Hafter tarafı: 'Katar ve Türkiye barış sürecini ‘sabote etmeye’ çalışıyor'

LUO’nun askeri birlikleri, polis güçlerini desteklemek çin Bingazi çevresinde devriye atıyor (Askeri Bilgi Bürosu)
LUO’nun askeri birlikleri, polis güçlerini desteklemek çin Bingazi çevresinde devriye atıyor (Askeri Bilgi Bürosu)
TT

Hafter tarafı: 'Katar ve Türkiye barış sürecini ‘sabote etmeye’ çalışıyor'

LUO’nun askeri birlikleri, polis güçlerini desteklemek çin Bingazi çevresinde devriye atıyor (Askeri Bilgi Bürosu)
LUO’nun askeri birlikleri, polis güçlerini desteklemek çin Bingazi çevresinde devriye atıyor (Askeri Bilgi Bürosu)

General Halife Hafter komutasındaki Libya Ulusal Ordusu (LUO), Katar ve Türkiye’yi Birleşmiş Milletler’in (BM) ülkede yürüttüğü barış sürecini ‘sabote etmeye’ çalışmakla suçladı. Öte yandan Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti, Doha ile yeni bir askeri anlaşama imzaladı.
UMH Savunma Bakanı Selahaddin en-Nemruş, Katar ve Libya’nın savunma ve içişleri bakanlarının Doha’da bir araya gelerek, Libya krizindeki son gelişmeler ve Doha'nın güvenlik ve istikrarın artırılmasındaki rolünü ele aldığını açıkladı. Nemruş, açıklamada ayrıntıya yer vermeden iki ülkenin savunma bakanlıkları arasında eğitim ve kabiliyet geliştirme konusunda bir işbirliği protokolü imzalandığını söyledi.
Ancak yerel basın kuruluşları ve LUO’ya yakın kaynaklar, anlaşmanın Katar’a özellikle de ülkenin batısındaki Mısrata kentinde UMH güçlerinin askeri karargahlarında askeri varlık ve lojistik tesisler sağlanmasını içerdiğini söyledi.
UMH Savunma Bakanlığı Ofisi tarafından yayınlanan fotoğrafta, Nemruş, Katar ziyareti sırasında UMH Özel Kuvvetler Komutanı Hamad Abdullah bin Futays el-Merri’nin yanında görünüyordu. Merri, 2011 yılında Libya’nın eski Devlet Başkanı Muammer Kaddafi rejimini devirmede önemli rol oynamıştı. Bakanlık tarafından yayınlanan fotoğraflarda,  Katar Müşterek Özel Kuvvetlerin karargahını gezdikten sonra Merri’ye bir hediye verdiği görüldü.
Öte yandan UMH tarafından gerçekleştirilen Öfke Volkanı Operasyonu odası, Cufra hava üssünün uydu görüntüsünü yayınladı.  Bu fotoğraflarda, Eylül ayında inşa edilmeye başlanan pistin yanındaki üssün içinde kazılar ve yeni noktaların inşası tespit edildi.

LUO’dan suçlama
Öte yandan dün sabah yaptığı kısa bir açıklamayla suikast söylentilerini reddeden LUO Motivasyon Dairesi Başkanı Tümgeneral Halid el-Mahcub, Katar ve Türkiye’yi Libya’daki askeri gidişatı engellemekle suladı.
Mahcub, geçtiğimiz Perşembe günü yaptığı açıklamada, “İhvan-ı Müslimin (Müslüman Kardeşler) örgütüne bağlı bazı oluşumlar Libya'da ateşkes anlaşmasını engellemeye çalışıyor. Sirte-Cufra hattında herhangi bir askeri harekat bulunmuyor” ifadelerini kullandı. Mahcub,  milislerin Katar ve Türkiye’den destek aldığını söyleyerek ordunun hala ateşkeste kararlı olduğunu vurguladı.
LUO’ya bağlı Libya Haber Ajansı’na açıklamalarda bulunan Mahcub, İhvan-ı Müslimin’i özellikle de Bingazi kentinin güvenlik açısından istikrarsız olduğu yanılsaması oluşturmak için söylentiler yaymak ve kafa karışıklığı yaratmak için sistematik bir karalama çalışması yürütmekle suçladı.
UMH heyeti, 5 + 5 ortak askeri komite ilk toplantısını Sirte'deki yeni karargahında tamamladıktan sonra LUO heyeti tarafından uğurlanarak Sidre Havalimanı’ndan başkent Trablus'taki Mitiga Havalimanı'na gitmek üzere ayrıldı. Bu yılın başından beri altıncısı düzenlenen toplantı yabancı ve paralı güçlerin Libya’dan çekilmesi için adımlar atılması konusunda bir anlaşmaya varılarak sonlandırıldı.
Komite dün akşam düzenlediği basın toplantısında, sahil yolunun açılması ve vatandaşların kolay hareket etmesini sağlamak için gerekli olan her şeyin alınmasıyla bunun ilk aşaması üzerinde anlaşmaya varıldığını açıkladı. Komite ayrıca bir an önce tekrar toplanma kararı aldı. Komite, ‘koşulların hassasiyeti’ nedeniyle gazetecilerin sorularını yanıtlamayı reddetti.
BM Misyonunun Güvenlik Kurumlarını Destekleme Dairesi Başkanı Salim Raad, iki tarafın ‘sahil yolunu vatandaşların geçişine izin verecek bir mesafeden boşaltmaya başlama’ konusunda anlaştıklarını açıkladıkları sonuç bildirisini okudu. Tüm paralı askerler ve yabancı savaşçıların sahil yolunu açarak hedeflenen bölgeden çıkarılıp Trablus ve Bingazi'de toplanmasının hedeflendiğini bildiren Raad, bir sonraki aşamada Libya topraklarından ayrılma faaliyetlerinin başlamasının planlandığını ifade etti.
Öte yandan LUO, dün akşam, Bingazi'de Ortak Güvenlik Komitesi tarafından başlatılan operasyonda tüm askeri birliklerinin İçişleri Bakanlığı'na destek için harekete geçeceğini duyurdu. Açıklamada bu hareketin, Bingazi kentinde güvenliği sağlamak, suçu ortadan kaldırmak, tüm fail ve haydutları tutuklamak amacıyla doğrudan Ordu Başkomutanı'nın yönlendirmesi altında gerçekleştirileceğine işaret edildi.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.