Avrupa ülkeleri, yıl sonu sezonunun etkilenmemesi için koronavirüs kısıtlamalarını hafifletmeye başladı

Paris’te işletmelerin tekrar açılması kararının ardından fırınını açan bir dükkan sahibi (AFP)
Paris’te işletmelerin tekrar açılması kararının ardından fırınını açan bir dükkan sahibi (AFP)
TT

Avrupa ülkeleri, yıl sonu sezonunun etkilenmemesi için koronavirüs kısıtlamalarını hafifletmeye başladı

Paris’te işletmelerin tekrar açılması kararının ardından fırınını açan bir dükkan sahibi (AFP)
Paris’te işletmelerin tekrar açılması kararının ardından fırınını açan bir dükkan sahibi (AFP)

Avrupa ülkelerinin bir kısmı, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının yayılma hızının azalmasının ardından hafta sonu işletmelerin yeniden açılmasına karar verdi. Bu karar, yıl sonu sezonu yaklaşırken işletme sahiplerinin rahat bir nefes almasını sağladı.
Fransa'da alınan kararlar doğrultusunda tüm mağazalar sıkı sağlık protokolleri çerçevesinde, sokağa çıkma yasağı nedeniyle saat 21.00'a kadar açık olacak.
Polonya'da ticaret merkezleri bugün (Cumartesi) kapılarını yeniden açıyor. İrlandalılar ve Belçikalılar ise mağazaların tekrar açılması için Salı gününe kadar beklese de salgının iki ülkedeki düşüşü doğrulandı. İrlanda Başbakanı Michael Martin, "Her birimizin çabaları ve fedakarlıkları başarıya ulaştı ve çoğu kişinin hayatı kurtarıldı" dedi. Belçika Başbakanı Alexander De Croo ise, "Ülkemizdeki durum iyiye gidiyor. Bu eğilimi sürdürmek önemli" diye konuştu.
Yarından (Pazar) itibaren diğer üç İtalyan bölgesinde de kısıtlamalar kaldırılacak ve zorunlu olmayan dükkanların yeniden açılmasına izin verilecek. Ancak AFP haber ajansına göre Lombardiya (kuzey), Piyemonte (kuzeybatı) ve Calabria (güney) bölgelerinde restoranlar ve barlar, Fransa ve Belçika'da olduğu gibi kapalı kalacak.
Son gelişmelere rağmen Avrupa kıtasındaki ülkelerin çoğu  henüz salgın kısıtlamalarından kurtulmuş değil. Kovid-19 krizini yönetmede iyi bir performans kaydeden Almanya'da kısıtlamalar Ocak ayına kadar yürürlükte kalacak.
Kıbrıs'ta ise yetkililer sokağa çıkma yasağı saatlerini Pazartesi gününden itibaren uzatmaya karar verdiler. Türkiye'de Cumartesi gününden itibaren yaş grubuna göre sokağa çıkma yasağı uygulanacak.
Britanya'da Galler, koronavirüsün Noel'den önce yayılmasını sınırlamak için barlar ve restoranlara yönelik kısıtlamaları sıkılaştıracak. Bu karar, İngiltere'nin üç aşamalı uyarı sistemine dönüşü ve  Kuzey İrlanda’nın yeni bir tecrit uygulaması kararı almasının ardından geldi.
Ancak alınan kararlar bazı İngiliz vatandaşlarını rahatsız etti. İngiltere'nin kuzeyindeki Bradford yakınlarındaki bir kuaför, İngiltere’de modern demokrasiyi kuran tarihi belge olan Magna Carta'ya dayanarak sosyal medyada başlatılan kapanma karşıtı protestoların sembolü haline geldi. Kuaför, İngiltere'de Kasım ayı başından itibaren dört haftalık bir kilitlenmeye rağmen salonunu açık tuttuğu için toplam 17 bin İngiliz sterlini para cezası aldı.

Amerika kıtasında son durum
Atlantik Okyanusu'nun diğer tarafında Meksika’da ise Cuma günü son 24 saatte rekor sayıda vaka kaydedildi. Vakalar bir günde ilk kez 12 bini aştı.
ABD’de, salgının şiddetlendiği Kaliforniya’nın Los Angeles bölgesindeki yetkililer, 20 Aralık'a kadar en az 3 hafta süreyle genel ve özel toplu etkinliklerin çoğunu yasakladı. 
ABD, Kovid-19 kaynaklı 264 bin 823 vaka ile salgından en çok etkilenen ülke olmaya devam ediyor. Ülkedeki kötüleşen durum, Cuma günü gerçekleşen "Black Friday" kampanyası nedeniyle her yıl geleneksel olarak mağazaların önünde sıra bekleyen kalabalıkların bu yıl oluşmamasına yol açtı.
Öte yandan, dünyanın farklı yerlerinde pandeminin ekonomi üzerindeki ciddi etkileri artmaya devam ediyor. Hindistan hükümeti Cuma günü yaptığı açıklamada, mali yılının ikinci çeyreğinde Temmuz ve Eylül ayları arasında gayri safi yurt içi hasılada (GSYİH) yüzde 7,5'lik bir düşüş açıkladı. Ülke böylece 1947'deki bağımsızlığından bu yana ilk kez teknik bir durgunluğa girdi.
9 milyon vakanın kaydedildiği dev Asya ülkesi, vaka sayısı bakımından ABD’den sonra dünya çapında pandemiden en çok etkilenen ikinci ülke oldu.
Pandeminin başlangıcından bu yana tüm dünyada yaklaşık 61 milyon Kovid-19 vakası kaydedildi, 1,4 milyondan fazla kişi hayatını kaybetti.



Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor

Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
TT

Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor

Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)

Çin yapay zeka yarışında öne geçmek için milyarlarca dolarlık yatırım yapıyor.

Çinli firmalar, 10 yılı aşkın süredir yapay zeka, elektrikli araç ve güneş panelleri gibi stratejik sektörlerde yerli üretimi artırmaya çalışıyor.

New York Times, Çinli şirketlerin Pekin yönetiminin sağladığı fonlarla özellikle yapay zeka alanında ABD’li firmaları geçmek için yatırımları artırdığını yazıyor. 

ABD’de yapay zeka altyapısının büyük ölçüde özel sektör yatırımlarıyla geliştiğine, Çin’deyse veri merkezleri, sunucular ve yarı iletkenler gibi kritik altyapıların devlet tarafından finanse edildiğine dikkat çekiliyor.

Pekin yönetimi, 2014’ten bu yana sadece yarı iletken sanayisine 100 milyar dolar yatırım yaptı. 

Bu yıl nisanda alınan kararla, yeni yapay zeka girişimlerine destek için 8,5 milyar dolarlık fon ayrıldı. 

Bunlara ek olarak ABD merkezli OpenAI ve Google ücretli, kapalı sistemler sunarken, Çinli firmalar açık kaynak sistemlerle dünya genelindeki mühendislerin ilgisini çekmeyi hedefliyor.

Alibaba, ByteDance, Huawei ve Baidu gibi büyük Çinli şirketler, son bir yılda üst düzey açık kaynak modeller yayımladı. Bu stratejiyle sadece teknik ilerleme değil, küresel nüfuz artışı da hedefliyor.

Yapay zeka teknolojilerine yatırım yapan ABD merkezli serbest yatırım fonu Interconnected Capital'in kurucusu Kevin Xu, şunları söylüyor: 

Açık kaynak, teknolojik anlamda yumuşak güçtür. Teknolojinin Hollywood’u veya Big Mac'i gibidir.

Diğer yandan analizde, devlet yönlendirmesinin baskın olması nedeniyle yapay zeka sektörünün bazı teknolojik değişimlere adaptasyonunun geciktiğine dikkat çekiliyor. Çinli şirketlerin uzun süre yüz tanıma gibi geleneksel yapay zeka sistemlerine odaklandığı, üretken yapay zeka modellerindeki sıçramalara ilk etapta yetişemediği aktarılıyor. 

Analizde, iki ülke arasındaki rekabetin ideolojik bir boyutu olduğu değerlendirmesi de paylaşılıyor. Popüler yapay zeka destekli sohbet botlarından ChatGPT’yi tasarlayan OpenAI’ın kurucusu Sam Altman, Amerikan ve Çinli şirketler arasındaki rekabeti “demokratik ve otoriter yapay zeka” mücadelesi gibi gördüğünü söylemişti. 

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post