UMH İçişleri Bakanı Başağa: Siyasi uzlaşıya her zamankinden daha yakınız

Başağa, Libya'da ‘silahlı çatışmaların yeniden başlayabileceği’ uyarısında bulundu

UMH İçişleri Bakanı Fethi Başağa (AFP)
UMH İçişleri Bakanı Fethi Başağa (AFP)
TT

UMH İçişleri Bakanı Başağa: Siyasi uzlaşıya her zamankinden daha yakınız

UMH İçişleri Bakanı Fethi Başağa (AFP)
UMH İçişleri Bakanı Fethi Başağa (AFP)

Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (UMH) İçişleri Bakanı Fethi Başağa, “Libya, siyasi bir uzlaşıya her zamankinden daha yakın, ancak sorun henüz çözülmüş değil” ifadelerini kullandı.
Başağa,  Alman Haber Ajansı’na (DPA) telefon aracılığıyla verdiği röportajda, son aşaması Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) öncülüğünde ve Tunus'un ev sahipliğinde yapılan Libya Siyasi Diyalog Forumu olan siyasi çözüm sürecinin, başta ‘Libyalı taraflar arasındaki güven eksikliği’ olmak üzere birçok zorluk nedeniyle durma ya da çökme ihtimaliyle karşı karşıya olduğu ve bu durumun da ülkenin yeniden silahlı kaosun pençesine düşürmesine yol açabileceği uyarısında bulundu.
Başağa, “Tüm bu acı savaş ve iç çatışmalardan sonra, siyasi bölünmüşlüğü diyalog köprüsüyle aşmaya her zamankinden daha yakın olduğumuz söylenebilir” ifadelerini kullansa da bunun ancak Libyalı taraflar arasındaki anlaşmazlıkların siyasi araçlar ve çözümlerle giderilmesiyle olabileceğini vurguladı. Başağa, bu yoldaki başarısızlığın ‘aslında güvenlik açısından feci sonuçları olacak olan silahlı kaosun ve rastgele çatışmaların yeniden başlamasına yol açabileceği’ konusunda uyardı.
Serrac’ın yerine geçmesine neredeyse kesin gözüyle bakılan Başağa, özellikle silahlı bir grubun Libya'nın Ulusal Petrol Kurumu (NOC) merkez binasını kuşatmasının ardından başkent Trablus’taki güvenlik durumuyla ilgili olarak da kararların aceleyle alınmaması ve bakanlığının ‘en büyük ve en istikrarlı hükümetlerin dahi zorlanacağı’ zorluklarla boğuştuğunun hesaba katılması çağrısında bulundu.
Siyasi bölünmeyi sona erdirmeye, bir uzlaşı projesi başlatmaya ve taraflar arasındaki güveni artırmaya çalıştıklarını söyleyen Başağa, ülke gelirinin ana kaynağı olan enerji kaynaklarını tam kapasite kullanılmasını güvence altına almak için, her türlü yasa dışı silahlı oluşumun karşısında devletin gücünü artırmanın yeterli olacağını kaydetti.
Silahlı oluşumların (milislerin) tasfiyesi ile ilgili çabaların gözden geçirilmesiyle ilgili olarak ise Başağa, ‘hepsini aynı kefeye koyulmasını ve terörist vb. gibi yasadışı ilan edilmesini’ reddettiğini bir kez daha yineleyerek, söz konusu oluşumları ‘Muammer Kaddafi rejiminin düşüşünün ardından oluşan güvenlik boşluğunu doldurmak için önemli rol oynayan oluşumlar ile yasadışı oluşumlar’ olarak bir birinden ayırdı.
Güvenlik alanında önemli rol alan oluşumların ‘güvenlik, mesleki ve yasal gerekliliklere göre düzenlenmesi ve eğitilmesi gerektiğini’ söyleyen Başağa, aşırılık yanlısı ve militan fikirleri benimseyen oluşumlarla ilgili olarak ise ulusal güvenliğe karşı gerçek bir tehdit oluşturduklarından İçişleri Bakanlığı tarafından yoğun bir şekilde takip edildiklerini belirtti. Üçüncü bir oluşum türünden bahseden Başağa’ya göre bunlar ise ‘bir önceki gruptan daha az tehlikeli olmayan yozlaşmış siyasi kazanç mafyası oluşumlarıdır’. Başağa, “Bunlar, siyasi kazanç baronlarından emir alıyor ve devletin meşruiyeti dışında nüfuz ediyorlar.  Ne yazık ki bu oluşumlar devletin resmi kararını kontrol etmeye çalışırken, çeşitli yöntemlerle devletin eklemlerine sızmayı da başardılar” şeklinde konuştu.
İçişleri Bakanlığı görevine getirildiğinde, yasadışı göç ticaretinin boyutlarını öğrendiğini belirten Başağa, bu yasak ticaretten gelir sağlayan mafya liderlerinin, İçişleri Bakanlığı da dahil olmak üzere devletin tüm eklemlerine nüfuz ettiğini gördüğünü bu yüzden onlarla mücadelenin iki kat daha fazla zorlaştığını söyledi. Başağa, Bakanlığının durumu düzeltmek için bir takım tedbirler aldığını da sözlerine ekledi.
Başağa,  Türkiye'nin Libya'daki siyasi ve egemen karara müdahalesi olduğuna dair haberlere ilişkin bir soruyu cevaplarken ise UMH yetkililerinin çoğunun bu konudaki yaklaşımından çok fazla sapmadı. Başağa, ‘Türkiye ile ilişkilerin, özellikle Türkiye'nin UMH’ye sağladığı yardımlar çerçevesinde şuan için kendilerini endişelendirecek bir duruma neden olmadığını’ vurguladı.
Başağa konuya ilişkin olarak şunları söyledi:
“Ulusal egemenliğin azaldığı veya siyasi karara müdahale edildiği iddialarını kabul etmiyoruz. Türkiye ile seçkin ilişkilerimiz var. Bu, Mısır ve Fransa başta olmak üzere tüm diğer ülkelerle, bu ülkelerin çıkarlarıyla birlikte elbette Libya'nın çıkarlarına hizmet edecek şekilde seçkin ilişkiler ve ortaklıklar kurmamıza engel değildir.”
Türkiye'nin Cenevre'deki Libyalı çatışan taraflar arasında imzalanan kalıcı ateşkes anlaşmasının şartlarına aykırı olarak Libya'nın batısında çok sayıda askeri üsse silah sevkiyatı yapmaya devam ettiği yönündeki haberleri de yalanlayan Başağa, “Uluslararası kararlara bağlıyız. Askeri ve güvenlik eğitimi ile ilgili anlaşmalar, Libya'nın geleceği için bir tehdit oluşturamaz” dedi.
Başağa ayrıca, son zamanlarda bir sonraki hükümetin liderliğine koyduğu adaylığı çerçevesinde Kahire ve Paris gibi başkentlere açıldığı yönündeki haberleri de kınayarak, “Bu ziyaretler, İçişleri Bakanı sıfatımla resmi olarak gerçekleşti. Yani yurtiçi ve yurtdışındaki herkese duyuruldu. Görüşleri bir araya getirmeye, ortak ilişkileri güçlendirmeye ve güvenlik iş birliğini geliştirmeye odaklı ziyaretlerdi. Mısır kardeş bir ülkedir. Aramızda bir dereceye kadar anlayış, saygı ve iş birliğine sahip olmak bizim için önemlidir. Aynısı Fransa için de geçerlidir” ifadelerini kullandı.



Faşir’den kaçanlar: Ağaçlara asılı cesetler gördük

HDK’nın saldırısından kaçan yerinden edilmiş kişiler için kurulan et-Tavile Mülteci Kampı’ndaki Sudanlı bir kadını, 15 Kasım 2025 (Reuters)
HDK’nın saldırısından kaçan yerinden edilmiş kişiler için kurulan et-Tavile Mülteci Kampı’ndaki Sudanlı bir kadını, 15 Kasım 2025 (Reuters)
TT

Faşir’den kaçanlar: Ağaçlara asılı cesetler gördük

HDK’nın saldırısından kaçan yerinden edilmiş kişiler için kurulan et-Tavile Mülteci Kampı’ndaki Sudanlı bir kadını, 15 Kasım 2025 (Reuters)
HDK’nın saldırısından kaçan yerinden edilmiş kişiler için kurulan et-Tavile Mülteci Kampı’ndaki Sudanlı bir kadını, 15 Kasım 2025 (Reuters)

Faşir’deki saldırılardan sağ kalanlar, geçtiğimiz ekim ayında Sudan'ın Kuzey Darfur eyaletinin yönetim şehri Faşir'in Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) eline geçmesinden bu yana maruz kaldıkları veya tanık oldukları korkunç ihlalleri anlattılar.

Yedi yakın aile üyesiyle birlikte Faşir’den kaçan, ancak beraberindekilerin başlarına ne geldiğini bilmeyen Ahmed Cibril, “O gece çıplak ayakla ve pijamalarımızla yola çıktık ve yolda HDK üyelerinin yoğun ateşi altında kaldık... Birçoğu öldü ve yaralandı” dedi. Faşir’den yaklaşık 60 kilometre uzaklıktaki et-Tavile Mülteci Kampı’na giderken onlarca kişinin açlık ve susuzluktan öldüğünü, diğerlerinin ise aldıkları ağır yaralar nedeniyle hayatını kaybettiğine tanık olduğunu ekledi.

Telefonla Şarku’l Avsat’a konuşan sağ kalanlar, HDK’nın yüzlerce aileyi gözaltı merkezlerinde ve barınaklarda zorla alıkoymaya devam ettiğini ve birçoğunun açlıktan öldüğünü veya vurulduğunu söyledi.

Sağ kalanlardan biri şöyle dedi:

Ağaçlara asılmış kadın ve erkeklerin cesetlerini gördük, kimse onlara yaklaşamadı.

Faşir'in HDK’nın eline geçmesinden birkaç gün sonra şehirden ayrılan Avukat Adam İdris şöyle konuştu:

“HDK bizi camilere gitmeye zorladı, orada bizi videoya aldı ve ardından her şeyin normal seyrinde gittiğini söyleyen videolar yayınladı, oysa gerçekte silahsız vatandaşları gözaltına alıyor ve serbest bırakılmaları karşılığında büyük miktarlarda para talep ediyordu.”

İki çocuk annesi bir kadın ise şöyle anlattı:

“Kadınları sıraya dizip silahlarını bize doğrulttular ve sonra para ve altın var mı diye bakmak için giysilerimizi aradılar. HDK üyeleri tarafından cinsel şiddete ve insanlık dışı muameleye maruz kaldık. Bize ırkçı hakaretler ettiler.”

Sudan’da 2023 yılının nisan ayı ortalarında, tüm güçleri tek bir ordu altında birleştirme çabaları sırasında ordu ile HDK arasında başlayan anlaşmazlık silahlı çatışmaya dönüştü.


Suriyeliler, Suriye'nin kurtuluşu ve Beşşar Esed’in kaçışının yıldönümünü kutluyor

Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
TT

Suriyeliler, Suriye'nin kurtuluşu ve Beşşar Esed’in kaçışının yıldönümünü kutluyor

Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)

Şam, bugün ‘kurtuluşunun’ birinci yıldönümünde Suriyelilerin ülkelerine dönüşünü, eski rejimin çöküşünü ve lideri Beşşar Esed'in ülkeden kaçışını kutluyor.

Adeta bir tatil havasının hakim olduğu başkentte, geri dönüş hakkının sevinci, hatıraların ağırlığıyla iç içe geçmiş durumda. Sokaklar ise ‘karanlık dönemin’ sembollerinin yerini alan yeni bir kimliği yansıtıyor. Silahlı grupların üyeleri yeni devletin güvenlik kurumlarına entegre edilirken Şamlılar gelecekleriyle ilgili endişelerinin bir kısmından kurtulmuş durumdalar.

Süslemelerin, kalabalıkların, dolu otellerin ve yıllarca süren sürgünün ardından geri dönenlerin ardında, hala kayıp olanların aileleri ve yıkılmış bölgelerin sakinleri arasında hiç bitmeyecek bir hüzün var. Yine de insanlar, sanki ‘duvarların artık kulakları yokmuş’ gibi, açıkça konuşma cesaretini yeniden kazandılar ve bireysel karar verme gücünü ve geri dönme hakkını yeniden kazandıklarına dair genel duygularını ifade ettiler.

Bu değişim, 8 Aralık 2024 tarihinde Beşşar Esed'in ülkenden kaçışının ardından yaşanan hareketli gecenin hatıralarını silebilmiş değil. O gece, güvenlik kurumları çöktü, silahlı gruplar kritik öneme sahip karargahları yağmalamak için acele etti ve eski rejimin üyeleri üniformalarını sokaklarda bıraktı. Şam kaosun eşiğine gelmişti.

Ancak Cisr el-Ebyad, Bab Tuma ve el-Kassa gibi mahalleler, doktorlar, öğrenciler ve tüccarlardan oluşan geçici mahalle komiteleri sayesinde kendilerini korumayı başardılar. Bu girişimler sayesinde 200'den fazla hırsız tutuklandı ve mezhep çatışmaları önlerken halkın durumun kontrolden çıkmasını engelleme yeteneğini ortaya koydu.

Öte yandan Tahran'da bugün, İran'ın Suriye'deki dayanak noktasını kaybetmesi, İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in ‘dış komplo’ hakkındaki konuşması, Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) Suriye'yi ‘35. Eyalet’ olarak görmesi, diplomasinin savunulması ve milletvekillerinin on milyarlarca doların israf edildiği yönündeki suçlamaları arasında ‘direniş çadırının ana direğinin’ çöküşüyle ilgili çelişkili haberler basında yer alıyor.


Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
TT

Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)

(Maruni Hristiyan) Lübnan Kuvvetleri Partisi (LK) lideri Samir Caca, Hizbullah'ın askeri kanadının Lübnan'ın en büyük sorunu olduğunu söylerken Hizbullah’ın askeri yapısının tasfiyesini geciktirmek için hiçbir neden olmadığını savunuyor.

Caca, LK’nin ilk genel konferansında, Cumhurbaşkanı Joseph Avn ve Başbakan Nevvaf Selam'a açık bir mesaj göndererek şunları söyledi:

“Hizbullah'ın askeri kanadının, yaşadığımız büyük sorunun merkezinde olduğu artık açıkça ortada. Herkes, bu sorunun çözülmesinin mali durumu hafifletmek için bir ön koşul olduğu konusunda hemfikir.”

Caca ayrıca, önümüzdeki bahar için planlanan parlamento seçim yasası ile ilgili olarak Meclis Başkanı Nabih Berri'ye bir mesaj gönderdi. Ona, iç düzenlemelerin uygulanmak için oluşturulduğunu, partizan amaçlara ulaşmak, parlamentonun işleyişini bozmak ve parlamento seçimlerini sekteye uğratmaya çalışmak için kullanılmak üzere oluşturulmadığını söyledi.