Kudüs'te İsrail, ABD, Bahreyn üçlü toplantısı

Aşkenazi, ilhak planının dondurulmasının önemi hakkında açıklamalarda bulundu.

Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif ez-Zeyani ve İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben Shabat geçen Ekim ayında Manama'da (AFP)
Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif ez-Zeyani ve İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben Shabat geçen Ekim ayında Manama'da (AFP)
TT

Kudüs'te İsrail, ABD, Bahreyn üçlü toplantısı

Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif ez-Zeyani ve İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben Shabat geçen Ekim ayında Manama'da (AFP)
Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif ez-Zeyani ve İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben Shabat geçen Ekim ayında Manama'da (AFP)

Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif ez-Zeyani  başkanlığındaki üst düzey bir heyet resmi bir ziyaret kapsamında yarın (Çarşamba) Tel Aviv'e gidecek. İsrailli kaynaklarından edinilen bilgilere göre,  İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif bin Raşid ez-Zeyyani çarşamba günü Kudüs’te bir araya gelecek.
Bahreyn Dışişleri Bakanlığı açıklamasında  ziyaretin barışa destek vermek ve İbrahim anlaşmasının ilkelerinin ışığında iki ülke arasında daha fazla ortak görüşme yapmayı amaçladığı belirtildi.
Dışişleri Bakanlığı, "Ziyaret, Bahreyn’in Ortadoğu’daki barış sürecini destekleme konusundaki kararlı ve kalıcı konumunu teyit etmek, İsrail Devleti ile ekonomik fırsatlara,  ikili anlaşmalara ve çeşitli alanlarda ortak çıkarlar elde etmeye yönelik çabalara ışık tutmak için yapılıyor” açıklamasında bulundu.
İsrail Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi geçen hafta Knesset'te bir oturumda yaptığı konuşmada, Bahreyn Dışişleri Bakanı'nın yakında Tel Aviv'i ziyaret edeceğini duyurmuştu. Zeyani’nin İsrail ziyareti ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun ziyareti ile aynı zamana denk geliyor ve ABD Dışişleri Bakanı ez-Zeyani ve Netanyahu’yu bir araya getiren üçlü bir toplantı yapılması planlanıyor.
Bahreyn Dışişleri Bakanlığı yetkilisine göre, ez-Zeyani, İsrail heyetinin 18 Ekim'de Manama'ya yaptığı ziyarette değinilen işbirliği alanları hakkında görüşmeler yapacak.
Dün Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi, üçlü görüşmeden önce, BAE ile yapılan anlaşmanın bir şartı olan Batı Şeria ve Ölü Deniz’in kuzey bölgelerinde İsrail ilhak planının dondurulmasının önemine ilişkin açıklamalarda bulundu. Aşkenazi açıklamasında: "İlhak planıyla ilgili tartışmalardan normalleşme görüşmelerine geçmek, genel olarak bölge halkları ve özel olarak da genç nesiller için muazzam ufuklar açıyor” dedikten sonra Filistin liderliğini barış diyaloglarına katılmaya davet ederek, "Hem bizim, hem sizin hem de bölgedeki tüm ülkeler için tarihi bir fırsat var, öyleyse gelin, bu fırsatı kaçırmayın" ifadelerini kullandı.
İsrailli bir kaynak, üçlü toplantın  doğruladı: İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif ez-Zeyani, Netanyahu’nun ofisinde bir araya gelecek. Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi'nin görüşmelerin başlamasından bu yana ilk kez üçlü toplantıya katılmaya davet edildiği duyuruldu. Zira Araplarla iletişime geçerken Mavi Beyaz Partisi’ne mensup Aşkenazi süreçten uzak tutulmuştu.
İsrail, Bahreyn ve ABD arasındaki toplantının Çarşamba günü Batı Kudüs'te yapılacağını, Tel Aviv ve Manama'daki yetkililerin bu toplantıda iki ülke arasında doğrudan uçuşlara izin verecek havacılık anlaşmasını tamamlamak için büyük çaba sarf ettiğini belirtti. Ancak gündeme getirilecek ana konu, iki ülkede büyükelçilik açılmasıyla ilgili tartışmalar olacak. Tel Aviv geçen hafta bu konuda Manama’dan resmi bir talepte bulunmuştu ve görüşmede ez-Zeyani’nin ülkesinin cevabını vermesi bekleniyor.
Bahreyn ve BAE, 15 Eylül’de Amerikan arabuluculuğunda gerçekleşen görüşmeler sonrasında İsrail ile normalleşme anlaşmasını Beyaz Saray’da imzalamıştı. Netanyahu burada  BAE Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Ziyad ile barış anlaşması imzaladığı gibi aynı anlaşma Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif ez-Zeyani ile de anlaşma imzalanmıştı.
10 Kasım'da İsrail parlamentosu, Beyaz Saray'da imzalandıktan yaklaşık iki ay sonra Bahreyn ile ilişkileri normalleştirme anlaşmasını oy çokluğuyla onayladı. Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Meir Ben Shabat liderliğindeki bir İsrail heyeti, Bahreyn ile İsrail arasındaki diplomatik ilişkilerin resmi açılış tarihi olan 18 Ekim'de Bahreyn'in başkenti Manama'yı ziyaret etti. Heyete o sırada ABD Hazine Bakanı olan Steven Mnuchin ve Uluslararası Müzakerelerden Sorumlu Özel Asistan Avi Berkowitz de eşlik etti.



Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Körfez ülkeleri ile ABD arasındaki stratejik ortaklığa vurgu yaptı

TT

Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Körfez ülkeleri ile ABD arasındaki stratejik ortaklığa vurgu yaptı

Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Körfez ülkeleri ile ABD arasındaki stratejik ortaklığa vurgu yaptı

ABD ile Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri arasında, İki Kutsal Caminin Hizmetkârı Kral Selman bin Abdulaziz'in daveti üzerine düzenlenen Beşinci KİK-ABD Zirvesi, ABD Başkanı Donald Trump'ın Suudi Arabistan ziyareti kapsamında bugün Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da başladı.

Zirvede başta ekonomi, ticaret ve yatırım olmak üzere bölgesel güvenlik ve siyasi durumla ilgili çeşitli dosyalar ele alınıyor.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman zirvenin açılışında yaptığı konuşmada, bu zirvenin ABD ile iş birliğinin bir uzantısı olduğunu ve ABD ile Körfez ilişkilerinin stratejik bir ortaklık teşkil ettiğini vurguladı. Körfez ülkeleri ile ABD arasındaki stratejik ortaklığa vurgu yapan Muhammed bin Selman, 2024 yılında KİK ülkeleri ile ABD arasındaki ticaret hacminin yaklaşık 120 milyar dolara ulaştığını belirtti.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, “Bu zirve bizi ABD'ye bağlayan stratejik ilişkinin bir uzantısıdır. Ülkelerimizin ve halklarımızın arzularını karşılamak üzere ilişkilerimizi güçlendirmek ve geliştirmek için birlikte çalışma isteğimizi yansıtmaktadır” ifadelerini kullandı.

7u8
Körfez liderleri ve temsilcilerinin Riyad'daki KİK-ABD Zirvesi sırasında ABD Başkanı Donald Trump'la çektirdikleri toplu fotoğraf (Reuters)

Bölgedeki zorlukların büyüklüğünden bahseden Muhammed bin Selman, “Bölgemizin yaşadığı zorlukların büyüklüğünün farkındayız… Gazze Şeridi'ndeki savaşı durdurmak için kalıcı bir çözüm bulunmalı” dedi.

Muhammed bin Selman, Filistin sorununa Arap Barış Girişimi ve uluslararası kararlar doğrultusunda bir çözüm bulunması gerektiğini söyledi.

Veliaht Prens bölgedeki zorluklara da değinerek, bölgedeki zorlukların büyüklüğünün farkında olduğunu vurguladı. “Yemen'de kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşılması için Yemenli taraflar arasında diyaloğu teşvik ediyoruz” diyen Muhammed bin Selman, Suriye'nin toprak bütünlüğünün önemini vurgulayarak ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'ye uygulanan yaptırımları kaldırma kararını övdü.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, bölgenin istikrarı için ABD ile iş birliği ve koordinasyonu sürdürmek istediklerini söyledi.

Hindistan ile Pakistan arasındaki ateşkesi de memnuniyetle karşıladığını ifade eden Muhammed bin Selman, “Bunun gerilimin kontrol altına alınmasına ve sükûnetin sağlanmasına katkıda bulunacağını umuyoruz” dedi.

Ukrayna konusunda ise “Ukrayna krizinin çözümüne yardımcı olmak için çabalarımızı sürdürmeye hazırız” şeklinde konuştu.

KİK ülkeleri ABD ile yakın ticaret ve yatırım bağlarına sahip; aralarındaki ticaret hacminin 2025 yılında 180 milyar doları aşması öngörülüyor.

Kral Abdulaziz Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen zirvede, bölgedeki ve dünyadaki ekonomik durumun yanı sıra İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşı, ateşkes ve yardım girişi ele alınacak. Gazze Şeridi’ne yardım girişi için yeni bir mekanizma önerilecek. Ayrıca ABD'nin İran'la yürüttüğü nükleer müzakereler ve iki taraf arasında yaşananların ayrıntıları ile bölgeye barış getirmenin yolları da ele alınacak.

Diğer yandan ABD Başkanı Donald Trump, KİK-ABD Zirvesi sırasında yaptığı açıklamada, Körfez ülkelerinin gelişmiş ve müreffeh ülkelerin başında geldiğini ve dünyanın Körfez ülkelerindeki fırsatları takip ettiğini söyledi.

İran konusuna da değinen Trump, İran'ın bölgedeki vekalet savaşlarını durdurması gerektiğini belirterek, Tahran’ın nükleer silah elde edemeyeceğini, İran'la bir anlaşma yapmak istediğini, ancak İran'ın terörü desteklemeyi bırakması gerektiğini vurguladı.

gthyjuık
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın ev sahipliğinde ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi. (AFP)

Suriye konusunda ise Trump, Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile yaptığı istişarelerin ardından Suriye'ye yönelik tüm yaptırımların kaldırılması talimatını vereceğini bildirdi ve ülkesinin yeni Suriye hükümetiyle tüm ilişkileri normalleştirmek için çalışacağını kaydetti. Trump, “Suriye ile ilişkileri normalleştirmek Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Riyad'da yaptığımız görüşmeyle başladı” dedi.

dfrgthy
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın ev sahipliğinde ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi. (AFP)

Trump Lübnan'la ilgili olarak, Lübnan'ın yeni cumhurbaşkanı ve başbakanla birlikte bir fırsata sahip olduğunu ve Lübnan'da Hizbullah'tan arınmış bir gelecek için gerçek bir şans olduğunu belirtti.

Mevcut zirve, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşı, İran-ABD müzakereleri, ‘İran ekseni’ olarak adlandırılan yapının gerilemesi ve ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yönetimi arasındaki perde arkası gerilimler gibi bölgedeki önemli değişikliklerin arka planında gerçekleşiyor.

KİK ülkeleri ile ABD arasındaki stratejik ortaklık, çeşitli siyasi, ekonomik, ticari ve yatırım alanlarında iş birliğinin geliştirilmesine katkıda bulunan güçlü ilişkilere ve ortak çıkarlara dayanıyor. Siyasi, askeri, ekonomik ve diğer yönler de dahil olmak üzere uzmanlık alanlarındaki uygulamaları takip etmek üzere ortak çalışma grupları için örgütsel bir çerçeve oluşturulmuş ve söz konusu ortaklık bu yönlerin ötesine geçerek kültür ve eğitim alanlarını da kapsamıştır.

Suudi Arabistan daha önce dört zirveye ev sahipliği yaptı. Zirvelerin ilki Mayıs 2015'te Camp David'de gerçekleşti. İkincisi Nisan 2016'da, üçüncüsü ise Trump'ın ilk döneminde katılımıyla Mayıs 2017'de Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da gerçekleştirildi. Dördüncüsü ise Temmuz 2022'de Mısır, Ürdün ve Irak'ın da aralarında bulunduğu Arap ülkelerinin katılımıyla gerçekleşti.