Tunus ‘tarihi bir anlaşmaya’ varma umuduyla Libya diyaloguna ev sahipliği yapıyor

Trablus’un güney bölgelerinde Libya Ulusal Ordu kuvvetleri ve Serrac hükümetine bağlı güçler arasında yaşanan çatışmalardan bir görüntü (Reuters)
Trablus’un güney bölgelerinde Libya Ulusal Ordu kuvvetleri ve Serrac hükümetine bağlı güçler arasında yaşanan çatışmalardan bir görüntü (Reuters)
TT

Tunus ‘tarihi bir anlaşmaya’ varma umuduyla Libya diyaloguna ev sahipliği yapıyor

Trablus’un güney bölgelerinde Libya Ulusal Ordu kuvvetleri ve Serrac hükümetine bağlı güçler arasında yaşanan çatışmalardan bir görüntü (Reuters)
Trablus’un güney bölgelerinde Libya Ulusal Ordu kuvvetleri ve Serrac hükümetine bağlı güçler arasında yaşanan çatışmalardan bir görüntü (Reuters)

Tunus, seçim tarihinin belirleneceği tarihi bir anlaşmaya varma umuduyla, bugün Libya krizinin tarafları arasında başlayacak diyaloga ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
Birleşmiş Milletler’in (BM) desteğiyle bugün Tunus’ta başlayacak görüşmelere,  Libya’daki farklı siyasi ve sosyal kesimleri temsilen seçilen 75 kişi katılacak.
Tunus Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Velid el-Hacam, “Tunus, Libya diyalog toplantılarının başarısı için lojistik ve güvenlik anlamındaki tüm hazırlıkları tamamladı. Libyalıların krizi sona erdiren ve Tunus diplomasisinin önemli rolünü vurgulayan tarihi bir anlaşmaya varacağını umuyor” dedi.
Libya’nın Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi ve Trablus merkezli Yüksek Danıştay’ın temsilcileri, Fas’ın Bouznika kasabasında yapılan görüşmenin sonunda Libyalıların siyasi inisiyatif sahibi olduğuna dikkat çekerek, cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine hazırlık olarak ülkedeki üst düzey pozisyon adaylarının kriterleri konusunda bir anlaşmaya varma olasılığından bahsetti.
Bu arada, Libya’nın Sirte kenti, Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) ve Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) heyetleri arasındaki Ortak Askeri Komite’nin ilk toplantısına ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.
Bu bağlamda, Sirte Belediyesi Yürütme Kurulu, 5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin toplantısına ev sahipliği yapmak ve karşılaşılan tüm engelleri aşmak için dün akşam bir toplantı düzenledi.
Öte yandan LUO, Sirte’deki mevzilerinden çekilmeme sözünü yineledi.
LUO Ahlaki Rehberlik Dairesi Başkanı Halid El Mahcub, LUO güçlerinin Türkler ve paralı askerler bölgeden ayrılana kadar cepheyi terk etmeyeceklerini dile getirdi.
Ülkeyle ilgili bir diğer gelişme de, BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL), Sivil Havacılık Otoritesi’nin Libya’nın güneyindeki tüm havalimanlarına uçuşların yeniden başlatılmasına izin verme kararını memnuniyetle karşıladı.
UNSMIL aynı zamanda, doğudan Trablus’a kadar çok sayıda yolcunun silahlı gruplar tarafından keyfi bir şekilde gözaltına alınmasından endişe duyduklarını belirtti.
Tüm Libya vatandaşlarının dolaşım özgürlüğü hakkını olduğuna vurgu yapan UNSMIL, bu hakkın herhangi bir şekilde ihlalinin, Libya’nın uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerinin ciddi bir ihlali olacağı konusunda uyardı.
UMH’ye bağlı güçler tarafından başlatılan Öfke Volkanı Operasyonu Basın Merkezi, kimliği belirlenemeyen cesetlerin çıkmaya devam ettiği Tarhuna’daki 5 yeni toplu mezara dair acı verici görüntüleri paylaştı.
AFP’ye göre Kayıp Kişilerin Aranması ve Tespiti Kurumu Müdürü Lutfi Tevfik, 3 toplu mezardan 14, diğer 2 toplu mezardan ise 3 ceset çıkardıklarını söyledi.
Diğer yandan UMH Başkanlık Konseyi Başkanı Serrac, ABD başkanlık seçimlerini kazanan Joe Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris’i tebrik etti.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Muhammed el-Kablavi’ye göre “Serrac, Libya’da sivil demokratik bir devlete ulaşmak için onlarla birlikte çalışmayı dört gözle bekliyor” şeklinde bir açıklama yaptı.

Serrac hükümeti, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretine hazırlanıyor
Bu gelişmeler, Serrac hükümetinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyaretine hazırlandığı bir zamanda yaşandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2015 yılı sonunda Suheyrat barış anlaşmasının imzalanmasıyla UMH hükümetinin kuruluşundan bu yana ilk kez ülkeyi ziyaret etmiş olacak.
UMH kaynakları, “Türk güvenlik ve istihbarat heyeti, Erdoğan ve bakanların ziyaret edeceği yerleri denetledi” dedi.
İsminin açıklanmasını istemeyen kaynaklar, “Erdoğan, Mitiga Havalimanı’nda faaliyet gösteren Türk kuvvetleri, Vatiyye Hava Üssü ve Türkiye’nin geçtiğimiz günlerde başkent Trablus’ta kurduğu eğitim merkezini ziyaret edecek. Erdoğan bu ziyarette şehirdeki meclis üyeleriyle de görüşecek” şeklinde konuştu.
Hafter liderliğindeki LUO ise, bu ziyareti ‘kabul edilemez bir provokasyon’ olarak görüyor.



Trablus hükümeti, Libya’nın doğusundaki İHA’larla ilgisi olmadığını açıkladı

Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
TT

Trablus hükümeti, Libya’nın doğusundaki İHA’larla ilgisi olmadığını açıkladı

Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)

Trablus merkezli Libya hükümeti 30 Haziran’da, Rus Wagner grubu tarafından kullanılan bir üsse yapılan insansız hava aracı (İHA) saldırılarıyla herhangi bir ilgisi olmadığını açıkladı.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir ordu kaynağı AFP’ye yaptığı açıklamada, perşembe akşamı Bingazi’nin 150 km güneydoğusunda bulunan el-Haruba Hava Üssü’nün İHA’lar tarafından gerçekleştirilen, ‘amacı bilinmeyen’ saldırılarla hedef alındığını belirtti. Söz konusu üste, Wagner grubunun unsurları yer alıyor. Haber siteleri, saldırının, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan ve doğu Libya makamlarının meşruiyetini sorguladığı Trablus hükümetinin silahlı kuvvetlerinden kaynaklandığını belirtti.

Özel ‘el-Masar’ kanalının haberine göre Ulusal Birlik Hükümeti’ne bağlı Savunma Bakanlığı, geçen cuma yaptığı açıklamada “Uçağımızın Libya’nın doğusundaki bir üsse düzenlediği saldırılara ilişkin yayınlananlar bizi şaşırttı” diyerek, Ekim 2020’de imzalanan ateşkese saygı duyduklarını vurguladı.

Diğer yandan Libya merkezli ‘Address’ gazetesinin haberine göre ise Batı Libya’daki Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed el-Haddad, “Birimlerimizden hiçbiri doğu bölgesindeki herhangi bir alanı hedef almadı” diyerek, benzer bilgilerin Libyalı kardeşler arasında savaşı ateşlemeyi ve Libya’yı bölgesel bir çatışmaya sokmayı’ amaçladığına dikkat çekti.

Libya 2011’den, Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana büyük bir siyasi krize tanık oluyor. Nisan 2019 ile Haziran 2020 arasında Libya’nın doğusundaki en güçlü isim olan Halife Hafter, Trablus’un kontrolünü ele geçirmek için başarısız bir askeri girişimde Çadlı, Sudanlı, Nijeryalı ve Suriyeli savaşçıların yanı sıra Wagner grubundan savaşçıları kullandı. Bu başarısızlığı Ekim 2020’de, batı ve doğu kamplarının her birinden beş subaydan oluşmuş bir askeri komite tarafından gözlemlenen bir ateşkes anlaşmasının ilanı izledi.

O günden bu yana bir kısmı Rus ordusuyla birlikte savaşmak için Mali veya Ukrayna’ya gittikten sonra Libya’nın doğusundaki yüzlerce Wagner savaşçısı, başta petrol limanı bölgesinde olmak üzere güneyde aktifti.

Görsel kaldırıldı.
Mareşal Halife Hafter (Ulusal Ordu)

Libya Parlamentosu üyesi Muhammed Amer el-Abani, geçen pazartesi günü yapılan parlamento oturumunu ‘yasa dışı’ olarak niteledi.

Abani, Arap Dünyası Haber Ajansı’na (ANA) yaptığı açıklamada, Temsilciler Meclisi’nin, geçen pazartesi günü üyelerinin çoğunu davet etmeden bir toplantı düzenlemesinin ‘meşruiyet dışında ve anayasal sisteme aykırı’ olduğunu dile getirdi. Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Bileyhik, meclisin, ikinci başkan yardımcısı Musbah Duma başkanlığında resmi bir kapalı oturum düzenlediğini açıkladığına dikkat çekti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre toplantıda konsey, 2023 tarihli ve 05 sayılı kanun uyarınca Anayasa Mahkemesi başkanı ve üyelerini seçmek için oybirliğiyle bir karar aldı.

Görsel kaldırıldı.
Temsilciler Meclisi toplantısının öncesinde oturum düzenlendi. (Temsilciler Meclisi)

Muhammed Amer el-Abani konuya dair şunları söyledi:

Geçtiğimiz pazartesi günü meclis oturumunda yaşananlar ve bunun sonucunda alınan kararlar hukuka aykırıdır. Çünkü toplantı tarihini, yeter sayısını ve yerini belirlemede oturumun yapılma esaslarını dikkate almamaktadır. Bingazi’de Temsilciler Meclisi’nin yakında toplanacak istişare oturumu öncesinde verilen kararların iptalini talep etmek, son parlamento oturumuna karşı yapılan protesto çerçevesinde geliyor.

‘Libya Al Ahrar’ sitesinin haberine göre milletvekilleri tarafından yapılan bir açıklamada, oturumun ‘geçersiz olduğu ve yasama veya meclis kararı düzeyine çıkmadığı’ ifadelerine yer verilirken, oturumda yaşananlar ise ‘Temsilciler Meclisi’ni zayıflatma girişimi’ olarak nitelendirildi.

Temsilciler Meclisi’nin kapalı oturumunun yapılması amacı hakkında ise Libyalı milletvekilleri “Bazı kararlar alma arzusu nedeniyle üyeleri davet etmeden bir oturum düzenlemenin belirli bir amacı vardır. Tüm milletvekilleri oturuma katılmaya davet edilmiş olsaydı, bu kararlar alınamazdı” açıklamasında bulundular.

‘Libya Al Ahrar’ internet sitesinde ise yaklaşık 40 milletvekilinin, meclis oturumlarını boykot etmekle tehdit ettiği ve Kurban Bayramı’nın ardından Trablus’ta parlamentonun son kapalı oturumunu protesto etmek için bir istişare toplantısı düzenlendiği bildirildi.