عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Etiyopya Ulusal Savunma Kuvvetleri, Tigray'da ilerleyişini sürdürüyor

Etiyopya Ulusal Savunma Kuvvetleri, Tigray sınırına yakın Amhara bölgesinde (Reuters)
Etiyopya Ulusal Savunma Kuvvetleri, Tigray sınırına yakın Amhara bölgesinde (Reuters)
    Addis Ababa/Şarku’l Avsat
TT
TT

Etiyopya Ulusal Savunma Kuvvetleri, Tigray'da ilerleyişini sürdürüyor

Etiyopya Ulusal Savunma Kuvvetleri, Tigray sınırına yakın Amhara bölgesinde (Reuters)
Etiyopya Ulusal Savunma Kuvvetleri, Tigray sınırına yakın Amhara bölgesinde (Reuters)

Etiyopya hükümeti tarafından bugün yapılan açıklamada, Etiyopya Ulusal Savunma Kuvvetlerinin Tigray Halk Kurtuluş Cephesi güçlerinin merkezi olan Tigray Bölgesi'nin yönetim merkezine doğru ilerleyişi sırasında Adigrat adlı bir kasabanın kontrolünü ele geçirdiği belirtildi.
Adigrat, eyaletin yönetim merkezi Mekele'nin 116 kilometre kuzeyinde yer almaktadır. Reuters haber ajansının aktardığına göre, Tigray Halk Kurtuluş Cephesi güçleri konu hakkında her hangi bir açıklamada bulunmadı.
4 Kasım'daki çatışmanın başlangıcından bu yana telefon ve internet hatlarının kesintiye uğraması sebebiyle her iki taraftan da bölgede yaşananlar hakkında bilgi almak zor.
Tigray Halk Kurtuluş Cephesi güçlerinin, dün, ülkenin kuzeyinde yer alan Amhara bölgesinin yönetim merkezi Bahir Dar’a füze atması, çatışmanın ülkenin diğer bölgelerini de kapsayacak şekilde yayılacağına dair korkuları artırdı.
Geçen yıl Nobel Barış Ödülü alan Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, 4 Kasım'da Tigray bölgesine yönelik askeri bir operasyon başlatmıştı. Abiy Ahmed, hükümeti için tehdit oluşturmak ve ülkeyi istikrarsızlaştırmakla suçladığı Tigray Halk Kurtuluş Cephesi’ni ortadan kaldırmak için bu operasyonu başlattıklarını ilan etmişti.
Raporlara göre Afrika'nın en kalabalık ikinci ülkesindeki çatışmalarda yüzlerce kişi hayatını kaybetti. Binlerce vatandaş, Tigray'daki çatışmalardan ve hava saldırılarından kaçarak komşu Sudan'a geçiş yaptı.
Abiy, bu hafta askeri operasyonun son aşamalarına gelindiğinin altını çizdi.
Hâlihazırda Afrika Birliği'nin dönem başkanlığını yürüten Güney Afrika Cumhuriyeti Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, Cuma akşamı yaptığı açıklamada, “Afrika Birliği, çatışan taraflar arasında arabuluculuk yapmaları amacıyla üç eski başkanı Etiyopya'ya özel elçi olarak atadı. Mozambik eski Devlet Başkanı Joachim Chissano, eski Liberya Devlet Başkanı Ellen Johnson Sirleaf ve eski Güney Afrika Cumhuriyeti Devlet Başkanı Kagalima Motlanthe Etiyopya'ya özel elçi olarak atandılar. Taraflar arasındaki çatışmayı diyalog yoluyla sona erdirme konusunda derin bir arzu besliyorum. Elçiler çatışmaya yol açan sorunları çözmek ve açık bir ulusal diyalog için koşullar yaratmak amacıyla Etiyopya'ya gidecekler” dedi.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, dün yaptığı açıklamada, Tigray bölgesindeki çatışmada mahsur kalan insanlara yardım sağlamak için Etiyopya'da “insani koridorların açılması” çağrısında bulundu ve yetkililerin herhangi bir arabuluculuğu kabul etmemesinden duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
António Guterres, New York’ta yaptığı açıklamada, "Etiyopya'daki durum ve Sudan'a kadar uzanan trajik insani etki konusunda son derece endişeliyiz. Şu anda Sudan'da bulunan mültecilere insani desteği sağlamak adına mümkün olan her şeyi yapıyoruz. Uluslararası hukuka tam saygı gösterilmesini ve insani yardım koridorlarının açılmasını talep ediyoruz" dedi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
TT
TT

Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)

İran’ın Dini Lideri (Rehber)Ayetullah Ali Hamaney'in oğlu olan Mücteba Hamaney, babasının başkanlık ettiği dini kurumlarda en etkili şahsiyetlerden biri ve ülkenin liderliğini devralması muhtemel adaylar arasında gösteriliyor.

Orta düzey bir din adamı olan Mücteba, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı. Hamaney'in 1989 yılından beri liderliğini yaptığı, İran'ı korumakla görevli Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile yakın ilişkileri olan muhafazakâr bir isim.

Huccetu’l-İslam unvanına sahip olan Mücteba (55), İran hükümetinde hiçbir resmi görevde bulunmadı. İranlı gözlemcilere göre babasının muhafızı olarak perde arkasında nüfuzunu kullandı.1979'da ABD destekli Şah'ı deviren bir ülkede, aile siyasetine herhangi bir atıfta bulunulmasını reddeden eleştirmenler ve Hamaney'in kendisinin aile veraseti fikrine karşı olduğunu ifade etmesi nedeniyle, rolü İran içinde tartışmalara neden oldu.

ABD yaptırımları

ABD Hazine Bakanlığı, 2019 yılında Mücteba Hameney’i yaptırımlar uygulanan kişiler listesine ekledi ve onun, babasının ofisinde çalıştığı dönem dışında hiçbir zaman seçilmediği veya atanmadığı halde resmi olarak en üst düzey isim olduğunu vurguladı.

Bakanlığın internet sitesinde, Hamaney'in bazı sorumluluklarını, DMO’nun yurtdışı kolu Kudüs Gücü ve Besic Güçleri komutanlarıyla yakın iş birliği içinde çalıştığı belirtilen Mücteba'ya devrettiği bildirildi.

Kaynaklar, 20 yıl boyunca Devrim Muhafızları ile yakın ilişkiler kurduğunu ve bu sayede siyasi ve güvenlik kurumlarında ilave nüfuz kazandığını belirtti. Mücteba, 2009 yılından bu yana, özellikle 2022 yılında ülkedeki katı kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla gözaltına alınan bir genç kızın polis nezaretindeyken ölmesi üzerine İran'ın dört bir yanında başlayan ayaklanmalar sırasında, protestocuların öfkesinin hedefi olmuştu.

Mücteba, rejimi destekleyen toplantılarda boy gösterdi, ancak kalabalığın önünde nadiren konuştu. 2024 yılında, Kum'da verdiği İslam hukuku derslerini askıya aldığını duyurduğu birçok kez paylaşılırken, bu açıklamanın nedenleri hakkında spekülasyonlar başladı.

Dini niteliklerin eksikliği

Babasına çok benzeyen Mücteba, siyah takke takıyor, bu da onun seyyidlerden olduğunu, yani ailesinin Hz. Muhammed'in soyundan geldiğini gösteriyor. Mücteba’yı eleştirenler, onun en yüksek liderlik pozisyonu için gerekli dini niteliklerden yoksun olduğunu söylüyorlar, çünkü Huccetu’l-İslam rütbesi, babasının ve İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ruhullah Humeyni'nin ulaştığı Ayetullah rütbesinden daha düşük bir rütbedir.

Liderliğe giden yol

2007 yılında yazılan ve WikiLeaks tarafından yayınlanan bir Amerikan diplomatik telgrafında, üç İranlı kaynağın Mücteba'yı Hamaney'e ulaşmanın yolu olarak tanımladığı ve Mücteba'nın Batı ile iş birliğini tercih eden ve eski cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Hasan Ruhani gibi isimlerin temsil ettiği İranlı reformistlere karşı çıktığı belirtildi. Mücteba Hamaney’in 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhafazakâr aday Mahmud Ahmedinejad'ın ani yükselişinin arkasında olduğu düşünülüyordu. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre 2005 seçimlerinde aday olan reformist din adamı Mehdi Kerrubi, o dönemde Hamaney'e bir mektup yazarak Mücteba’nın Ahmedinejad'ı desteklediğini iddia etti, ancak Hamaney bu iddiayı reddetti.

frgtyhu7
İran Dini Lideri Ali Hamaney (Reuters)

Mücteba, 2009 yılında yeniden aday olan ve tartışmalı seçimlerde ikinci kez göreve gelen Ahmedinejad’ı bir kez daha destekledi. Seçim sonuçlarının duyurulmasıyla hükümet karşıtı protestolar başladı. Protesto gösterileri, Besic ve diğer güvenlik güçleri tarafından şiddetle bastırıldı.

Bir diğer detay olarak Mücteba’nın eşi, eski parlamento başkanı ve en önde gelen muhafazakârlardan biri olan Gulam Ali Haddad Adil'in kızıdır.

Mücteba Hameney, 1969 yılında Meşhed şehrinde doğdu ve Şah'a karşı muhalefet hareketini yöneten babasının yanında büyüdü. Gençliğinde de İran-Irak savaşına katıldı.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.