarak, Anayasa Beyannamesi'ndeki 13. değişikliği reddedenlere daha yakınız. Yaklaşık 55 DYK üyesi olarak Mişri'nin 11 Temmuz'da gerçekleşen ve 56 üyenin katıldığı oturumda yol haritasını onaylama şekline itirazda bulunduk. Oturumda herhangi bir kararın kabul edilmesi için katılanların üçte ikisinin, yani 38 üyenin onayını gerekiyordu, ancak sadece 34 üye onay verdi” ifadelerini kullandı.

Mağzeb, son olarak şunları söyledi:

“Yol haritası ülkenin geleceği ile ilgili ve krizin çözümü için 138 üyeli DYK’nın üyelerinin büyük kısmını onayı gerekiyor.”

DYK üyesi Naime el-Hami de Mağzeb ile aynı fikirde olanlardandı. Hami, Mişri'nin yol haritasını DYK üyelerinin önüne birden getirmekte ısrar etmesi ve onlara konuyu tartışmak için yeterli zaman vermemesi nedeniyle, anlaşmazlıkların çözüm yolunda olmadığını ve bu durumun prensip olarak, yol haritanın kendi şartlarına aykırı olduğunu vurguladı. Hami, bu yüzden seçim yasaları çıkana kadar yol haritasının onaylanmayacağı tahmininde bulundu.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hami, UBH Başbakanı Dibeybe’nin TM ve DYK üyeleri arasında UBH’nin yerine başka bir hükümetin kurulması çağrısında bulunanlarla buna karşı çıkanlar arasında büyüyen uçurumdan faydalanacağını belirtti. Mişri ile Dibeybe arasında Dibeybe'nin bazı DYK üyeleriyle arasındaki ilişkililerin neden olduğu anlaşmazlığa dikkati çeken Hami, bu anlaşmazlığın söz konusu DYK üyelerinden oluşan bir heyetin Türkiye'ye seyahat etmesinin engellenmesinde ve pasaportlarına el konulmasında da kendini gösterdiğini kaydetti.