Cezayir Genelkurmay Başkanlığı medyayı ‘düşmanca planları suya düşürmeye’ çağırdı

Bir araştırma kuruluşuna göre anayasa referandumu, rejimin kalıcılığını koruma yönünde atılmış etkisiz bir adım.

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmucid Tebbun. (AFP)

Cezayir Genelkurmay Başkanlığı, yerel medyayı “Cezayir'i hedef alan düşmanca planları suya düşürmek için harekete geçmeye” çağırdı. Carnegie Barış Araştırmaları Merkezi ise 1 Kasım’da gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumunun “sistemi himaye etmeyi amaçlayan boşuna ve etkisiz bir adım” olarak niteledi.
Cezayir Genelkurmay Başkanı Said Şangariha dün askeri bir tesiste yaptığı konuşmada, medyanın Cezayir'i hedef alan düşmanca planlara karşı koymadaki rolüne dikkat çekti.  Cezayir’in karşı karşıya olduğu tüm tehditlerin türü ve kaynağı ne olursa olsun ele alınması çağrısında bulunan Şangariha, “Ülkemizi savunmak ve egemenliğine sahip çıkmak herkesin meselesidir. Vatanın kurtuluşu, egemenliğinin ve bağımsızlığının geri alınması, zalim sömürgeci pençelerdeydi” dedi. Modern bilgi ve iletişim devrimine paralel düzeyde hızlı değişikliklere adaptasyonun gerekliliğini vurgulayan Şangariha, söz konusu tehditlerin kaynağını ve Cezayir'i hedef alan ‘düşmanların’ kimliğini ise açıklamadı.
Carnegie Barış Araştırmaları Merkezi internet sitesinde yakın tarihte yayınlanan bir araştırmada, söz konusu referandumda Cezayirlilerin yakından bildiği bir modelin takip edildiği belirtildi. Aynı zamanda “modern Cezayir tarihinde de rejimin demokratik bir görüntü vermek için referandum ve seçimleri kullandığına” dikkat çekildi. Cezayirli araştırmacı Dalya Ganim’in gerçekleştirdiği araştırmada şu ifadeler kullanıldı:
“Cezayir rejimi, sistemi reforme etme ve temsili mizacını perçinleme yönünde referandum ile önemli bir çaba sarf etmedi. Ülkedeki birçok kişi, bunların rejimin kalıcılığını himaye etmeye yönelik kısır adımlar olarak gördü. Nitekim Cezayirliler, rejimin halkın meşruiyetini yeniden tesis etmek için gösterdiği çabaya ikna olmadı. Çok sayıda Cezayirlinin Abdulmecid Tebbun’un Cumhurbaşkanı seçilmesine itiraz etmesi dolayısıyla ülkedeki derin meşruiyet krizi daha da arttı. Zira seçimleri kapsamlı bir şekilde boykot eden halk, polis ile çatışma içerisine girmişti. Resmi verilere göre geçen yılın sonunda yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri yüzde 58 oranında boykot edildi. Böylece yetkililerin demokrasi bayrağını taşıdıklarını göstermeye yönelik çabaları son buldu.”
Rejimin şu an vatandaşlara yönelik baskısını yoğunlaştırmayı planlarken yeni anayasanın ise ifade ve toplanma özgürlüğünü değerli kılıyor olmasını garipsediğini belirten Ganim duruma dair şu değerlendirmelerde bulundu:
“Gazeteciler, blog yazarları, aktivistler ve sıradan vatandaşlar hale hapiste. Yetkililer, keyfi tutuklamalar yapmaya ve haber sitelerine erişimi yasaklamaya devam ediyorlar.”
Ganim ayrıca referandumun meşruiyet krizini de körüklediğini zira yönetimde karar alma ve şeffaflığı artırma gibi Cezayirlilerin talep ettiği sistematik siyasi değişikliklerden kaçındığını vurguladı. Örneğin Tebbun’un Kovid-19 sonucunun pozitif çıktığını ancak yetkililerin bunu gizlediğini, Cezayirlilerin bundan son ana kadar haberdar olmadığını belirten Ganim sözlerini şöyle sürdürdü:
“Cezayirliler, yetkililerin kendilerine yalan söylemeye devam ettiğini düşünüyor. Nitekim eski Cumhurbaşkanı Buteflika’nın sağlığı da kamuoyundan gizlenmişti. Ancak Cezayirliler, artık şeffaflık eksikliğini ve hor görülmeyi kabul etmeyecek. Tebbun’un Cezayirlileri yeni bir Cezayir'in yakın olduğuna ikna etmesi zor. Zira Cezayirliler, iktidarda kalmak için aldatıcı demokrasiye başvuran yaşlı liderleri kabul etmeye artık istekli değil. Meşruiyetini itaatten değil, gerçek reformlardan alan bir liderlik modeli istiyorlar. Böyle bir şeyin önümüzdeki yıllarda başarılı olması zor olabilir.”
Rejimin halk hareketinin sahip olduğu ivmeyi referandum ve yeni anayasa ile hedeflerini benimsetmeye çalışarak ortadan kaldırmayı hedeflediğine değinen Ganim anayasanın önsözünde “halkın önceki hatalara bir son veren kutsal ve asil hareketlenmesinde ifade edilen halk iradesine cevap verdiği” ifadelerinin geçtiğini hatırlattı. Buradan hareketle “referandumun aslında rejimin ilerlemek için yarattığı bir çözüm olduğunu” belirten Ganim, “iktidarı, kendi kontrolü altındaki cumhurbaşkanlığının elinde yoğunlaştırma seçeneği yönünde ısrar edenin Cezayir Genelkurmay Başkanlığı olduğunu” söyledi. “Askeri liderlik, böylelikle Cezayir'in 1962'deki bağımsızlığından bu yana siyasi hayat üzerindeki hakimiyetini artırmayı başardı” ifadelerini kullandı.