Manama ve Tel Aviv arasında büyükelçilik anlaşması yapıldı

Bahreyn Dışişleri Bakanı Zeyyani, ABD Dışişleri Bakanı Pompeo ve İsrail Başbakanı Netanyahu ile görüştü. İsrail Cumhurbaşkanı Rivlin, Bahreyn Kralı Hamad Bin İsa El Halife’yi ülkesine davet etti.

Zeyyani, Netanyahu ve Pompeo dün Batı Kudüs'te ortak basın toplantısı düzenlediler. (AP)

Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif bin Raşid ez- Zeyyani dün Batı Kudüs'te, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmeler sırasında yeni İsrail-Filistin barış görüşmeleri için çağrıda bulundu. Ayrıca İsrail Dışişleri Bakanı Gabi Aşkenazi ve Bahreynli mevkidaşı Zeyyani dün Körfez ülkelerinden bir dışişleri bakanı tarafından ilk kez gerçekleştirilen ziyaretin başlangıcında yaptıkları görüşmede, iki ülkede de karşılıklı olarak büyükelçilikler açmayı kabul ettiklerini duyurdular.
Aşkenazi, dışişleri bakanlarının ortak düzenledikleri basın toplantısında “Karşılıklı olarak büyükelçilik açmayı kabul ettik” ifadelerini kullandı. Zeyyani de Bahreyn’in İsrail'de büyükelçilik açmak için resmi talepte bulunduğunu belirtti. İki tarafın da terörle mücadele alanında çalışmalar ve diyalog kültürünü yayma başlıklarını ele aldıklarını söyleyen Zeyyani, Manama’nın ‘barış, birlikte yaşama ve diğerini kucaklama’ konularında kararlı olduğunu vurguladı. Zeyyani ayrıca İsrailli mevkidaşını Bahreyn'i ziyaret etmeye davet etti. Bahreynli Bakan ziyaretinin son kez Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın Kasım 1977'de İsrail'e yaptığı tarihi ziyaretin yıl dönümüne denk gelmesinden duyduğu mutluluğu dile getirdi.
Diğer yandan Aşkenazi, Zeyyani’nin İsrail ziyaretini ‘tarihi’ olarak nitelendirdi.
Aşkenazi’ye yakın bir kaynak, İsrailli Bakan’ın 4 Aralık’ta Bahreyn’i ziyaret edeceğini aktardı. Zeyyani’yi barışı sağlama konusunda bir dost ve bir ortak olarak gördüğünü ifade eden Aşkenazi, BAE ve Bahreyn ile barışın, Filistinlilerle barışı sağlamak için yeni ufuklar açtığını vurguladı. Aşkenazi, Filistin Yönetimi'ni müzakereleri mümkün olan en kısa sürede yeniden başlatmaya çağırdı. Bakan Zeyyani de barışın ülkesinin kuruluşundan bu yana en temel unsuru olduğunu vurgulayarak Aşkenazi’nin sözlerine karşılık verdi. Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın söz konusu barışın tohumlarını 43 yıl önce ektiğine inandığını belirten Zeyyani, bu yolda yürümesi dolayısıyla için Bahreyn yönetimiyle gurur duyduğunu vurguladı. Bahreyn Dışişleri Bakanı, sağlanan iş birliğinin Ortadoğu'da ‘barış umutları’ yeşerteceğini ve İsrail-Filistin çatışmasının müzakereleri başlatan taraflarca çözülmesi gerektiğini belirtti.
Zeyyani, İsrail ile Bahreyn arasında 1 Aralık’tan itibaren elektronik vize sisteminin uygulanacağını ve ‘İsrail ile Bahreyn arasında her hafta 14 uçuş gerçekleştirilmesini garantilemek’ için çalışmalar yapıldığını kaydetti.
Diğer yandan Bahreyn Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Zeyyani başkanlığındaki hükümet heyetinin dün ‘İsrail Devleti'ne tarihi bir ziyarette bulunmak üzere’ Tel Aviv'e gittiği belirtildi. Açıklamada, Zeyyani ve Aşkenazi'nin görüşmelerinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirmenin yollarını, barışa destek konusunu ve ‘İbrahim Anlaşması’nın ilkeleri çerçevesinde iki ülke arasında son zamanlarda imzalanan anlaşmayı uygulama mekanizmalarını masaya yatırdıkları kaydedildi.
Bu bağlamda İsrailli ve Bahreynli bakanlar arasında Batı Kudüs’teki Dışişleri Bakanlığı binasında düzenlenen ilk toplantıya katılan İsrailli bir diplomat şu değerlendirmelerde bulundu:
“Dramatik bir olayla karşı karşıya olduğumuz açıktı. Neredeyse tüm alanlarda bizimle iş birliğini ilerletme konusunda büyük bir istek vardı. Bu istek, havacılık ve teknolojik iş birliği alanları da dahil olmak üzere kesinlikle bir grup anlaşmaya yansıyacak. Böyle bir şey her gün olmaz. BAE ve Bahreyn ile ilişkilerimizde muazzam bir ekonomik potansiyeli var. Dışişleri Bakanlığı’ndaki birçok kişi, bu ilişkileri kurabilmek için 15 yılı aşkın bir süredir çalışıyor. Şimdi elbette bu konuda açıkça konuşabildikleri için mutlular. Bahreyn Dışişleri Bakanı’nın bugünkü ziyareti, bu çabaların doruk noktasıdır ve hafife alınmamalıdır.”
Diğer yandan Bahreyn resmi haber ajansı BNA, ziyaretin ‘Bahreyn'in barış sürecini destekleyen güçlü ve kararlı tutumunu teyit ettiğini’ ve ziyarette ‘ekonomik fırsatlara ve İsrail ile ikili anlaşmalara odaklanacağını’ bildirdi.
Bahreynli Bakan, İsrail Dışişleri Bakanlığı'ndaki görüşmenin ardından İsrail Cumhurbaşkanlığı konutuna giderek burada Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin ile görüştü ve ziyaretçi defterini imzaladı. Rivlin, dünyanın iki ülke arasında neler olup bittiğine ve Kudüs’te Bahreyn bayrağının İsrail bayrağının yanında nasıl dalgalandığına bakması ve bunun barış mesajının sembolü olduğunu anlaması gerektiğini söyledi. Bu arada Rivlin, babası Profesör Yosef Yoel Rivlin tarafından tercüme edilen İbranice Kur'an-ı Kerim'in bir nüshasını Zeyyani’ye hediye etti. Zeyyani, İsrail ile Körfez ülkeleri arasındaki barışın, Ortadoğu halkları için istikrarı sağlamayı amaçladığını belirterek Rivlin’in sözlerine karşılık verdi. Zeyyani, ‘sonsuza dek değerli bir hediye olarak saklayacağım’ diyerek Rivlin'e hediyesi için teşekkür etti.
Zeyyani daha sonra Başbakan Binyamin Netanyahu ile görüştü. Ardından da ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun katılımıyla üçlü bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmelere daha sonra İsrail Dışişleri Bakanı Aşkenazi ile ABD'nin Ortadoğu Barış Müzakerecisi Avi Berkowitz başkanlığındaki üst düzey isimler de katıldı. Netanyahu, İsrail-Bahreyn ilişkilerinin İbrahim Anlaşması'nın imzalanmasının çok öncesine uzandığını belirterek, iki ülke arasındaki ‘ortak iş birliğinin sağlam temellere dayandığını’ söyledi. Netanyahu, “İsrail, Bahreyn ve ABD birçok ülkenin geçişine tanıklık edecek bir barış köprüsü inşa ediyor” dedi. Ardından Pompeo, ‘İsrail ile diğer ülkeler arasında da kalkınmaya yönelik mükemmel fırsatlar sağlayacak olan barış anlaşmaları yapılmasını umduğunu’ belirtti.
Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif ez-Zeyyani, ABD'li mevkidaşı Mike Pompeo ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı ortak basın toplantısında, İsraillileri ve Filistinlileri, aralarındaki anlaşmazlığı çözmeyi amaçlayan barış müzakerelerine yeniden başlamaya çağırdı. Zeyyani, “Her iki tarafı da uygulanabilir iki devletli çözüme ulaşmak için müzakere masasının etrafında toplanmaya çağırıyorum” ifadesini kullandı.
Diğer yandan Bahreyn’in İsrail’i ziyaret eden ilk bakanı olan Zeyyani’nin başkanlığındaki heyette 25 siyasi ismin ve yetkilinin yer alması dikkat çekti. ‘Gulf Air’ uçağı, Bahreyn'den İsrail'e aktarmasız ilk ticari uçuşla sabah 10.30'da Ben Gurion Havalimanı'na indi. Ziyaret sadece 12 saat sürdü.
Zeyyani, Bahreyn adına 15 Eylül'de Beyaz Saray bahçesinde düzenlenen bir törenle İsrail ile ‘İbrahim Anlaşması’nı ve ‘Barış Bildirisi’ni imzalamıştı. Bu gelişmenin ardından üst düzey yetkililerden oluşan İsrailli resmi bir heyet, 25 Ekim'de Bahreyn'i ziyaret etti. Başta ‘İki Ülke arasında Diplomatik, Barışçıl ve Dostane İlişkilerin Kurulmasına İlişkin Ortak Bildiri’ olmak üzere sekiz anlaşma imzalandı. Ardından da Zeyyani’nin İsrail ziyareti için hazırlıklar başladı.