Grönland’daki 3 büyük buzul hızla eriyor

Grönland’daki 3 büyük buzulun hızla erimesi (AFP)
Grönland’daki 3 büyük buzulun hızla erimesi (AFP)
TT

Grönland’daki 3 büyük buzul hızla eriyor

Grönland’daki 3 büyük buzulun hızla erimesi (AFP)
Grönland’daki 3 büyük buzulun hızla erimesi (AFP)

Grönland’da bulunan 3 büyük buzulun erimesi, dünyada deniz seviyesinde 1 metreden fazla yükselmeye neden olacak. Yakın zamanda yapılan bir araştırma, bu konuda yapılan tahminlerin daha hızlı bir şekilde gerçekleşeceğini ortaya koydu.
“Nature Communications”’da yayımlanan çalışmada, çalışmayı yürütenler 20. yüzyılda üç büyük buz kütlesinde meydana gelecek erime miktarını tahmin etme çerçevesinde, uydu fotoğrafları ve diğer verileri referans almışlardı. Sözü edilen üç büyük buz kütlesi, Jakobshavn Isbrae, Kangerlussuaq ve Helheim buzulları.
1880 ile 2012 yılları arasında Jakobshavn Isbrae buzulunda bin 500 milyar tondan fazla, 1880 ile 2012 yılları arasında Kangerlussuaq buzulunda bin 381 ton ve Helheim buzulunda 31 milyar ton buzulun erimiş olabileceği tahmin edilmekte. AFP, buzullarda meydana gelen erimenin dünya çapındaki deniz seviyelerinde 8 milimetreden fazla yükselmeye neden olduğunu bildirdi.
BM İklim Bilimi Danışman Paneli (IPCC), buzullardaki erimeler sonucu, sera gazı emisyon seviyelerine bağlı olarak bu yüzyılın sonunda deniz seviyelerinde 30 ila 110 santimetre arasında bir yükselmenin meydana geleceğini öngörüyor.
İklim Bilimi Danışman Paneli tarafından ele alınan en kötü senaryoda, 21. yüzyıl boyunca sera gazı emisyonunu azaltacak önlemlerin bulunamaması halinde, küresel sıcaklık 3 santigrat derece daha artacak. Söz konusu senaryoda, Grönland’daki 3 büyük buzulun erimesi sonucu 2100 yılına kadar su seviyesinin 9.1 ila 14.9 milimetre arasında yükselmesi bekleniyor. Daha önce çalışmada, şuandaki deniz seviyesinde 8 milimetre yükselme olduğuna işaret edilmişti.
Danimarka Teknik Üniversitesinden Şevket Abbas Han isimli bir araştırmacı, “En kötü senaryo hafifletildi. Üç büyük buzulun erimesi tahmin edilenden üç ya da dört kat daha hızlı olabilir” dedi.



Bilim insanları şoke oldu: Dünya'nın çekirdeği altın sızdırıyor

Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
TT

Bilim insanları şoke oldu: Dünya'nın çekirdeği altın sızdırıyor

Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)
Hawaii volkanik kayalarında değerli metal izleri tespit edildi (ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu)

Hawaii volkanik kayalarının üzerinde yapılan türünün ilk örneği niteliğindeki analiz, Dünya'nın çekirdeğinin altın ve diğer değerli metalleri yüzeye sızdırdığını ortaya çıkardı.

Dünya'nın altın ve rutenyum gibi değerli metal yataklarının en az yüzde 99,99'u, 3 bin kilometre kalınlığındaki katı kayanın altında, insanlığın ulaşamayacağı bir yerde, metalik çekirdeğe hapsolmuş durumda.

Bu değerli metaller, gezegenin 4,5 milyar yıl önceki oluşumu sırasında çekirdeğe hapsoldu. Araştırmacılar, çarşamba günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan analizlerinde, "Rutenyum gibi değerli metaller metalik çekirdekte yüksek konsantrasyonda bulunurken, silikat mantoda son derece düşük seviyedeler" diyor.

Yeni teknikler kullanan araştırmacıların Dünya'nın yüzeyindeki volkanik kayalarda tespit ettiği rutenyum seviyesi, kökenlerinin çekirdek-manto sınırına dayandığına işaret ediyor.

Çalışma, Hawaii'deki volkanik bazalt kayaların, mantodan çok daha yüksek oranda değerli metal yoğunluğuna sahip olduğunu ortaya koydu.

Göttingen Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Nils Messling "Verilerimiz, altın ve diğer değerli metaller dahil olmak üzere çekirdekten gelen maddelerin üstteki mantoya sızdığını doğruluyor" diyor.

İlk sonuçlar geldiğinde, kelimenin tam anlamıyla altın bulduğumuzu (İngilizcede "strike gold" deyimi hem "altın bulmak" hem de "köşeyi dönmek" anlamına geliyor -çn.) fark ettik!

Bulgular, Dünya'nın çekirdeğinin daha önce düşünüldüğü kadar izole olmadığını ortaya koyuyor. Bir zamanlar erişilemez sanılan çekirdekten gelen malzeme, volkanik patlamalarda yüzeye fırlıyor ve gelecekte bu tür sızıntılar yoluyla incelenebilir.

Araştırmacılar, rutenyumun çeşitli formlarının çekirdek-manto etkileşimini daha ayrıntılı bir şekilde incelemede yeni bir iz sürücü görevi görebileceğini söylüyor.

Yeni analiz, çekirdek-manto sınırının yakınından gelen birkaç yüz katrilyon tonluk aşırı ısınmış malzemenin, Dünya yüzeyine yükselerek Hawaii gibi okyanus adalarını oluşturduğunu gösteriyor.

Bu aynı zamanda, dünyanın bel bağladığımız altın ve diğer değerli metal kaynaklarının en azından bir kısmının çekirdekten geldiği anlamına geliyor.

Öte yandan araştırmacılar, çalışmada gözlemlenen çekirdekten sızma sürecinin geçmişte de var olup olmadığının henüz bilinmediğini belirtiyor.

Çalışmada "Bulgularımız, yuvamız olan gezegenin iç dinamiklerinin evrimine dair yepyeni bir bakış açısı sunuyor" ifadeleri yer alıyor.

Independent Türkçe