Suudi Arabistan güvenlik güçleri mezarlık saldırısını soruşturmaya devam ediyor

Bir Suudi güvenlik görevlisi ve Yunanistan Konsolosluğu çalışanının yaralandığı saldırıyla ilgili uluslararası alandan Riyada dayanışma mesajları gelmeye devam ediyor.

Meşal bin Macid saldırıda yaralananlardan mağduru ziyaret etti. (SPA)
Meşal bin Macid saldırıda yaralananlardan mağduru ziyaret etti. (SPA)
TT

Suudi Arabistan güvenlik güçleri mezarlık saldırısını soruşturmaya devam ediyor

Meşal bin Macid saldırıda yaralananlardan mağduru ziyaret etti. (SPA)
Meşal bin Macid saldırıda yaralananlardan mağduru ziyaret etti. (SPA)

Suudi güvenlik yetkilileri, bir gayrimüslim mezarlığına, Fransa Konsolosu’nun da bulunduğu sırada düzenlenen saldırı ile ilgili dün Cidde’de soruşturma başlattı. Saldırıda bir Suudi güvenlik görevlisi ve Yunan Konsolosluğu çalışanı yaralandı.
Mekke Emirliği Sözcüsü Sultan Al-Dusari’nin yaptığı açıklamalara göre güvenlik yetkilileri, Suudi Arabistan’daki Fransız Konsolosu’nun Birinci Dünya Savaşı’nın bitişinin 102’inci yıl dönümü için Cidde’deki bir mezarlıkta düzenlenen törene katıldığı sırada gerçekleştirilen ‘korkak’ saldırıyla ilgili dün sabah soruşturma başlattı. Diğer bazı diplomatların da törende bulunduğu belirtilen açıklamada güvenlik takibinin sürdüğü kaydedildi.
Cidde Valisi Prens Meşal bin Macid dün sabah erken saatlerde meydana gelen saldırıda yaralananları Cidde’de kapsamlı tıbbi bakım gördükleri hastanede ziyaret ederek sağlık durumları hakkında bilgi aldı.
Cidde'deki güvenlik yetkilileri gayrimüslim mezarlığından patlama sesi gelmesinin ardından dün sabah el-Hindaviyye mahallesini güvenlik kordonu altına aldı.
Saldırı sırasında olay mahallinde bulunan Batılı bir kaynak Şarku’l Avsat’a Fransa Konsolosu’nun başkanlığındaki bir diplomatik heyetin dün sabah mezarlığı ziyaret ettiğini aktardığı açıklamasında “Mezarlığa girdikten bir süre sonra, mezarlığın bir köşesinde patlama sesi duyduk” ifadelerini kullandı.
Söz konusu kaynağın verdiği bilgilere göre güvenlik devriyeleri saldırının ardından derhal olay yerine intikal etti. Yetkili makamların saldırının neden olduğu zararı giderdiğini, kazada kullanılan malzemeler hakkında soruşturma başlatıldığını kaydetti.
Fransa, Yunanistan, İtalya, İngiltere ve ABD büyükelçilikleri yaptıkları açıklamalarda hiçbir gerekçesi olamayacak bu korkakça saldırıyı kınadılar. Aynı zamanda saldırı düzenlendiği sırada olay yerinde olan herkese vakit kaybetmeden yardımda bulunan Suudilere de teşekkürlerini sundular.
Hindaviyye mahallesini ziyaret eden Şarku’l Avsat, mezarlığa giden yollarda çok sayıda güvenlik devriyesi olduğunu gözlemledi. Görgü tanıkları, patlama sesinin oldukça yüksek olduğunu, olay sırasında çok sayıda kişinin mezarlığın ana kapısından çıktığını aktardı.

Mezarlığın tarihi
Önceden şehir surlarının dışında kalan söz konusu mezarlık, kentsel genişleme ile beraber Cidde’deki Hindaviyye mahallesinin simgelerinden biri haline geldi.
Tarihi açıdan gayrimüslimlerle ilişkilendirilen mezarlığın kuruluşu Memlük Devleti dönemine, milattan sonra 1500’lü yıllara dayanıyor. Cidde’de eskiden Hristiyan Yunan topluluğunun sarraflık ve ticaretle uğraştıkları biliniyor. Söz konusu topluluğun ölülerini mezarlığın bulunduğu bölgeye gömdüğü bilgisi mevcut.
Osmanlı döneminde, 16’ıncı yüzyılda Cidde’yi kuşatan Portekiz askerlerinin ve İkinci Dünya Savaşı’nda ölen bazı İngiliz askerlerinin ölülerinin bu mezarlığa gömüldüğü biliniyor. Bir İngiliz veya Batılı konsolos mezarlığı ziyaret ettiğinde, çelenkler ve çiçekler konuyor. Kimliği belirsiz bir İngiliz askerin, 1885’te gömülen bir Avustralyalının ve 1912’de defnedilen bir Almanın da yattığı mezarlık, Suudi Arabistan'da yaşamını yitiren gayrimüslim işçiler için de kullanılıyor.

Kınama ve dayanışma mesajları
Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn, Kuveyt, Ürdün ve Pakistan, dini ve insani değer ve ilkelere aykırı olan bu saldırıyı şiddetle kınadıklarını belirten resmi açıklamalarda bulundular. ‘Korkakça’ olarak nitelendirdiği saldırıyı şiddetle kınayan İslam İşbirliği Teşkilatı, topraklarındaki vatandaşların ve sakinlerin güvenliğini korumak ve istikrarı sağlamak için aldığı tüm önlemlerde Suudi Arabistan’ın yanındaki duruşuna ve gösterdiği dayanışmaya dikkat çekti.
Arap Parlamentosu Başkanı Adil el-Usumi saldırıyı kınadığı basın açıklamasında, Arap Parlamentosu’nun Suudi Arabistan Krallığı ile tam dayanışma içerisinde olduğunu vurguladı. Aynı zamanda ülkedeki hayati tesislerin, vatandaş ve sakinlerinin güvenliğini koruma yeteneğine olan güvenini ifade etti. Dünya İslam Birliği Genel Sekreterliği de saldırıyı kınadı. Dünya İslam Birliği Genel Sekreteri Muhammed el-İsa bunun kindar bir suçlu tarafından gerçekleştirilen korkakça bir saldırı olduğunu bildirdi.



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Tahran'ı ziyaret ederek Pezeşkiyan ve Bakıri ile görüştü

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Tahran'ı ziyaret ederek Pezeşkiyan ve Bakıri ile görüştü

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında dün Tahran'da İran Dini Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Prens Halid bin Selman, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hizmetkârı Kral Selman bin Abdulaziz'in yazılı bir mesajını ilettiğini belirterek, Dini Lider’le ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Tesnim haber ajansından aktardığına göre Hamaney görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkiler her iki ülke için de faydalı… Birbirimizi tamamlayabiliriz” ifadelerini kullandı.

Tesnim, Hamaney ile yapılan görüşmeye İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Prens Halid bin Selman, dün Tahran'a varışında Bakıri ile bir araya geldi. İran haber ajansları Bakıri'nin Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından beri Suudi Arabistan ile ilişkilerin artarak geliştiğini söylediğini aktardı. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini ve ülkesinin Suudi Arabistan ile savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tesnim'e göre Bakıri, “İran, Suudi Arabistan'ın Gazze Şeridi ve Filistin konusundaki tutumunu takdir ediyor” dedi.

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Prens Halid bin Selman'ın ziyareti, her iki ülkeyi de ilgilendiren boyutları olan bölgesel ve uluslararası gelişmelerin ortasında gerçekleşiyor.

Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için İran’a geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdullatif el-Melhem, Suudi Arabistan Savunma Bakanı’nın İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin Anlaşması’na bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ile Tahran arasındaki koordinasyon ve iş birliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

 Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi. (EPA)Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi. (EPA)

Şarku’l Avsat'a konuşan el-Melhem, Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamaya çalıştığını, bölgeyi çatışmalar evresinden istikrar ve güvenlik evresine taşımayı hedeflediğini ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklandığını söyledi. Suudi Arabistan ve İran arasındaki ikili ilişkilerin gelişmesinin, Suudi Arabistan Veliaht Prensi'nin ‘bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahın sağlanması ve halkların özlemlerinin gerçekleştirilmesi’ için yürüttüğü çabaların meyvelerinden biri olduğunu belirtti. Ziyaretin Suudi Arabistan'ın uluslararası ve bölgesel taraflarla iş birliği ve eşgüdüm içerisinde bölgenin güvenlik ve istikrarını arttırmaya yönelik devam eden diplomatik çabalarının bir parçası olması bekleniyor.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinden iki haftadan kısa bir süre sonra gerçekleşti. İkili istişarelerin yanı sıra Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve bu konuda sarf edilen çabaları ele aldı.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ve İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif'in Kasım 2024'te İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) – Arap Birliği Zirvesi kapsamında gerçekleştirdikleri görüşmeden (SPA)Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ve İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif'in Kasım 2024'te İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) – Arap Birliği Zirvesi kapsamında gerçekleştirdikleri görüşmeden (SPA)

Suudi Arabistan Savunma Bakanı'nın Tahran ziyareti kapsamında bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Söz konusu ziyaret öncesinde bir dizi gelişme yaşandı. ABD-İran görüşmelerinin ilk turu geçtiğimiz cumartesi günü Umman'ın başkenti Maskat'ta gerçekleştirilirken, Suudi Arabistan ve ABD tarafları geçtiğimiz hafta beş istasyonda bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresinde bulundu.

Ziyaret, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Pekin Anlaşması ve 10 Mart'ta Çin'in himayesinde iki ülke arasındaki tarihi uzlaşma ve ilişkilerin yeniden başladığının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önde gelen Suudi yetkililerden biri.

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüştü. (AP)Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüştü. (AP)

Pekin Anlaşması’nın ardından iki ülkeden bir dizi üst düzey yetkili karşılıklı ziyaretlerde bulundu. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Haziran 2023'te Tahran'a ilk ziyaretini gerçekleştirdi. Bu ziyaret sırasında ‘iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslam kardeşliği ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu’ vurgulayan Prens Faysal bin Ferhan, “Bu ilişkiler bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Şartı gibi açık bir temele dayanmaktadır” dedi.

Pekin'deki anlaşmanın ardından bir dizi İranlı yetkili benzer şekilde Suudi Arabistan'ı ziyaret etti. Bu isimler arasında eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki İİT-Arap Birliği Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 İİT-Arap Birliği Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif yer alıyordu.

Pekin Anlaşması taahhütleri

Pekin Anlaşması'nı takip etmek üzere kurulan Suudi Arabistan-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirdi. Bu toplantılarda iki ülke, Pekin Anlaşması'nı tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlı kalarak ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini geliştirme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşması'nı geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu ve Pekin Anlaşması'nın tümüyle uygulanması konusundaki kararlılığını açıkladı.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da ‘mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel iş birliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini’ gerektirdiğini belirtti. “İran-Suudi Arabistan eylemleri kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde ikili ve çok taraflı uluslararası iş birliğinin başarılı bir modelini taçlandırmaktadır” diyen Revançi, iki tarafın tarihi ve kültürel bağlar ve iyi komşuluk ilkesi temelinde çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında iş birliğini geliştirmeye devam ettiğini bildirdi.