Antik Mısır mumyasını X ışınıyla tarayan bilim insanları sürpriz bir keşif yaptı

Yetişkin bir kadının portresiyle mumyalanan 5 yaşındaki çocuğun ölüm nedeni bulunamıyor (Stuart R. Stock)
Yetişkin bir kadının portresiyle mumyalanan 5 yaşındaki çocuğun ölüm nedeni bulunamıyor (Stuart R. Stock)
TT

Antik Mısır mumyasını X ışınıyla tarayan bilim insanları sürpriz bir keşif yaptı

Yetişkin bir kadının portresiyle mumyalanan 5 yaşındaki çocuğun ölüm nedeni bulunamıyor (Stuart R. Stock)
Yetişkin bir kadının portresiyle mumyalanan 5 yaşındaki çocuğun ölüm nedeni bulunamıyor (Stuart R. Stock)

Bir kadının portresiyle süslenmiş Antik Mısır mumyası, arkeologlar için bir sürpriz hazırlamıştı: Ceset 5 yaşında bir kız çocuğuna aitti. 
Şimdiyse bilim insanları, mumya üzerindeki yüksek çözünürlüklü ve X ışınlı taramalar sayesinde gizemli cesede dair daha fazla şey öğrendi.
Mumyanın diş ve uyluk kemiğininin bilgisayarlı X ışını tomografisiyle (BT) incelenmesi, kız çocuğunun yaşını doğruladı ama kemiklerde ölüm nedenine işaret eden hiçbir travma belirtisi göstermedi.
Söz konusu taramalarda çocuğun kalıcı dişlerinden hiçbirinin çıkmadığı, boyunun 93,7 santimetre, sargılarının da 50 milimetre olduğu tespit edildi.
Yeni çalışmayı gerçekleştiren bilim insanları, yüksek yoğunluklu X ışınları sayesinde çocuğun karnına yerleştirilen gizemli bir nesne gördüklerini de açıkladı.
Yaklaşık 7 milimetrelik eliptik nesne, mumyanın karnı üzerindeki sargılarda bulundu ve "İlave  F" diye adlandırdı. Ayrıca X ışını kırınımı nesnenin kalsitten yapıldığını ortaya koydu.
Çalışmanın başyazarı, Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Fakültesi'nde hücre ve gelişim biyolojisi araştırma profesörü Stuart Stock, çocuğun vücudunun mumyalama sırasında hasar görmüş, nesnenin de bu nedenle mumyaya yerleştirilmiş bir tılsım olabileceğini ifade etti.
Stock'un aktardığına göre rahipler, bu tür aksiliklerden sonra, ölümden sonraki yaşamda mumyalanan kişiyi korumak için, hasar gören bölgenin üzerine Antik Mısır'da kutsal sayılan bok böceği gibi bir tılsım yerleştiriyordu.
Profesör, yeni bulunan kalsit parçanın da bok böceği olabileceğini, zira hemen hemen aynı boyutta ve doğru pozisyonda olduğunu ifade etti.
Öte yandan Stock, nesnenin ayrıntılarını tam olarak görüntüleyemediklerini ve ne olabileceğini kesin olarak belirlemenin imkansız olduğunu ekledi:
Böyle bir çalışmaya her giriştiğinizde, güzel cevaplar alıyorsunuz. Ama sonra daha fazla soru sormanız gerekiyor.
Bunun yanında Stock, X-ışını kırınımının sağlam bir mumya üzerinde ilk kez bu çalışmayla kullanıldığını da vurguladı.
Science Alert'in aktardığına göre "Hawara Portresi Mumya No. 4" diye bilinen mumya, Northwestern Üniversitesi'nin sanat müzesindeki koleksiyonda tutuluyordu.
Mısır'ın Roma egemenliğinde olduğu MS 1. yüzyıldan kaldığı anlaşılan mumya, Antik Mısır bölgesi Hawara'da 1910 ve 1911 yılları arasında yapılan bir kazıda bulunmuştu.
 
Independent Türkçe, Science Alert



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news