Mısır’da Abbasi döneminden kalma 28 altın dinar bulundu

İçinde 28 dinar altın bulunan keten bez (Şarku’l Avsat)
İçinde 28 dinar altın bulunan keten bez (Şarku’l Avsat)
TT

Mısır’da Abbasi döneminden kalma 28 altın dinar bulundu

İçinde 28 dinar altın bulunan keten bez (Şarku’l Avsat)
İçinde 28 dinar altın bulunan keten bez (Şarku’l Avsat)

Mısır’ın Fayyum şehrindeki Deir el-Banat arkeoloji bölgesinde çalışan Mısır-Rusya arkeoloji ekibi, Abbasi döneminden kalma 28 altın dinar ve beş küçük sikkeden oluşan bir koleksiyon buldu.
Söz konusu eski paralar, belirsiz semboller taşıyan kil halkaya bağlı keten bir beze sarılmış halde bulundu.
Eski Eserler Yüksek Konseyi İslami, Kıpti ve Yahudi Eski Eserler Birimi Başkanı Usame Talaat, arkeolojik alanın kuzey kesiminde Mısır-Rusya ekibine ait bu keşfin, bölgedeki en önemli arkeolojik keşiflerden biri olduğunu söyledi.
Talaat, daha önce Greko-Romen döneminden kalma bir mumya koleksiyonunun bulunduğu bu bölgenin Yunan, Roma, Kıpti ve İslami dönemler arasındaki farklı tarihsel dönemlerde kullanıldığını vurguladı.
Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı’nın bu sabah yaptığı açıklamaya göre, keşfedilen koleksiyon Abbasi Halifesi el-Muktedir Billah döneminden 16 altın dinar ve 5 sikkenin yanı sıra Halife el-Radi Billah döneminden 10 altın dinar ve Halife el-Mu’tasim Billah döneminden 2 altın dinardan oluşuyor.
Rus misyonu, 2003 yılından beri Deir el-Banat bölgesinde çalışıyor ve o zamandan beri birkaç tabut ve mumya ortaya çıkardı.



Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons
TT

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons

Yeni bir araştırmaya göre mavi köpekbalığının derisindeki benzersiz yapılar, bukalemun gibi renk değiştirebileceğine işaret ediyor.

Bu hafta Anvers'te düzenlenen Society for Experimental Biology konferansında sunulan çalışma, mavi köpekbalığının (Prionace glauca) derisindeki renkleri üreten küçük nano yapıları ortaya çıkardı. Köpekbalığının renginin sırrı, deriyi zırh gibi kaplayan pulların, dermal dentiküller diye bilinen pulpa boşluklarında saklı.

Çalışmada yer alan araştırmacılardan Viktoriia Kamska, "Mavi, hayvanlar alemindeki en nadir renklerden biri ve hayvanlar bunu üretmek için evrim boyunca çeşit çeşit benzersiz strateji geliştirdi. Bu da bu süreçleri bilhassa büyüleyici kılıyor" diyor.

Pulpa boşlukları içindeki guanin molekülü kristalleri, mavi reflektör görevi görüyor. Buna ek olarak melanin pigmenti içeren hücre bileşenleri diğer dalga boylarını emerek köpekbalığının karakteristik rengini üretiyor.

Dr. Kamska, "Bu bileşenler, aynalarla dolu torbaları ve siyah emicilerle dolu torbaları anımsatan şekilde ayrı hücrelerde toplanıyor ancak yakın ilişki içinde durarak birlikte çalışabiliyorlar" diye açıklıyor.

Melanin, belirli kalınlık ve aralıklara sahip guanin kristalleriyle işbirliği yaparak köpekbalığının derisindeki renk doygunluğunu artırıyor.

Bir diğer araştırmacı Mason Dean "Bu malzemeler bir araya getirilince, renk üretme ve değiştirmeyi sağlayan güçlü bir yetenek de ortaya çıkıyor" diyor.

Büyüleyici olan şey, kristalleri içeren hücrelerdeki küçük değişiklikleri gözlemleyerek bunların tüm organizmanın rengini nasıl etkilediğini görüp modelleyebilmemiz.

xsdfrgt
Mavi köpekbalığının dermal dentikülleri (Viktoriia Kamska)

Araştırma, renk üreten küçük yapıların biçimini, işlevini ve mimarisini tanımlayan gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde mümkün oldu.

Dr. Dean "Rengi organizma düzeyinde, metre ve santimetre ölçeğinde incelemeye başladık ancak yapısal renk nanometre düzeyinde elde edildiğinden, bir dizi farklı yaklaşım kullanmamız gerekti" diyor.

Araştırmacılar daha sonra küçük deri yapılarındaki hangi yapısal parametrelerin, gözlemlenen görünümü üretmekten sorumlu olduğunu doğrulamak için bilgisayar simülasyonları kullandı.

Bu renk değişimi mekanizmasının, guanin kristal aralığını etkileyecek çevresel faktörler tarafından da yönlendirilebileceğini gösterdiler.

Dr. Dean, "Bu şekilde nem veya su basıncı değişiklikleri gibi basit bir şeyden kaynaklanan çok ince ölçekteki değişiklikler, vücut rengini değiştirebilir ve bu da hayvanın nasıl kamufle olacağını şekillendirir" ifadelerini kullanıyor.

Örneğin köpekbalığı daha derine yüzdüğünde, deriye daha fazla basınç uygulanması sonucu guanin kristallleri birbirine doğru itiliyor ve köpekbalığının rengi koyulaşarak çevresine daha iyi uyum sağlıyor.

Bu küçük yapıların davranış mekanizması köpekbalığının deri rengini de değiştiriyor olabilir. Dr. Dean şöyle diyor: 

Böylesine çok işlevli bir yapısal tasarım (yüksek hızlı hidrodinamik ve kamufle edici optik özellikleri birleştiren bir deniz canlısı yüzeyi) bildiğimiz kadarıyla daha önce görülmedi.

Independent Türkçe