Ruhani, Biden’i Trump’ın hatalarını telafi etmeye çağırdı

Bir İranlı kadın gazeteden Biden’in zaferi haberini okuyor  (AFP)
Bir İranlı kadın gazeteden Biden’in zaferi haberini okuyor  (AFP)
TT

Ruhani, Biden’i Trump’ın hatalarını telafi etmeye çağırdı

Bir İranlı kadın gazeteden Biden’in zaferi haberini okuyor  (AFP)
Bir İranlı kadın gazeteden Biden’in zaferi haberini okuyor  (AFP)

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Demokrat Joe Biden'ın ABD başkanlık seçimlerindeki zaferini değerlendirdi. Ruhani Biden’ın zaferinin, “Tahran'a yaptırımlar yoluyla "azami baskı politikası" uygulayan Donald Trump döneminin "hatalarını" telafi etmek için Washington açısından bir fırsat oluşturduğunu” söyledi.
Ruhani, İran cumhurbaşkanlığı internet sitesinde yayınlanan bir açıklamada, "ABD yönetiminin son üç yıldaki zararlı ve yanlış politikası yalnızca dünyanın dört bir yanındaki insanlar tarafından kınanmakla kalmadı, aynı zamanda bu ülkede son seçimlerde muhalefetle karşılaştı dedi ve ekledi: “Şimdi yeni yönetimin geçmişteki hataları telafi etme ve uluslararası yükümlülüklere saygı duyma fırsatı var" dedi.
2017'nin başlarında göreve gelen Trump, özellikle 2018'de tek taraflı olarak nükleer programa ilişkin anlaşmadan çekildi ve İran’a yönelik yaptırımlarını sıkılaştırdı. Ve Tahran, ABD'nin çekilmesinden yaklaşık bir yıl sonra, anlaşmadaki yükümlülüklerini yerine getirme konusunda geri adım attı.
Seçim kampanyası sırasında, nükleer anlaşma sırasında eski Başkan Barack Obama’nın yardımcısı olan Biden, kazanırsa İran'la "diplomasi için güvenilir bir yol" bulma ve resmi olarak "Ortak Kapsamlı Eylem Planı" olarak bilinen anlaşmaya geri dönme niyetini dile getirdi. Ancak "İran'ın insan hakları ihlallerine, terörizme ve balistik füze programına verdiği desteğine yönelik yaptırımlar kullanmaya devam edeceğini" belirtti.
Ruhani, Ekonomik Koordinasyon Komitesi toplantısında dün yaptığı açıklamada, İran halkının "dayatılan ekonomik savaşa kahramanca direnişi sayesinde, ABD'nin azami baskı politikasının başarısızlığa mahkum olduğunu gösterdiğini" belirtti.
Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Yeni liderlerin rejimin yıkıcı, yasadışı ve haydut yöntemini terk edip çoğulculuğu, işbirliğini ve hukuka saygıyı seçip seçmeyeceklerini artık dünya izliyor. Her şeyden önemli olan uygulamadır” dedi.
ABD seçim sonuçları dün birçok İran gazetesinde manşet oldu ve Beyaz Saray'daki değişimi isim değişikliğinden başka bir şey olarak görmeyen muhafazakar medya organları ile Biden’in zaferini "Amerika için yeni bir sayfa" olarak gören Ruhani'ye yakın diğerleri arasında iki farklı pozisyonu yansıttı.
Muhafazakar gazete Resalat, "maskelenmemiş düşman gitti, maskeli düşman geldi" diye yazdı.
Öte yandan, Aftab Yazd gazetesi Biden'in zaferini Washington için "yeni bir bölüm" olarak görürken, "Arman Melli" Trump'ı "şikayetçi başkan" olarak nitelendirdi. Hamshahri, "Trump dönemi dört günlük belirsizliğin ardından sona erdi ve Biden kazandı" başlıklarını attı.
Tahran sokaklarında İranlılar, Trump'ın kaybını memnuniyetle karşıladılar ve bunun yaşam koşullarında bir iyileşmeyi yansıtacağını umdular. Ancak diplomatlar ve analistler, hasımların birbirlerinden ek taahhütler isteyeceği için bunun bir gecede gerçekleşmesinin olası olmadığını belirtiyor.
American Brookings Ensititüsü’nde  silah kontrol uzmanı olan Robert Einhorn, "Anlaşmaya dönmek her iki taraf için de hızlı ve kolay olmayacak," dedi ve ekledi: "Muhtemelen altı ay kadar sürecek ve muhtemelen bir anlaşmaya varamayacaklar."
Üst düzey bir Avrupalı ​​diplomat, "Tüm taraflar beklentilerini yükseltecek. Herkesin önceliği İran'ı nükleer taahhütlerine geri dönmeye ikna etmek ve zorlamak olmalıdır" dedi.
"Risk Danışmanlığı için Avrasya Grubu" İran ekonomisi uzmanı Henry Roma ise, "İran liderliğinin yapmaya çalışacağı şey, ekonomisinin acil ihtiyaçları ile Büyük Şeytan'la müzakere etme stratejisi arasında bir denge sağlamaktır” açıklamasında bulundu.



Şarku'l Avsat, Trump'ın Amerika'daki Lübnanlılara mesajının görüşmelerden imzaya kadar izlediği yolu ortaya koyuyor

 Albert Abbas, Dearborn'daki Great Commoner Restoran’ında düzenlenen seçim programı sırasında Trump'a hatıra plaketi verdi. (AP)
Albert Abbas, Dearborn'daki Great Commoner Restoran’ında düzenlenen seçim programı sırasında Trump'a hatıra plaketi verdi. (AP)
TT

Şarku'l Avsat, Trump'ın Amerika'daki Lübnanlılara mesajının görüşmelerden imzaya kadar izlediği yolu ortaya koyuyor

 Albert Abbas, Dearborn'daki Great Commoner Restoran’ında düzenlenen seçim programı sırasında Trump'a hatıra plaketi verdi. (AP)
Albert Abbas, Dearborn'daki Great Commoner Restoran’ında düzenlenen seçim programı sırasında Trump'a hatıra plaketi verdi. (AP)

Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, Detroit'teki Hasan Abbas Restaurant'ta ABD'nin seçilmiş Başkanı Donald Trump tarafından imzalanan bir mektuba atıfta bulundu. Bu vesileyle Berri, Lübnan kökenli ABD’li ailenin Trump'ı Lübnan'da bir çözüm ve ateşkes için baskı yapmaya, Lübnan ile İsrail arasında istikrar ve sükûneti yeniden tesis edecek bir planla ilerlemeye motive etmede oynadığı rolü ortaya koydu.

Trump'ın restoranı ziyaretinden yaklaşık bir hafta önce imzalanan ve topluluğun talebi üzerine günler öncesinden yayınlanan mektup, Trump'ın danışmanı Lübnan asıllı Amerikalı Massad Boulos ile görüşen Ali Abbas'a (Albert Abbas olarak biliniyor) göre tarihte bir başkanın seçmenlerine imzaladığı ilk yazılı taahhüt niteliğini taşıyor. Ali Abbas, Massad Boulos ile görüşerek, eyaletteki Arap toplumlarının güvenini ve kendisine verecekleri oyları kazanması karşılığında, Trump'ın Michigan'daki Lübnanlı ve Arap toplumlarının savaşı durdurma taleplerini desteklemesini istedi. Abbas ayrıca, İsrail'in savaşı yüzünden, Lübnanlı ve Filistinlilerin çektiği acıları durdurmak için Trump'ın baskı yapmasını talep etti.

Abbas, Şarku’l Avsat'a verdiği röportajda, “Boulos mesajı iletti. Trump da Lübnan toplumunu destekleme konusundaki kararlılığını, Ortadoğu ve dünyada barışı tesis etmek istediğini kanıtlayan imzalı bir mektubu gönderdi” açıklamasında bulundu.

Arap toplumları için ‘umut

Mektup, Trump'ın savaşı durdurmak için baskı yapması ve gücünü kullanması yönünde açık bir destek içeriyordu. Bu da oradaki Arap toplumlarına barışa ulaşmak ve istikrarı yeniden tesis etmek için ‘umut’ veriyordu. Lübnan toplumu üyeleri mektubu ‘barışa ulaşmak için bir fırsat’ olarak görüyor ve bunun ‘Demokratların toplumun taleplerini yerine getirmek için sunabileceği her türlü fırsattan daha üstün’ olduğunu belirtiyordu.

Abbas'ın ailesi

48 yaşındaki Abbas, 1970'li yıllarda ABD’ye göç eden Lübnanlı bir aileden geliyor. ABD'de doğup büyüyen Abbas, 1972'de ABD'ye göç eden ve 1980'lerde eski Başkan Ronald Reagan yönetimi ile Lübnanlılar arasında ‘elçi’ rolü oynayan babasının çalışmalarını sürdürerek, Arap toplumunda bir aktivist ve barış savunucusu oldu.

Abbas, siyasi bir aileden geldiğini söylemeyi reddediyor ve restoranlara yatırım yapan ailesinin savaşa karşı olduğunu; barışı sağlamak ve savaşların neden olduğu acıları durdurmak için hiçbir fırsatı kaçırmadığını vurguluyor.

Trump ve Albert Abbas, Dearborn'daki Great Commoner Restoran’ında (AP)Trump ve Albert Abbas, Dearborn'daki Great Commoner Restoran’ında (AP)

Harris'den Trump'a

Boulos ile kurulan iletişim, Harris'in kampanya temsilcileriyle kurulan benzer bir iletişimin ardından geldi. Harris'in dış politikayı değiştirmekle ilgilenmediği ortaya çıktıktan sonra hayal kırıklığı oluştu. Abbas açıklamasında: “Harris'in seçim kampanyası temsilcileriyle şehirde bir araya geldik. Ateşkes ve Lübnan halkının acılarını hafifletecek bir barışın sağlanması konusunda taleplerimizi ilettik. Ancak kampanya üyeleri bize Harris'in Lübnan, İsrail ve Filistinlilere yönelik mevcut dış politikayı değiştirmekle ilgilenmediğini söyledi. Onlara Dearborn'daki Lübnan toplumunun akrabaları olan Lübnanlılar olduğunu ve bu savaşın bir sonucu olarak öldüklerini, bu savaşın devam etmesinin daha fazla acıya yol açacağını söyledik. Ancak krize yönelik mevcut politikayı değiştirmek için herhangi bir taahhütte bulunmadılar ya da söz vermediler” ifadelerini kullandı.

Trump'ın kampanyası

Bu nedenle Lübnan toplumu Boulos ile yapılan ilk görüşmelerde aynı talepleri Trump tarafına iletmek üzere harekete geçti ve toplumun, Lübnan ve Gazze Şeridi'ndeki aileleri için duyduğu endişeleri kendisine iletti. Boulos ile Dearborn'da yapılan görüşmede de ‘eyaletteki Lübnanlılara ve Araplara umut vermek amacıyla’ aynı talepler dile getirildi ve Trump'ın şehre gelmesi ve ABD'deki Müslümanlar arasındaki ilişkilerin bir bütün olarak güçlendirilmesi karşılığında bu talepler konusunda sert bir tutum takınması istendi.

Trump'ın dünürü Massad Boulos da Trump ile Abbas arasında gerçekleşen görüşmede (AP)Trump'ın dünürü Massad Boulos da Trump ile Abbas arasında gerçekleşen görüşmede (AP)

Abbas sözlerini şöyle sürdürdü: “Boulos, Ortadoğu'da barış ve refah talebine olumlu yanıt verdi ve bunu Başkan Trump'a iletti. O da taahhüdün yazılı olması ve kendisi tarafından imzalanması talebimizi kabul etti ve günler sonra bize gönderdi. Tarihte ilk kez bir başkanın seçmenlerine verdiği sözü imzalaması bizi memnun etti ve gücünü kullanarak savaşı durdurmak ve barışı sağlamak için baskı uygulayacağına dair umut verdi. Trump'ın ekibi bize imzalı mektubu gönderdi, biz de mektubu buradaki topluluğa gösterdik ve isteğimiz üzerine yayınlayarak, dünya çapında milyonlarca kişinin barış için çalışma taahhüdünü görmesini sağladık.”

Söz konusu mektupta Trump, Lübnan toplumuna hitaben şunları yazdı: “Lübnan'daki dostlarınız ve aileleriniz, komşularıyla barış, refah ve uyum içinde yaşamayı hak ediyor. Bu da ancak bölgede barış ve istikrarla sağlanır.”

Ortadoğu'daki kaosa son verme ve üçüncü bir dünya savaşını önleme sözü veren Trump, bunun dünya barışını koruma vizyonunun bir parçası olduğunu vurguladı. Ayrıca ‘Lübnan halkının emniyet ve güvenliğini sağlamak için ABD'deki Lübnan toplumuyla birlikte çalışmayı dört gözle beklediğini’ belirtti. Trump mektubunu şu sloganla sonlandırdı: “Barış için Trump'ı seçin.”

Trump'ın kabulü

Bu mesaj Lübnan ve Arap toplumunun kasım ayı başında Dearborn'da Trump'ı karşılamasında katalizör görevi gördü. Abbas, “Bu vaadin beklentilerimizi karşılamasını istedik ve Trump'ı restoranda karşıladığım konuşmamda buna değindim. Konuşmamda, medyada Müslümanlara yönelik söylemin değişmesini ve bizi stereotipleştirmekten vazgeçilmesini istedim” dedi.

Trump'ın kabulü sırasında restoranın önüne, üzerinde ‘Savaşa son verelim’ ve ‘Lübnan ve Gazze Şeridi'nde barışa destek olun’ yazılı pankartlar asılmıştı. “Ailelerimiz evlerinde acı çekiyor” diyen Albert Abbas başkan adayına hitaben şunları söyledi: “Ulusumuzun çıkarlarına öncelik vermenin ve herkes için kalıcı barışı sağlamanın zamanı geldi. Bu mevcut yönetim (Biden), insanlığın tüm yönlerinde sefil bir şekilde başarısız olmuştur. Trump'ın başkanlığını umutla bekliyor ve özellikle Lübnan ve Filistin'de barışın yeşereceği bir dönem hayal ediyoruz. Filistin yok edilirken sessiz kalamam. Lütfen akan kanı durdurmamıza yardım edin. Hiçbir para ve güç insan hayatının önüne geçmemelidir.”

Abbas Trump'ı ailesinin Dearborn'daki restoranında ağırladı. (AP) Abbas Trump'ı ailesinin Dearborn'daki restoranında ağırladı. (AP)

Trump ise görüşmede şunları söyledi: “Lübnan hakkında harika hislerim var. Lübnan'dan pek çok insan tanıyorum. Tüm bunları sona erdirmeliyiz, biz barış istiyoruz. Çok sayıda Lübnanlı ve Müslüman insan tanıyorum, Trump'ı seviyorlar, onunla iyi bir ilişkileri var. Onların oylarını istiyoruz, onların oylarına talibiz ve sanırım oylarını alacağız.”

Trump'ın konuşması

Trump'ın görüşmedeki konuşmasını ‘güçlü’ ve ‘ciddi’ olarak nitelendiren Abbas, “Biz barış istedik, Trump da hevesli ve duyarlıydı. Bu görüşmenin ardından Lübnanlılar ve Filistinliler için barışı sağlama konusundaki kararlılığını vurguladı. Lübnanlıları barış ve adalet isteyen barışçıl bir halk olarak tanıdığından bahsetti. Bu nedenle kendisine Ronald Reagan'ın barışla ilgili bir sözünden alıntı yaparak bir hatıra plaketi verdim. Bu plaket, Oval Ofis'te yer alacak” ifadelerini kullandı.

Hatıra plaketinde Reagan'dan şu alıntı yer alıyordu: “Barış çatışmanın olmaması değil, çatışmayı barışçıl yollarla çözme becerisidir.”

Albert Abbas, Trump'a bir plaket verdi. (AP)Albert Abbas, Trump'a bir plaket verdi. (AP)