عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Pfizer ve BioNtech geliştirdikleri aşının “acil kullanımı” için başvuruda bulundu

Pfizer ve BioNtech geliştirdikleri aşının “acil kullanımı” için başvuruda bulundu
TT
TT

Pfizer ve BioNtech geliştirdikleri aşının “acil kullanımı” için başvuruda bulundu

Pfizer ve BioNtech geliştirdikleri aşının “acil kullanımı” için başvuruda bulundu

Amerikan ilaç firması Pfizer ve Alman kurucu ortağı BioNtech firmaları dün yaptıkları açıklamada, geliştirdikleri Kovid-19 aşısının acil kullanımı için ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) aralık ayı ortasına kadar onay vermesini beklediklerini bildirdi. İki şirket, Kovid-19 virüsünden koruma sağlamaya yönelik türünün ilk örneği olarak talep edilen aşının acil kullanımının onaylanması için ABD’deki ilgili sağlık otoritelerine talepte bulunmaya karar verdikten sonra dozları da hemen göndermeye başlamayı planladıklarını bildirdiler. Pfizer firması, bu yıl 25 milyon kişiyi korumaya yetecek 50 milyon dozun hazır olmasını planladıklarını açıkladı.
FDA’ya yapılan başvuru, Pfizer ve BioNtech'in  aşının 3'üncü aşama denemelerinin sonuçlanmasının ardından aşının güvenlik kriterlerini karşıladığı ve Kovid-19’a karşı korumada yüzde 95 etkili etkili olduğunu açıklamasından günler sonra geldi. Pfizer hisseleri aşının yakın zamanda sağlanabileceği haberinin ardından yüzde 1,6, Biontech’in hisseleri de yüzde 6 oranında arttı. Son gelişmeler, ABD’de 250 bin, dünya çapında da 1,3 milyondan fazla kişinin yaşamını yitirmesine neden olan salgının sona ermesine dair umutları yeniden canlandırdı.
Başvuru talebi ayrıca 12 ile 15 yaş arasındaki 100 çocuğun güvenlik verilerini de içeriyor. Şirket, ABD’deki deneylere katılanların yüzde 45'inin 56 ila 85 yaşları arasında olduğunu bildirdi. ABD Sağlık Bakanı Alex Azar, CBS kanalına yaptığı açıklamada “Eğer veriler güçlüyse etkili aşı lisansı almak için haftalarımız olabilir" dedi.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) dün yaptığı açıklamada, Amerikan Gilead ilaç şirketinin ürettiği "remdesivir" adlı antiviral ilacın, gelişmekte olan ülkelerde tedavide standart olarak kullanılan tüm resmi ilaçların yer aldığı ön yeterlilik listesinden çıkarılarak askıya alınanlar bölümüne alındığını duyurdu. WHO açıklamasında, remdesivir ilacının hastanede yatan Kovid-19 hastaları için tavsiye edilmediği konusunda uyarıda bulundu.
WHO Acil Durumlar Direktörü Mike Ryan, İngiltere’de yapılan bir araştırmada Kovid-19’a yakalanan kişilerin en az 6 ay boyunca tekrar enfekte olma ihtimalinin bulunmadığı sonucuna varıldığını söyledi. Bu sonucu Kovid-19’a karşı geliştirilen olası aşılar için daha fazla umut veren iyi bir haber olarak nitelendirdi. Ryan, basın toplantısında şunları söyledi:
"Bu gerçekten iyi bir haber. İnsanlarda şu ana kadar istikrarlı bağışıklık seviyeleri görmek aşılar konusunda bize umut veriyor."
WHO’nun Kovid-19'a karşı mücadele ekibi lideri Maria Van Kerkhove ise, "Bağışıklığın ne kadar sürdüğünü öğrenmek için bu kişileri daha uzun süre takip etmemiz gerekiyor" dedi.
Fransa Pasteur Enstitüsü Bilim Başkanı dün yaptığı açıklamada, Moderna ve Pfizer ile BioNtech şirketleri tarafından geliştirdikleri aşıların yüksek etkinlik oranlarına dair sunulan son raporlara rağmen Enstitü’nün Kovid-19’a karşı geliştirdiği 3 aşı projesi üzerinde çalışmaya devam edeceğini duyurdu. 133 yıl önce kurulan ve adını Mikrobiyolog Louis Pasteur'den alan enstitü, ocak ayında aşı geliştirme planını ilk açıklayanlar arasındaydı. Söz konusu zamandan bu yana birçok taraf yarışa katıldı. Ancak şu ana kadar Kovid-19’a karşı geliştirilen hiçbir aşı uluslararası çapta onay almadı.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
TT
TT

Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)

İran’ın Dini Lideri (Rehber)Ayetullah Ali Hamaney'in oğlu olan Mücteba Hamaney, babasının başkanlık ettiği dini kurumlarda en etkili şahsiyetlerden biri ve ülkenin liderliğini devralması muhtemel adaylar arasında gösteriliyor.

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı. Hamaney'in 1989 yılından beri liderliğini yaptığı, İran'ı korumakla görevli Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile yakın ilişkileri olan muhafazakâr bir isim.

Huccetu’l-İslam unvanına sahip olan Mücteba (55), İran hükümetinde hiçbir resmi görevde bulunmadı. İranlı gözlemcilere göre babasının muhafızı olarak perde arkasında nüfuzunu kullandı.1979'da ABD destekli Şah'ı deviren bir ülkede, aile siyasetine herhangi bir atıfta bulunulmasını reddeden eleştirmenler ve Hamaney'in kendisinin aile veraseti fikrine karşı olduğunu ifade etmesi nedeniyle, rolü İran içinde tartışmalara neden oldu.

ABD yaptırımları

ABD Hazine Bakanlığı, 2019 yılında Mücteba Hameney’i yaptırımlar uygulanan kişiler listesine ekledi ve onun, babasının ofisinde çalıştığı dönem dışında hiçbir zaman seçilmediği veya atanmadığı halde resmi olarak en üst düzey isim olduğunu vurguladı.

Bakanlığın internet sitesinde, Hamaney'in bazı sorumluluklarını, DMO’nun yurtdışı kolu Kudüs Gücü ve Besic Güçleri komutanlarıyla yakın iş birliği içinde çalıştığı belirtilen Mücteba'ya devrettiği bildirildi.

Kaynaklar, 20 yıl boyunca Devrim Muhafızları ile yakın ilişkiler kurduğunu ve bu sayede siyasi ve güvenlik kurumlarında ilave nüfuz kazandığını belirtti. Mücteba, 2009 yılından bu yana, özellikle 2022 yılında ülkedeki katı kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla gözaltına alınan bir genç kızın polis nezaretindeyken ölmesi üzerine İran'ın dört bir yanında başlayan ayaklanmalar sırasında, protestocuların öfkesinin hedefi olmuştu.

Mücteba, rejimi destekleyen toplantılarda boy gösterdi, ancak kalabalığın önünde nadiren konuştu. 2024 yılında, Kum'da verdiği İslam hukuku derslerini askıya aldığını duyurduğu birçok kez paylaşılırken, bu açıklamanın nedenleri hakkında spekülasyonlar başladı.

Dini niteliklerin eksikliği

Babasına çok benzeyen Mücteba, siyah takke takıyor, bu da onun seyyidlerden olduğunu, yani ailesinin Hz. Muhammed'in soyundan geldiğini gösteriyor. Mücteba’yı eleştirenler, onun en yüksek liderlik pozisyonu için gerekli dini niteliklerden yoksun olduğunu söylüyorlar, çünkü Huccetu’l-İslam rütbesi, babasının ve İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ruhullah Humeyni'nin ulaştığı Ayetullah rütbesinden daha düşük bir rütbedir.

Liderliğe giden yol

2007 yılında yazılan ve WikiLeaks tarafından yayınlanan bir Amerikan diplomatik telgrafında, üç İranlı kaynağın Mücteba'yı Hamaney'e ulaşmanın yolu olarak tanımladığı ve Mücteba'nın Batı ile iş birliğini tercih eden ve eski cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Hasan Ruhani gibi isimlerin temsil ettiği İranlı reformistlere karşı çıktığı belirtildi. Mücteba Hamaney’in 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhafazakâr aday Mahmud Ahmedinejad'ın ani yükselişinin arkasında olduğu düşünülüyordu. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre 2005 seçimlerinde aday olan reformist din adamı Mehdi Kerrubi, o dönemde Hamaney'e bir mektup yazarak Mücteba’nın Ahmedinejad'ı desteklediğini iddia etti, ancak Hamaney bu iddiayı reddetti.

frgtyhu7
İran Dini Lideri Ali Hamaney (Reuters)

Mücteba, 2009 yılında yeniden aday olan ve tartışmalı seçimlerde ikinci kez göreve gelen Ahmedinejad’ı bir kez daha destekledi. Seçim sonuçlarının duyurulmasıyla hükümet karşıtı protestolar başladı. Protesto gösterileri, Besic ve diğer güvenlik güçleri tarafından şiddetle bastırıldı.

Bir diğer detay olarak Mücteba’nın eşi, eski parlamento başkanı ve en önde gelen muhafazakârlardan biri olan Gulam Ali Haddad Adil'in kızıdır.

Mücteba Hameney, 1969 yılında Meşhed şehrinde doğdu ve Şah'a karşı muhalefet hareketini yöneten babasının yanında büyüdü. Gençliğinde de İran-Irak savaşına katıldı.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.