ABD güçlerinin Afganistan ve Irak'tan çekilmesinin sonuçları ne olacak?

Pentagon, Somali'deki kuvvetlerin durumunu tartışıyor

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump yönetiminin ABD güçlerini Afganistan ve Irak'tan çekmek istediği teyidi, her iki partiden ABD'li yetkilileri ve Washington'un müttefiklerini endişelendirdi.
Pentagon’un Salı günü bildirdiğine göre ABD, Başkan Trump'ın yurtdışındaki çatışmaları sona erdirme sözü vermesinin ardından Irak ve Afganistan'daki kuvvetleri sayısını yaklaşık 20 yıldaki en düşük seviyelere indirmeyi planlıyor. AFP’nin haberine göre, ABD Savunma Bakan Vekili Miller, Afganistan ve Irak’taki ABD askeri sayısının 15 Ocak 2021 itibariyle 2 bin 500 olacağını bildirdi. Ancak acele bir geri çekilmenin ABD’nin Afganistan’da uğruna mücadele ettiklerinden vazgeçeceği endişelerine karşı çıkan Miller, bu kararın Başkan Trump'ın “Afganistan ve Irak savaşlarını başarılı ve sorumlu bir şekilde sona erdirme ve cesur ABD askerlerini evlerine döndürme arzusunu” yansıttığını vurguladı.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas Çarşamba günü yaptığı açıklamada, ABD askerinin Afganistan'dan erken çekilmesinin Kabil hükümeti ile Taliban hareketi arasındaki barış görüşmelerini çıkmaza sokabileceğini söyledi. Reuters’ın haberine göre, Maas, açıklamalarına “Şimdiye kadar varılan noktayı aceleci davranarak tehlikeye atmamak bizim için son derece önemli” ifadelerinde bulundu. Maas, Washington ve NATO ile temas halinde olduğunu söylediği Alman hükümetinin ABD’nin verdiği bu asker çekme kararının ne sonuçlar getireceği üzerine durduğunu bildirdi.
“ABD’nin bu açıklamasının özellikle de Afgan barış görüşmelerini nasıl etkileyeceği konusunda endişeliyiz” diyen Maas, Afganistan’daki taraflar arasındaki müzakerelerin zaten yeterince karmaşık ve sona ermekten uzak olduğunu da sözlerine ekledi. Aynı zamanda, “Böyle bir durumda, askerleri erkenden çekmenin kesinlikle getireceği daha çok engele sebebiyet vermemeliyiz” dedi.
Reuters’a konuşan ABD'li yetkililer, dünya çapındaki ABD kuvvetlerinin azaltılması kapsamında Başkan Trump'ın Somali’deki neredeyse tüm ABD güçlerini çekebileceğini öne sürdü. İsim vermek istemeyen yetkililer, ABD ordusunun bu konuda henüz emir almadığını, ancak emirlerin yakında çıkarılacağına dair beklentilerin arttığını dile getirdi.
Somali'de, El Kaide ile bağlantılı Eş-Şebab ile savaşında yerel güçlere  yardım eden yaklaşık 7 bin ABD askeri bulunuyor. Bu durum ABD’de pek ilgi görmese de Pentagon’un El Kaide ile savaşma yönündeki için küresel çabalarının temel taşı olarak kabul ediliyor.
Bu konu üzerine duran Miller, Somali’de az sayıda ABD askeri bırakmaya karar verebilir. ABD Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Koordinatörü Nathan Sales, Salı günü yaptığı açıklamada ABD kuvvetlerinin Somali'deki planlarını tartışmayı reddetti. Ancak Doğu Afrika güvenliğine tehdit oluşturan Eş-Şebab’ın Kenya'ya saldırılar düzenlediğini belirtti. Hareketin iki liderine yaptırım uygulandığını duyurduğu sırada “Eş-Şebab, Somali'de ve bölgede giderek daha önemli bir tehdit olmaya devam ediyor. ABD, bu tehlikeli terörist grubu yenmek ve zayıflatmak için mevcut araçları kullanma sorumluluklarını çok ciddiye alıyor” açıklamalarında bulundu.
Reuters'ın haberine göre eleştirmenler, Eş-Şebab’a yönelik yaklaşımda bu derece büyük bir değişikliğin ciddi riskler taşıdığını söylüyor. 2019 yılına kadar üç yıl boyunca Danab özel kuvvetleri komutanlığı görevinde bulunan Albay Ahmed Abdullah Şeyh, “Bu tür bir geri çekilme kararı, Ancak ABD’ye olan güveni zayıflatabilir. Bunu siyaset belirliyor” ifadelerini kullanıyor.
ABD, yaklaşık üç hafta önce Bosaso ve Galkayo’dan çekilmişti. Güneydeki liman kenti Kismayo’da, Baledogle'daki özel hava kuvvetleri üssünde ve Başkent Mogadişu’daki kuvvetler ise görevlerine devam ediyor. Hızlı bir geri çekilmenin sahayı Eş-Şebab’a bırakma riski taşıdığını öne süren Albay Şeyh, “Geri çekilme, bir boşluğa neden olacaktır. Somalili güvenlik güçleri, ABD güçlerinin varlığı sayesinde morallerini yüksek tutuyor. Saldırıya uğradıklarında hava desteği ve tıbbi tahliye imkanları oluyor” ifadelerini kullanıyor.
İç savaş, 1991 yılından bu yana Somali’yi kasıp kavuruyor. Ancak Afrika Birliği’nin de desteklediği Barış Gücü, geçtiğimiz 10 yıl içerisinde başkentin ve ülkenin büyük bölümlerinin kontrolünü Eş-Şebab hareketi elinden aldı.