İran, Suriye’deki ‘danışman’ rolüne yönelik her türlü saldırı girişimi tehdit ettihttps://turkish.aawsat.com/home/article/2641501/i%CC%87ran-suriye%E2%80%99deki-%E2%80%98dan%C4%B1%C5%9Fman%E2%80%99-rol%C3%BCne-y%C3%B6nelik-her-t%C3%BCrl%C3%BC-sald%C4%B1r%C4%B1-giri%C5%9Fimi-tehdit
İran, Suriye’deki ‘danışman’ rolüne yönelik her türlü saldırı girişimi tehdit etti
Londra/Şarku'l Avsat
TT
TT
İran, Suriye’deki ‘danışman’ rolüne yönelik her türlü saldırı girişimi tehdit etti
Deyr-i Zor’un doğusundaki Ebu Kemal kentinin kırsal kesimini hedef alan bir saldırı sonucunda Suriye vatandaşı olmayan İran’a bağlı 15 milisin öldürüldüğünü bildiren haberlerin yayıldığı bir dönemde, Tahran hükümeti Suriye’deki danışman rolünü tehdit eden her türlü İsrail girişimini hezimete uğratma tehdidinde bulundu.
Geçtiğimiz günlerde İsrail, Şam yakınlarındaki İran birliklerine ait hedeflere hava saldırısı gerçekleştirmişti. Basında çıkan haberlere göre saldırı sonucunda 10 kişi yaşamını yitirdi. Ölenlerin aralarında İranlı milislerin de bulunabileceğine işaret edildi.
İran, Suriye’de askeri güçleri olduğunu reddediyor. Askeri danışman olarak özel kuvvetler gönderdiğini belirtiyor. Tahran, gerektiği sürece Suriye'ye askeri danışmanlar göndereceğini ifade ediyor. Reuters’in haberine göre İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade, video konferans aracılığıyla gerçekleştirdiği basın açıklamasında, “İran Suriye’de danışman rolünde bulunuyor. Elbette ki birisi bu danışman niteliğindeki varlığını engellerse, buna yanıtımız sert olacaktır” ifadelerini kullandı.
SOHR: 15 İran milisi öldürüldü
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) tarafından yapılan açıklamada, geçtiğimiz Cumartesi günü akşam saatlerinde Deyr-i Zor kırsalındaki Ebu Kemal kentinde şiddetli patlama sesleri duyulduğu bildirildi. Kaynağı belirlenemeyen hava saldırılarının Ebu Kemal’in batısında İran milislerine ait 10’dan fazla bölgeyi hedef aldığını bildiren SOHR, Deyr-i Zor kırsalının doğusundaki Ebu Kemal kentinde Suriye uyruklu olmayan yaklaşık 15 İran milisinin öldürüldüğünü duyurdu. Ölenlerin, Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) bağlı Afgan ve Irak uyruklu kişiler olduğu bildirildi. SOHR tarafından yapılan açıklamada saldırıların milislere ait yeni merkezleri hedef aldığı ifade edildi. Saldırlar teçhizatın imha edilmesinin yanısıra iki merkezin yıkılmasına neden oldu. Gözlemevi saldırının İsrail kaynaklı olabileceğine işaret etti.
İsrail: 8 bölgeyi hedef aldık
İsrail ordusu, geçtiğimiz hafta Suriye Ordusu ve Suriye içerisindeki ‘Kudüs Gücü’ne ait hedeflere saldırı gerçekleştirdiğini itiraf etti. Söz konusu saldırıların İsrail tarafından işgal edilen Golan sınırında döşenen patlayıcıların etkisiz hale getirilmesinden sonra gerçekleştirildiğine işaret edildi. Patlayıcıların İsrail sınırına yakın köylerde ikamet eden ve İran’dan alınan talimatlarla hareket eden Suriyelerden oluşan bir grup tarafından döşendiği tahmin ediliyor. İsrail tarafından yapılan açıklamada, saldırıların 8 bölgeyi hedef aldığı; bunlar arasında İran'ın Şam Uluslararası Havalimanı'ndaki ana karargâhı ve Suriye'ye iş için geldiklerinde üst düzey İranlı delegasyonları ağırlamak için bir kullanan bir ‘gizli milis bölgesinin’ de bulunduğu ifade edildi. Ancak İsrail Ordu Sözcüsü, saldırıların DMO’daki üst düzey askeri komutanları hedef almadığını vurguladı.
İran Dışişleri Bakanlığı’ndan yalanlama
İran Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada İsrail tarafından Şam yakınlarında gerçekleştirilen saldırıda Kudüs Gücü’ne mensup İranlıların öldürüldüğü yönündeki haberlerin doğru olmadığı ifade edildi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade, yaptığı açıklamada, “İsrail'in Suriye'ye düzenlediği baskında Kudüs Gücü savaşçılarının öldürüldüğünü teyit etmiyoruz. İsrail, ‘vur-vur’ döneminin sona erdiğini anladı. Bu yüzden dikkatli hareket ediyor. Tüm cephelerde direniş yerine saldırganlık gösteren doğasının tedavisi yok” ifadelerini kullandı.
Tahran’ın en büyük güvenlik tehdidi olarak gördüğü İsrail, geçtiğimiz yıllarda da İran hedeflerine ve Suriye'deki bağlı gruplarına saldırılar düzenlemişti.
Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5164175-gazze-ate%C5%9Fkesi-geri-%C3%A7ekilmeler-anla%C5%9Fmay%C4%B1-tehdit-ediyor-ve-m%C3%BCzakereleri-kurtarmak-i%C3%A7in
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi’nde işgal ettiği yeni bölgelerden çekilme görüşmelerinin son iki aydır tıkanması, Katar’ın başkenti Doha'daki (yedinci gününe giren) ateşkes müzakerelerini yeni bir ‘karanlık tünele’ soktu. Hamas Hareketi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümeti tarafından önerilen yeniden konuşlandırmayı reddetti.
Medyada yer alan sızıntılara göre arabulucular, özellikle Washington, müzakerelerin sonuna kadar çekilme maddesinin ertelenmesini talep ettiler. Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar bu durumu, müzakereleri ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin istemediği yeni bir başarısızlıktan kurtarmak için son bir girişim olarak görüyorlar ve bu yüzden Netanyahu'ya esneklik göstermesi için baskı yapabileceğini düşünüyorlar. Uzmanlara göre bunun aksi bir durum söz konusu olursa Hamas, İsrail'in bu şekilde kalmasının, sürgün planını hızlandırmak, olası ateşkesin sona ermesinden sonra askeri bölgeler dayatmak ve anlaşmayı bozmak için bir manevra olduğunu düşünerek bunu reddedecek.
İki Filistinli kaynak cumartesi günü, Doha’daki müzakerelerin, İsrail'in cuma günü sunduğu, İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması ve konumlandırılması için hazırladığı çekilme haritasında ısrar etmesi nedeniyle, karmaşık zorluklarla karşı karşıya olduğunu bildirdi. Bu plan, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin yüzde 40'ından fazlasında kalmasını öngörüyor, ancak Hamas bunu reddediyor.
Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan kaynaklardan biri, ‘Hamas’ın müzakere heyetinin İsrail'in sunduğu haritaları kabul etmeyeceğini, çünkü bu haritaların Gazze Şeridi'nin yaklaşık yarısının yeniden işgalini meşrulaştırdığını ve İsrail'in insani olduğunu söylediği ve Gazze Şeridi'nin güneyinde yer alacak ve yaklaşık 600 bin Filistinliyi barındıracak olan şehre atıfla Gazze Şeridi'ni Nazi kampları gibi geçiş noktaları ve seyahat özgürlüğü olmayan izole bölgeler haline getirdiğini’ vurguladı.
Diğer kaynak, Hamas'ın İsrail güçlerinin 2 Mart'tan sonra, yani iki ay süren ateşkesin çökmesinden sonra yeniden kontrol altına aldığı tüm bölgelerden çekilmesini talep ettiğini belirtti. İsrail’i, ‘soykırım savaşını sürdürmek için oyalamaya devam etmek ve anlaşmayı engellemekle’ suçladı.
Kaynak, Katarlı ve Mısırlı arabulucuların ‘taraflara, ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Doha'ya gelene kadar çekilme müzakerelerini ertelemelerini’ istediklerini, ancak ‘yardımlar ve esir takası konusunda ilerleme’ kaydedildiğini belirtti.
ABD merkezli haber sitesi Axios, bazı kaynaklardan, ABD'nin Hamas'tan İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesini tartışmayı ertelemesini ve diğer konulara geçmesini istediğini, böylece esir takası anlaşması müzakerelerinin çökmesini önlemeye çalıştığını aktardı.
Yaralıları Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta bulunan Kızıl Haç kliniğine taşıyan Filistinliler (AFP)
Reuters, cumartesi günü Filistinli ve İsrailli kaynaklardan benzer bir doğrulama aktardı. Doha görüşmelerinin, İsrail’in Gazze Şeridi’nden çekilmesi konusunda tıkanma yaşadığını, Hamas Hareketi’nin İsrail'in önerdiği çekilme haritalarını reddettiğini, çünkü bu haritaların toprakların yaklaşık yüzde 40'ını İsrail kontrolünde bırakacağını, bunların arasında güneydeki Refah bölgesi ve Gazze'nin kuzeyindeki ve doğusundaki diğer bölgelerin de bulunduğunu belirtti. Kaynaklar, ‘görüşmelerin devam etmesinin beklendiğini’ ifade ettiler.
Mısır Dışişleri Konseyi üyesi Reha Ahmed Hasan, İsrail'in, güneydeki Morag Ekseni de dahil olmak üzere birçok yerden çekilmeyerek Filistinlileri sürmeye devam etmek gibi kendi şartlarını dayatmak istediğini düşünüyor. Kuzey bölgesini askeri olarak kontrol altına alarak buradaki nüfusu sürme olasılığı olduğunu ifade eden Hasan, böylece ateşkes sona erdikten sonra Filistinlilerin sürülmesinin kolaylaşacağına dikkati çekti. Hasan, ABD'nin İsrail'e baskı yapmamasının müzakerelere zarar verdiğini ve bu tür konuların ertelenmesinin bir fayda sağlamayacağını, bunların erken çözülmesi gerektiğini, çünkü bu konuların belirleyici olduğunu vurguladı.
Hasan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Anlaşmaya varılmasının gecikmesi, engellerin devam etmesi ve Filistinlilerin hedef alınması nedeniyle, direnişin İsrail'e teslim olmasını isteyen bir manevra ile karşı karşıya olduğumuzu düşünüyoruz ve Hamas bunu kabul etmeyecektir. ABD’nin İsrail'e baskı yapmaktan başka seçeneği yok. Özellikle Kahire'nin talep ettiği Mısır sınırındaki Philadelphia (Salahaddin) Koridoru’ndan çekilme gibi henüz çözülmemiş ve belirsizliği devam eden başka konular da var.”
Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, Hamas'ın talebi olan İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesinin gerçekleşmemesi halinde bunun müzakereleri engelleyebileceğini düşünüyor. Nazzal, çekilme maddesinin ertelenmesinin müzakereleri kurtarmak için yapılan bir girişimden ibaret olduğunu ve Netanyahu hükümetinin çekilme gibi siyasi konularda taviz vermediği sürece, Washington veya İsrail'in iddia ettiği gibi anlaşmanın yakın zamanda imzalanmayacağını belirtti.
Cuma günü ABD ziyaretinden dönmeden önce, ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, perşembe günü yaptığı açıklamada, “Birkaç gün içinde (anlaşmayı) tamamlayabileceğimizi umuyorum” ifadelerini kullandı.
Geçtiğimiz hafta Beyaz Saray'da Netanyahu ile iki kez görüşen Trump, yakın zamanda ateşkes sağlanacağına dair açıklamalarını yineledi ve bu haftayı (yani birkaç gün sonra) olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da perşembe günü yaptığı açıklamada, anlaşmaya varılması konusunda ‘büyük umutları’ olduğunu söyledi.
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)
Ancak sahada durum bu umutların aksine gelişiyor. Gazze Sivil Savunma Sözcüsü Mahmud Basal yaptığı açıklamada cumartesi günü 20'den fazla Filistinlinin öldüğünü ve İsrail ordusunun son 48 saat içinde Gazze Şeridi'nde ‘yaklaşık 250 terörist hedefi vurduğunu’ söyledi.
Hamas, İsrail ordusuna karşı operasyonlarını sürdürürken, İsrail ordusu cuma günü, Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde çıkan çatışmalarda Golani Tugayı'na bağlı keşif biriminden bir subayın öldürüldüğünü, ayrıca Gazze'nin kuzeyinde çıkan çatışmada iki askerin yaralandığını açıkladı. Bu açıklamadan iki gün önce Gazze'nin güneyinde kaçırılmak üzere olan bir İsrail askerinin öldürüldüğü bildirilmişti.
Birleşmiş Milletler (BM), cumartesi günü yaptığı ortak açıklamada, Gazze'deki yakıt kıtlığının kritik seviyelere ulaştığı konusunda uyarıda bulundu. BM’nin aralarında İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Gıda Programı (WFP) da bulunduğu yedi ayrı kuruluşu tarafından yapılan ortak açıklamada, “Yakıt, Gazze'de hayatta kalmanın bel kemiğidir” denildi.
Bu olumsuz gelişmeler devam ederken Reha Ahmed Hasan, Trump'ın dün değil, bugün bir anlaşma sağlayabileceğini düşünüyor. Hasan’a göre ABD'nin tutumu, İsrail'e baskı uygulayarak bir anlaşma sağlamaya ve Gazze'yi yerinden etme ve yok etme planlarından vazgeçmeye yönelik gerçek bir adım atarak tüm bu sorunları sona erdirebilir.
Bu görüşe katılan Nizar Nazzal da Washington'ın, Nobel Barış Ödülü almayı uman Trump'ın çabalarının başarısız olmaması için müdahale edeceğini ve Netanyahu'yu daha geniş çaplı yayılma haritasını kabul etmeye zorlayacağını (bu cümle tuhaf geldi ama böyle yazıyordu) vurguladı. Ateşkes yapılmaması halinde İsrail Başbakanı’nın popülaritesinin daha da zarar göreceği ve İran'a karşı savaşından elde ettiği son siyasi kazanımlarını kaybedebileceği uyarısında bulunan Nazzal, bu nedenle Netanyahu'nun çıkarlarına en uygun olanın anlaşmayı geçici olarak kabul etmek olduğunu belirtti.
