Filistin, Pompeo Yahudi yerleşim birimlerini ziyaret ederse şikayette bulunacak

Yolsuzlukla suçlanan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya karşı dün Kudüs'te protesto gösterisi düzenleyen İsrailliler (Reuters)
Yolsuzlukla suçlanan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya karşı dün Kudüs'te protesto gösterisi düzenleyen İsrailliler (Reuters)
TT

Filistin, Pompeo Yahudi yerleşim birimlerini ziyaret ederse şikayette bulunacak

Yolsuzlukla suçlanan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya karşı dün Kudüs'te protesto gösterisi düzenleyen İsrailliler (Reuters)
Yolsuzlukla suçlanan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya karşı dün Kudüs'te protesto gösterisi düzenleyen İsrailliler (Reuters)

Filistinliler, mevcut ABD yönetimini, yeni yönetim değişikliği gerçekleşmeden önce İsrail’in yerleşim planını desteklemekle suçladılar. Aynı zamanda, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun önümüzdeki hafta Batı Şeria'daki yerleşim birimlerinden birini ziyaret etmesi halinde Birleşmiş Milletler'e (BM) resmi bir şikayette bulunacaklarını belirttiler.
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yönetim Kurulu Üyesi Hanan Aşravi, Batı Şeria'daki İsrail yerleşim birimlerini ziyaret etmesi durumunda ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'ya karşı Filistinlilerin Birleşmiş Milletler'e resmi bir şikayette bulunacağını bildirdi.
Aşravi, Ramallah'ta basına yaptığı açıklamada, “Pompeo'nun ziyareti söz konusu olursa, bu durumun İsrail yerleşiminin uluslararası hukuka göre oluşturduğu savaş suçuna ortak olmak anlamına geleceğini" belirtti.
Aşravi açıklamasında, böyle bir ziyaretin "ABD Başkanı Donald Trump'ın yönetiminin Beyaz Saray'dan ayrılmadan önce İsrail için en fazla kazanımı elde etme çabasındaki yasadışı ve düşmanca davranışını yansıttığını" vurguladı.
Aşravi aynı zamanda, “ABD yönetiminin, ahlaksızlığın zirvesinde bir hareketle ve İsrail'e hizmet etmek amacıyla siyasi ve hukuki pozisyonları çarpıtacak şekilde  işgal altındaki Filistin topraklarında İsrail’in yerleşiminin genişlemesinin hızlanmasını desteklemekte ısrar ettiğini" ifade etti. İsrail medyası tarafından Cuma günü yapılan açıklamalarda, Pompeo'nun önümüzdeki hafta İsrail'e yapacağı resmi ziyaret sırasında Batı Şeria ve Golan Tepeleri’ndeki yerleşim yerlerine istisnai bir ziyaret yapmayı planladığı bildirildi. İsrail haber sitesi Walla, İsrail ve ABD kaynaklarından aktardığı bilgilere göre söz konusu ziyaretin ABD dışişleri bakanlıklarının önceki yönetimlerdeki politika ve uygulamalarına aykırı olduğunu kaydetti.
Walla’ya göre Pompeo, Batı Şeria’daki Psagot yerleşim birimindeki bir şarap üretim tesisini ve işgal altındaki Golan Tepeleri’ni ziyaret etmeyi planlıyor.
İsrail 1967'de Batı Şeria'yı işgal ederek burada uluslararası hukuka aykırı olarak kabul edilen yerleşim birimleri kurdu. Ancak Pompeo yaklaşık bir yıl önce, ABD’nin işgal altındaki Filistin topraklarında bulunan Yahudi yerleşim birimlerini yasa dışı olarak görmediğini dile getirmişti. Bu açıklama Filistinlilerin şiddetli tepkilerine yol açmıştı.
Filistinliler, Trump yönetimini ve İsrail hükümetini, ABD Başkanı Joe Biden'ın iktidarı gelecek yılın Ocak ayında devralmadan önce zamanla yarışarak sahadaki olası en büyük yerleşim planlarını desteklemek ve uygulamakla suçluyor.
FKÖ'ye bağlı Toprak Savunması ve Yerleşim Yerleri ile Mücadele Ofisi tarafından dün yayınlanan resmi raporda şu ifadeler yer aldı:
“İsrail işgal hükümeti, işgal altındaki Batı Şeria topraklarını ilhak planını uygulamak için  ABD’deki başkanlık seçimlerinin sonuçlarından ve 20 Ocak'ta ABD yönetiminde beklenen iktidar değişikliğinden en kötü şekilde faydalanmaya çalışıyor. 
Pompeo'nun Ramallah ve el-Bireh vilayetindeki vatandaşların toprakları üzerine inşa edilen Psagot yerleşimine yapacağı ziyaret Filistinlilerin öfkesine yol açtı. Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Pompeo'nun ziyaretiyle ilgili yaptığı açıklamada, ziyaretin uluslararası kanunlara aykırı yerleşim politikalarını meşrulaştırmak demek olduğunu ve  tüm dünyanın bu adımı kınaması gerektiğini belirtti.
"İşgal hükümetinin yasadışı uygulamaları sadece Filistin halkının acılarının devam etmesi anlamına gelmiyor. Adalet, özgürlük ve kendi kaderini tayin hakkı değerlerinin de karşısında duruyor” değerlendirmesinde bulunan Iştiyye,  Avrupa Birliği'ni, uluslararası hukuka ve BM kararlarına dayalı gerçek bir siyasi çözüm bulmak için yeni ABD yönetimiyle görüşmeye ve Filistin meselesini uluslararası öncelikler gündemine yerleştirmeye çağırdı.
Istiyye açıklamasında, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın uluslararası hukuka ve BM kararlarına dayanan ciddi ve gerçek bir siyasi süreç başlatmak için herhangi bir siyasi çabaya hazırlanma yönündeki tutumunu yineledi. Istiyye, özellikle uluslararası güçlerin katıldığı çok yönlü uluslararası bir konferansa dikkat çekti. 
Pompeo, geçen yıl İsrail yerleşimlerinin ABD tarafından yasadışı sayılmasının durdurulmasını talep eden açıklamasının ardından adı verilen şarap üretim fabrikasını ziyaret edecek. İsrail'deki ABD Büyükelçiliği ve İsrail iç istihbarat servisi Şin Bet, Pompeo’nun benzeri görülmemiş ziyareti için yoğun hazırlıklar yapıyor.
FKÖ tarafından yayınlanan raporda, "ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail ile yeni ABD Başkanı seçilen Joe Biden yönetimi arasındaki anlaşmazlığı sürdürmek için Batı Şeria'daki toprakların kısmen ilhakına doğru gideceği anlaşılıyor" ifadeleri yer aldı.
Rapor, bu adımın İsrail Savunma Bakanı Beni Gantz'ın hem Netanyahu hem de Naftali Bennett ile rekabet ettiği bir dönemde atıldığına dikkat çekti. Ayrıca raporda, Mavi-Beyaz İttifakı lideri Beni Gantz’ın vatandaşların desteğini kazanmak amacıyla Filistin topraklarında, işgal hükümeti yasalarına bile aykırı bir şekilde işgal yetkililerinin onayı olmadan Batı Şeria’da bin 700 yerleşim biriminin varlığının yasallaştırılması için çalıştığı belirtildi. Rapor, Biden'ın Beyaz Saray'a girmesinden önce Batı Şeria'daki yerleşim birimlerini yasallaştırmak için yoğun kampanyaların başlatılmasına ek olarak, Batı Şeria'daki yerleşim yerleri için bir dizi İsrail inşaat planına dikkat çekerek, bunlardan bazılarının onaylandığını, bazılarının ise beklediğini kaydetti.



Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
TT

Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Hamas üzerindeki askeri baskıyı iki katına çıkarma tehdidinin ve hükümetindeki bakanların Hamas’ın Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını ve savaşın sona erdirilmesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya varma talebini reddederek Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etme çağrılarının ardından İsrail işgal güçleri, Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını arttırarak dün daha fazla can kaybına neden oldu.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerine düzenlenen çok sayıdaki hava saldırısı, topçu bombardımanı ve insansız hava aracı (İHA) ile açılan ateş sonucunda 30'dan fazla Filistinli hayatını kaybetti.

Aynı istatistiklere göre kurbanların çoğu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ile Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerindendi.

Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İsrail tarafından Gazze Şeridi’ne düzenlenen bombardımanlarda ölenlerin sayısının 51 bin 201'e, yaralananların sayısının ise 116 bine yükseldiği bildirildi.

Yeni bir teknik

Şarku’l Avsat muhabiri, dün gece, Gazze şehrinin doğusunda yer alan Zeytun, Şecaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin her noktasını vuran İsrail’in saldırılarının yoğunluğu açısından zor geçtiğini, özellikle et-Tuffah Mahallesi ve Yafa Caddesi çevresi ile Gazze şehrinin orta kesimlerine yakın bölgelerden çok sayıda insanı kaçmaya zorladığını bildirdi.

İsrail, 18 Mart'ta çatışmaların yeniden başlamasından bu yana İsrail askerleri arasında yaşanan ilk ölümcül olay olan, Hamas üyeleri ile İsrail askerleri arasında et-Tuffah Mahallesi’nin doğusunda yaşanan çatışmalarda bir İsrail askerinin ölmesi ve dört askerin yaralanmasından bir gün bu bölgelere saldırdı.

İsrail askerleri coğrafi olarak, ateşle korudukları, ancak asker bulundurmadıkları kuzeybatı bölgeleri dışında Refah şehrinin tamamını karadan kontrol ediyorlar. Refah şehrini Han Yunus'tan ayıran ve ‘Morag Koridoru’ olarak bilinen bölgede konuşlanmış durumdalar.

sdfgthy
Dün Gazze’nin kuzey yakınlarında İsrail’e ait askeri bir aracı taşıyan bir tır (Reuters)

İsrail kara kuvvetleri, Gazze Şeridi'nin kuzeyini orta kesimlerden ve güneyden ayıran Netzarim Koridorunda konuşlu olsa da bölgede tam kontrol sağlanmış değil, Reşid sahil yolu halen açık durumda. İsrail kara kuvvetleri aynı zamanda Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin dış bölgelerinde de konuşlu ve buradaki operasyonlar, kuzeydeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiye semtlerinin dış mahallelerindeki diğer askeri birlikler gibi yavaş ve temkinli bir şekilde yayılıyor.

Operasyonlarında yeni bir taktiksel yaklaşım benimseyen İsrail güçleri, bir yandan Hamas'ı yavaş ilerleyen kara operasyonlarıyla baskı altına almayı hedeflerken, diğer yandan da bomba ya da patlayıcıları tespit etmek amacıyla geriye kalan binaları ve evleri havaya uçurmak için patlayıcı robotlar kullanıyor.

Öte yandan İsrail güçleri, Gazzelilerin evlerine dönmelerini engellemek için onların evlerini yıkmayı ve buraları yaşanmaz alanların ve belki de gelecekte girmelerinin yasak olduğu tampon bölgelerin bir parçası haline getirmeyi amaçlıyor.

Hamas'a baskı

Başta Netanyahu olmak üzere İsrailli yetkililer, Hamas üzerinde baskı kurmak amacıyla operasyonları yoğunlaştırmayı planladıklarını açıkladılar. Netanyahu cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, İsrail güçlerine Hamas üzerindeki baskıyı her zamankinden daha fazla arttırmaları talimatını verdiğini ve İsrail'in mutlak zafer elde edene kadar savaşmaya devam etmekten başka çaresi olmadığını söyledi. ‘Katiller’ dediği kişilere teslim olmayacağını ve herhangi bir dikteye boyun eğmeyeceğini vurgulayan Netanyahu, Hamas tarafından ‘kapsamlı anlaşma’ olarak adlandırılan anlaşma kapsamında yeniden belirlenen koşulları reddettiğini belirtti.

Netanyahu hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar bu konuşmayı överken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Gazze'deki askeri operasyonların sürdürülmesi ve yoğunlaştırılması, herhangi bir müzakerenin kabul edilmemesi ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilerek askeri yönetimin kurulması için çalışılması çağrısında bulundu. Buna karşın İsrailli gazeteciler ve analistler, İsrail için askeri ve ekonomik risklere değindiler.

dfgthyu
İleri karakol kurmak için Gazze'ye geçmeye çalışan radikal Yahudi yerleşimciler, Şubat 2024 (DPA)

İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin yüzde 30 ila 40'ını etkin bir şekilde kontrol ediyor. Bu durum yerleşimcilerin liderlerini ve onları destekleyen bakanları, 2005 yılında boşaltılan Gazze Şeridi'nde yerleşim inşaatlarının yeniden başlatılması çağrısında bulunmaya teşvik ediyor.

Giderek kötüleşen insani kriz

İsrail'in İbranice yayın yapan haber sitesi Walla, İsrail ordusunun, Hamas'ın gücünü zayıflatmak ve yönetimini sarsmak amacıyla, Gazze'deki bölgeleri daha ufak bölgelere ayırmak amacıyla daha büyük operasyonlara hazırlandığını bildirdi. Walla’nın aktardığına göre bu çerçevede sivil şirketler tarafından işletilen ve doğrudan sivillere gıda yardımı dağıtacak merkezlerin kurulması da söz konusu.

İsrail, Hamas'a baskı uygulamak için sivilleri yerlerinden ederek ve evlerini yıkarak operasyonlarında açıkça sivilleri hedef alıyor. Ayrıca ablukayı sıkılaştırarak ve yardım ve ticari ürünlerin girişini engelleyerek onları açlığa mahkum ediyor.

Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) göre 90 binden fazlası kendisine ait 115 barınakta olmak üzere, yaklaşık 420 bin kişi yeniden başlayan saldırıların ardından yerinden edilmiş durumda ve askeri operasyonlar ve insani yardım girişinin engellenmesi sonucunda insani koşullar hızla kötüleşiyor.

Öte yandan Dünya Gıda Programı (WFP) tüm tarafları sivillere öncelik vermeye ve Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çalışanlarını korumaya çağırdı. WFP, İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaş nedeniyle insani acıların daha da arttığını vurguladı.

WFP tarafın dün yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

Gazze'deki aileler bir sonraki öğünlerinin nereden geleceğini bilmiyorlar. WFP tüm taraflara sivillerin ihtiyaçlarına öncelik vermeleri, insani yardım çalışanlarının korunmasını sağlamaları ve Gazze'ye derhal yardım girmesine izin vermeleri çağrısında bulunuyor.

sdfgrthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda ücretsiz gıda dağıtım noktasının önünde bekleyen Filistinliler, 12 Nisan 2025 (AFP)

Gazze Elektrik Kurumu (GEDCO) tarafından dün yapılan açıklamada ise Gazze Şeridi'nde yaklaşık 18 aydır elektrik kesintisi yaşandığı ve bu süre zarfında Gazzelilerin 1,88 milyar kilowatt saatten (kWsa) fazla elektriği kullanmaktan mahrum kaldığını bildirdi.

Bu uzun süreli kesinti, başta sağlık, su ve sanitasyon olmak üzere hayati öneme sahip alanları çöküşün eşiğine getirdi. Çünkü temel altyapıyı çalıştıracak enerji kaynağı yok ve kötüleşen insani durumla birleştiğinde salgın hastalıklar ve yetersiz beslenme riski artıyor.

İsrail, 2 Mart'ta Gazze'ye tam bir abluka uygulayarak ateşkesle birlikte yeniden başlayan uluslararası yardımların girişini engelledi. Ayrıca Gazze’nin başlıca deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine giden elektriği de kesti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bu hafta insani durumun savaşın başlamasından bu yana geçen 18 ayın en kötü halinde olduğu uyarısında bulundu. Gazze'ye herhangi bir malzemenin geçişine izin verilmesinin üzerinden bir buçuk ay geçtiğini vurgulayan OCHA, bu durumun bugüne kadarki en uzun süreli tedarik kesintisi olduğunun altını çizdi.